Wykształcenie i kariera naukowa.
Andrzej Niegolewski herbu Grzymała urodził się 3 września 1905r. w Niegolewie. Jego rodzicami byli: Stanisław Niegolewski h. Grzymała i Wanda Niegolewska z Wężyków h. Wąż. Był prawnukiem Andrzeja Niegolewskiego, zdobywcy hiszpańskiej baterii w znanej z historii szarży w wąwozie Samosierry. Do szkoły średniej uczęszczał w Poznaniu – było to Państwowe Gimnazjum Klasyczne im. św. Marii Magdaleny. Ukończył je z wyróżnieniem w 1923r. naukę kontynuował potem na studiach rolniczych na Uniwersytecie Poznańskim. Ukończył je w 1929r. ze specjalizacją ekonomiki rolnictwa. Wiedzę pogłębiał również na uczelniach zagranicznych. W latach 1930 – 1931 studiował w Instytucie Wyższych Studiów Międzynarodowych przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Paryskiego. W 1961r. uzyskał tytuł doktora w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu, a w 1965r. habilitował się w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie na Wydziale Rybackim. Później związał się z Akademią Rolniczą w Szczecinie. W latach 1966 – 1969 był kierownikiem Katedry Ekonomiki Gospodarki Rybnej, od 1969r. był dziekanem Wydziału Rybactwa Morskiego. W lipcu 1970r. nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego nauk ekonomicznych. W latach 1970 – 1972 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Eksploatacji Zasobów Morza. W maju 1971r. został wybrany na członka rady nauki i Techniki, a w listopadzie tego roku na wiceprzewodniczącego międzynarodowej Komisji Oceanograficznej IOC UNESCO w Paryżu na okres dwóch lat. Przeszedł na emeryturę w 1975r. Na dorobek naukowy Andrzeja Niegolewskiego, jako profesora, składa się ponad 90 opublikowanych pozycji książkowych oraz 70 różnych opracowań, w tym opinii naukowych i recenzji, które nie ukazały się drukiem. Pod jego kierunkiem powstały 2 rozprawy habilitacyjne, 5 prac doktorskich oraz 40 prac magisterskich.
Życie do wybuchu II wojny światowej.
W latach 1925 – 1926 Andrzej Niegolewski odbywał jako rezerwista służbę wojskową w 15 Pułku Ułanów. W 1925r. został też właścicielem Dóbr Rycerskich Bytyń, ponad tysiąc hektarowego majątku ziemskiego, gdzie w latach 30-stych wprowadzał nowoczesne sposoby gospodarowania. Zmiany dotyczyły zarówno sposobu zarządzania jak i wprowadzenia nowoczesnych odmian roślin stosowanych w Europie Zachodniej – zwiększył ilość uprawianych roślin okopowych, wprowadził mechanizację, rozbudował gorzelnię, krochmalnię, zakłady ogrodnicze i tartak z powodzeniem rozwijając działalność przemysłową. Z racji posiadania części jeziora bytyńskiego prowadził również gospodarkę rybną.
8 kwietnia 1931r. ożenił się z Haliną Gniazdowską h. Korab. Miał troje dzieci: Felicjana urodzonego w 1932r., Marię urodzoną w 1946r. i Wandę urodzoną w 1953r.
Okres wojenny
Po wybuchu II wojny światowej, 1 września 1939r. zgłosił się do wojska, by bronić Ojczyzny. Oddał wojsku samochód i konie. W czasie kampanii wrześniowej Andrzej Niegolewski służył jako II adiutant i oficer ordynansowy w 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Podczas walk w Bitwie nad Bzurą został ranny – za co został odznaczony orderem Virtuti Militari, zgodnie z rozkazem wydanym zaraz po bitwie. Do niewoli wzięty został w Puszczy kampinoskiej pod Warszawą i resztę wojny spędził jako jeniec oflagu w Dobiegniewie ( Woldenbergu). Jego żona została wysiedlona z Bytynia w listopadzie 1939r. Wojnę spędziła w Warszawie. Syn Felicjan brał udział w Powstaniu Warszawskim, roznosząc pocztę powstańczą na Mokotowie. Andrzej Niegolewski będąc w niewoli w obozie oficerskim, miał dostęp do książek naukowych, wobec powyższego nie tracąc czasu studiował we własnym zakresie i przy pomocy innych oficerów z tytułami naukowymi. Nauczył się języka hiszpańskiego, zgłębiał zagadnienia ekonomii i rybołówstwa morskiego. Jednocześnie brał czynny udział w życiu obozowym organizowanym przez więźniów pracując w komisji kulturalno – oświatowej, jako przedstawiciel grupy naukowych kół przyrodniczych. Zaangażowany był również w obozową pracę konspiracyjną. Był jednym z tłumaczy artykułów prasy zagranicznej, które opisywano i umieszczano jako komunikaty w tajnym dzienniku obozowym. Po wyzwoleniu obozu – w styczniu 1945r. wrócił do Polski, by odszukać rodzinę – żonę i syna.
Życie i działalność powojenna.
Po wojnie był aktywny na polu społecznym, politycznym i gospodarczym. Pierwsze swe kroki skierował do Poznania i objął stanowisko starszego asystenta w katedrze Ekonomii Rolnej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W październiku 1945r. przeniósł się do Kołobrzegu i stał się jednym z najaktywniejszych organizatorów życia gospodarczego na Pomorzu Zachodnim. Został kierownikiem delegatury Morskiego Instytutu Rybackiego. Wkrótce został z-cą kapitana portu w Kołobrzegu i uruchamiał tamtejszy port handlowy. Kierował również pracami nad zabezpieczeniem, odbudową i przywracaniem do życia innych obiektów gospodarki rybnej w Kołobrzegu i portach Pomorza Zachodniego. W tym okresie był przedstawicielem Delegatury Rządu dla Spraw Wybrzeża, kierownikiem ekspozytury Centrali Handlowej, członkiem powiatowej Rady Narodowej i przewodniczącym Komitetu Odbudowy Kołobrzegu. Organizował szkolenia dla rybaków morskich. W 1947r. podjął również działalność naukowo – badawczą w zakresie zagadnień ekonomicznych gospodarki morskiej. W tym czasie powstawały pierwsze jego prace poświęcone ekonomice połowów morskich. kiedy zmieniły się stosunki polityczne, w 1950r. jako osoba klasowo obca, nie otrzymał pozwolenia na mieszkanie w tzw. strefie nadgranicznej. Kazano mu opuścić miasto Kołobrzeg w ciągu 24 godzin, a prasa lokalna rozpoczęła nagonkę ideologiczną. Aby uniknąć aresztowania na Wybrzeżu, Andrzej Niegolewski po raz kolejny porzucił wszystko i z najbliższą rodziną uciekł do Warszawy. Do 1956r. mógł pracować tylko dorywczo, próbował zatrudniać się w małych zakładach – jako piekarz, jako cukiernik. Mieszkał w wynajętym letnim domku w Puszczy Kampinoskiej – Dąbrowie Leśnej koło Warszawy. Potem przeniósł się do wynajętego pokoju w Warszawie na Mokotowie. Kiedy po 1956r. nadeszły bardziej sprzyjające czasy , otrzymał pracę na stanowisku wicedyrektora w Generalnym Inspektoracie Przemysłu Rybnego w Gdyni, a po likwidacji instytucji – stanowisko wicedyrektora Departamentu Gospodarki Rybnej w Ministerstwie Żeglugi. W tym czasie był przewodniczącym Polskiego Podkomitetu Rybackiego FAO oraz uczestniczył w pracach Polskiego Komitetu Współpracy z FAO. W lutym 1960r. w związku z likwidacją Departamentu Gospodarki Rybnej w Ministerstwie Żeglugi, przeszedł do pracy w Centralnym Związku Spółdzielczości Pracy w Warszawie, obejmując stanowisko dyrektora Zespołu Rybołówstwa i Usług Rybackich. Jednocześnie kontynuował działalność naukową. otrzymał wtedy przydział na mieszkanie kwaterunkowe na Mokotowie w Warszawie.
Był m.in. wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Międzyrządowej Komisji Oceanografii ( IOC) UNESCO w Paryżu, członkiem komitetu Organizacji Produkcji Rolnej i Wyżywienia Kraju oraz Komitetu Badań Morza PAN. Odznaczony był wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi: srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych, a władze PRL nadały mu m.in. Order Sztandaru Pracy II klasy, Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski oraz złote odznaki Zasłużonego pracownika Morza i Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Andrzej Niegolewski dawał wzór patriotyzmu i aktywności obywatelskiej. Udało mu się, pomimo piastowania w PRL-u kierowniczych stanowisk i będąc w kadrze nauczycielskiej wyższej uczelni, nie należeć do żadnej komunistycznej organizacji partyjnej. Czasami brak przynależności partyjnej skutkował zatrzymaniem paszportu lub brakiem nominacji na wyższy stopień naukowy, czy przetrzymaniem w wydawnictwie jakiejś publikacji – ale były to epizody, które miały szczęśliwe zakończenia. Andrzej Niegolewski zarówno dla swoich współpracowników, studentów, rodziny jak i szerokiego grona ludzi był autorytetem moralnym i człowiekiem honoru – w starym szlacheckim znaczeniu, wiernym dewizie „noblesse oblige” i sentencji rodowej „Czyń coś powinien – będzie co może”.
Zmarł 15 stycznia 1998 r. i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Warszawie na Wólce Węglowej. W kościele parafialnym w Bytyniu jest tablica upamiętniająca Andrzeja Niegolewskiego.
Źródła informacji:
1. Wywiad i informacje oraz materiały z archiwum rodzinnego przekazane przez Panią Wandę Górską – córkę Andrzeja Niegolewskiego
2. https://magdalenamalinowska.wordpress.com/2012/06/07/niegolewscy-w-xix-i-xx-wieku-rozdzial-iv/
3. Technika i Gospodarka Morska Nr 7-70, str 404
4.www.sejm-wielki.pl/b/dw.60239
5. www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,378
6. A Kwilecki, „Ziemiaństwo wielkopolskie”, „Niegolewscy herbu Grzymała”, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1998
7. A. Kwilecki, „Ziemiaństwo wielkopolskie. Między wsią a miastem”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2001