Adam Borys ps. Pług, Bryl, Pal, Kar, Dyrektor, Adam Gałecki

ur. 10 grudnia 1909
zm. 27 sierpnia 1986
Szkoła Podstawowa im. Lotnictwa Polskiego w Witkowie

Wywiad z prof. Hubertem Borysem
Zdjęć: 32
Filmów: 1
Nagrań: 1
Dokumentów: 2

Pochodzenie i dzieciństwo

Adam Borys urodził się 10 grudnia 1909r. w Niechanowie w powiecie gnieźnieńskim. Ojciec Adama – Walenty przybył do Wielkopolski z Kujaw. Wykształcenie w kierunku mleczarskim umożliwiło mu założenie w Niechanowie, a z czasem w Witkowie mleczarni. Walenty pojął za żonę Helenę z domu Bartz. Ślubu udzielał im stryj – ksiądz Józef Borys proboszcz parafii w Siedlcu w Wielkopolsce. Państwo Borysowie wychowywali dziewięcioro dzieci (dwoje z nich umarło w młodym wieku w skutek chorób). W domu Borysów pielęgnowane były polskie tradycje i zwyczaje. Pierwszą nauczycielką patriotyzmu była dla Adama babcia. To ona zaszczepiła w nim miłość do Polski, choć fizycznie nie było jej jeszcze na mapie. Opowiadała mu o ważnych historycznych wydarzeniach Powstaniu Kościuszkowskim-1794r., o Powstaniu Wielkopolskim 1848r.

Edukacja.

W latach 1917 – 1920 Adam Borys uczęszczał do szkoły powszechnej w rodzinnym Niechanowie. W 1920r. rozpoczął naukę w Gimnazjum Państwowym im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, gdzie 21 maja 1928r. otrzymał świadectwo dojrzałości. W czasie nauki w gimnazjum należał do Związku Harcerstwa Polskiego – 3 Gnieźnieńskiej Drużyny Harcerzy im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego. W czasie od 15.07.1928 do 21.04.1929r. przebywał w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie ze stopnia kanoniera awansował do stopnia podchorążego. Kierując się sukcesami swojego ojca, związanymi z przemysłem mleczarskim, 1.10.1929r. rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, o specjalizacji przetwórstwo rolno-spożywcze. W trakcie studiów, w okresie letnim wielokrotnie brał udział w ćwiczeniach rezerwy 17 p.a.l. Gniezno. Dowódca Pułku major Iwaszkiewicz oraz pułkownik Młodzianowski w rocznych listach kwalifikacyjnych pisali o Borysie: „zdolny, ambitny, z inicjatywą, sumienny i solidny. W każdej sytuacji dobrze zorientowany, nie traci głowy w trudnym położeniu, strzela pewnie i spokojnie. Fizycznie dobrze rozwinięty, na trudy wytrzymały. Dokładna znajomość języków w mowie i piśmie j. angielski i j. francuski”. Z początkiem 1935 r. Adam Borys z wyróżnieniem ukończył studia. Utalentowany, ambitny i młody inżynier rozpoczął swoją pierwszą pracę w 1.01.1935r. w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej w Poznaniu. Obejmował tam stanowisko referenta ekonomii gospodarstw wiejskich. W sierpniu tegoż roku otrzymał stypendium Fundacji Kościuszkowskiej, które wiązało się z wyjazdem do USA- Chicago na rok, w celu pogłębienia wiedzy specjalistycznej w dziedzinie przemysłu mięsnego. Po powrocie do kraju 2.08.1936 r. awansował na stanowisko inspektora standaryzacji w Polskim Związku Ekspertów Bekonu i Artykułów Zwierzęcych w Warszawie, a od 1938r. pełnił tę funkcję w Gdyni.

Etap I – Służba wojskowa

1 stycznia 1938r. wyróżniający się na stanowisku dowódcy plutonu (kandydat na dowódcę baterii), Adam Borys otrzymał z rąk ppłk. dypl. Springera nominację na porucznika. 30 sierpnia 1939r. w Toruniu został zmobilizowany do służby. Z początku był przydzielony do 17 pułku artylerii lekkiej w Gnieźnie, ale ze względu na wykształcenie, wysoką specjalizację i przydatność w gospodarce narodowej ostatecznie trafił do Ośrodka Artylerii nr 7 przy 17. pułku artylerii lekkiej w Kielcach. Porucznik Adam Borys pełnił rolę dowódcy baterii, 55. pułku artylerii lekkiej (8 baterii). Prowadzone walki osłonowe pod przywództwem Borysa odbywały się na terenach pomiędzy Kielcami, Opatowem, Sandomierzem i Kraśnikiem. Po długim oczekiwaniu na dalsze rozkazy i braku łączności, porucznik Borys zdecydował o przemieszczeniu baterii i włączeniu się do walk o obronę Lwowa. 17 września – w dzień napaści Sowietów na Polskę- otrzymał rozkaz obrony południowych granic kraju. 26 września 1939r. Borys pokierował dowodzoną przez siebie uzbrojoną i gotową do poświęceń baterię na granicę węgierską. Akcja skończyła się niepowodzeniem, gdyż żołnierze i sprzęt wojskowy trafiły w ręce oddziałów węgierskich. Porucznik Adam Borys znalazł się w obozie dla oficerów w Györ nad Dunajem. Tam działał w zespołach zajmujacych się organizacją przerzutów żołnierzy z obozów na Węgrzech do Francji. Do końca 1939r. pozostał w Györ przeczekując tym samym przemieszczenie się największej fali ucieczkowej. Podróżował przez Jugosławię, potem drogą morską Split–Marsylia, a następnie do La Roche-sur-Yon, gdzie 1.02.1940r. został przydzielony do Ośrodka Artylerii na stanowisku oficera do dyspozycji. W okresie od 25 marca – 5 maja 1940r. przebywał na kursie dla dowódców i oficerów Camp de Coëtquidan. Po jego ukończeniu został mianowany oficerem zwiadowczym II dywizjonu 3. pułku artylerii lekkiej 3. DP. Agresja wojsk niemieckich na Francję zaskoczyła 3 dywizję, front się załamał, a Francja ogłosiła kapitulację. Adam Borys wraz z dywizją udał się do portu Saint Nazaire, gdzie ewakuowano żołnierzy do Wielkiej Brytanii. W czasie kiedy Adam Borys wraz z pułkiem ewakuowali się na statek, nastąpił nalot niemieckiej Luftwaffe na port. Ocalały porucznik Borys wraz z częścią pułku przedarł się do wioski La Turballe, gdzie korzystając z kutrów rybackich i dryfując pomiędzy Saint Nazaire i La Roszelle, oczekiwali brytyjskich statków wzywanych drogą radiową. 25 czerwca 1940r. w nocy na wysokości La Pallice udał się przerzut uchodźców na brytyjski statek transportowy.

Etap II – Szkolenie w Wielkiej Brytanii (Cichociemni)

26.06.1940r. porucznik Adam Borys dotarł do Anglii – do Saint Andrews (Szkocja). Przydzielono go do obozu wojskowego „średniaków” o czym zadecydował jego młody wiek (31 lat). Jednak już w sierpniu otrzymał przydział do I Dywizjonu Artylerii Lekkiej 1. Brygady Kadrowej Strzelców dowodzonej przez generała Paszkiewicza. Pełnił w nim służbę oficera zwiadowczego do 30 października 1941r. W czasie trwania służby odbywał „staż bojowy”, podczas trwania którego przygotowywano polskich oficerów do obrony wyspy White i doliny Southampton. Po powrocie pod koniec 1940r. do rodzimego obozu w Saint Andrews, Adam Borys także przechodził intensywne szkolenie. Na początku 1941 r. w obozie rozpowszechniała się informacja o możliwości powrotu do kraju, w celu prowadzenia konspiracyjnej walki z wrogiem. Decyzja o powrocie nie była łatwa. Podjął ją razem z Zaorskim Wacławem „Ryba”, Stockim Tadeuszem „Ćma”, Jankowskim Stanisławem „Burek” i Majewiczem Stefanem „Hruby”. Ochotnicy zdecydowali się na odbycie czterech kursów doskonalących.Pierwszy kurs miał miejsce w Szkocji w Inverloch. Trwająca 5 tygodni nauka strzelania, minerki i gimnastyki, a także orientacji w terenie, również miała na celu wyselekcjonowanie najwytrwalszych i najlepszych kandydatów do dzialalności konpiracyjnej w kraju. Adam Borys ukończył kurs pomyślnie i rozpoczął kolejny z pistoletem „visem” (umiał go bezbłędnie rozkładać i składać nawet w ciemności). Kolejny kurs w Firth of Forth dotyczył wyrabiania kondycji fizycznej poprzez skakanie. Skoki te były wszechstronne i urozmaicone. Miały na celu wyszkolić przyszłych spadochroniarzy. Po dwumiesięcznym szkoleniu kursanci zostali przetransportowani w okolice Manchesteru na lotnisko Ringway, na dwutygodniowy kurs oddawania skoków z samolotu. Ochotnicy skakali zarówno w dzień jaki i w nocy, niezależnie od pogody. Ostatni – kurs dywersyjno-konspiracyjny odbywał się w Briggens w środkowej Anglii. W ciągu czterech tygodni Adam Borys zgłębiał tajniki konspiracji, organizowania grup dywersyjnych oraz strzelania. Zapoznawał się z realiami życia w okupowanym kraju, poznawał metody stosowane przez okupanta na zajmowanych przez niego terenach. Oprócz cennych wskazówek jak „wtopić się w tłum”, Adam Borys uczył się sposobu zapewnienia bezpieczeństwa podległego mu zespołowi jak i sobie. Ostatni kurs – odprawowy polegał na nadaniu i oswojeniu kursantów ze swoją nową tożsamością. To właśnie na tym szkoleniu przyjął pseudonim Adam Gałecki, jak również wcielił się w rolę pracownika branży najbardziej mu znanej – jajczarsko-mleczarskiej. Wiosną 1942r. Adam Borys ukończył pomyślnie kurs dywersyjno-zwiadowczy i stał się Cichociemnym. Wylosował dość odległy termin zrzutu, więc miesiące letnie spędził w pałacyku Queens Gate Tarrace aż do początku jesieni. 28 sierpnia 1942 r. tradycyjnie został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej. 1 października 1942r. około godz. 21.00 wystartował samolot typu Halifax z lotniska RAF Tempsford z Adamem Borysem na pokładzie. WOperacji lotniczej „Hammer” brali udział: dowódca por. naw. Radomir Walczak oraz ekipa XIII w składzie: kpt. Adam Borys „Pług” por. Stanisław Kotorowicz „Kron” (w BBT, poległ 19 V 1943 w akcji „Celestynów) mjr Bronisław Żelkowski „Dąbrowa” (areszt. przez Gestapo 10 XI 1942, otruł się na Pawiaku) st. strz. Jan Cegłowski „Konik” (kurier Delegatury Rządu na Kraj).Lot przebiegał nad Morzem Północnym, przez Danię i północną część Niemiec. Szczęśliwie udało się uniknąć spotkania z niemiecką flotą powietrzną i 2 października między 1.00 a 2.00 w nocy nastąpił zrzut Cichociemnych nad placówką Armii Krajowej „Bór” w okolicach Garwolina. Każdy z Cichociemnych miał ze sobą odpowiednie wyposażenie i miał je wykorzystać tylko w określonym celu, według instrukcji. Skoczków przetransportowano wozem do Garwolina, skąd z lokalu miejscowej spółdzielni jajczarsko-drobiarskiej udali się samochodem do Warszawy. Każdy uczestnik operacji udawał się w miejsce docelowe innymi drogami i różnymi środkami transportu.

Etap III – Działalność dywersyjna w AK

Powstanie i działania kompanii „Agat”/”Pegaz”

Adam Borys dotarł do Warszawy 2.10.1942r. z budynku spółdzielni „Społem” odebrała go opiekunka aklimatyzująca (tzw”ciotka”), która wskazała mu miejsce zamieszkania na ul. Hipotecznej. Przyjazd do Warszawy łączył się z nawiązaniem kontaktu z Komendą Główną Armii Krajowej i adaptacją w kraju. Adam Borys początkowo przyglądał się działalności konspiracyjnej, był uczestnikiem odpraw i szkoleń, poznawał strukturę oddziałów, predyspozycje ludzi. Szkolił młodych żołnierzy wywodzących się z harcerstwa, z grup szturmowych „Szarych Szeregów” wpłynął na ich szkołę wojskowego myślenia i zaszczepił wiele z brytyjskiego stylu. W 1.04.1943r. przyjął stanowisko zastępcy dowódcy Oddziału Dyspozycyjnego „Motor 30” mjr. „Rudzkiego” (Jan Wojciech Kiwerski) i pełnił tę funkcję do czerwca. Kapitan Adam Borys używał wówczas pseudonimów „Bryl” i „Pal”. Zadaniem „Motoru” był przede wszystkim atak na niemiecką komunikację, szczególnie na transport kolejowy. Przygotowywał i uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych m.in. w wysadzeniu mostu. Pierwa akcja w której przygotowaniach brał udział „Pług” nazwła się „Wieniec II” a jej efektem było wysadzenie trasy kolejowej wiodącej na front wschodni. W czerwcu po rozbiciu oddziału „Osa”-„Kosa” Adama Borys – „Pług” przejmuje inicjatywę i przygotowuje koncepcję oddziału konspiracyjnego, nastawionego na likwidację „Katów Warszawy”, którą zaakceptował Dowódca Kierownictwa Dywersji „Kedyw” KG AK – „Nil” (August Emil Fieldorf). 1sierpnia 1943r. rozpoczął funkcjonowanie oddział, który składał się z najlepszych i najzdolniejszych harcerzy z Grup Szturmowych. Jednostka z jednej strony przejmowała zadania oddziału „Osa”-„Kosa”, czyli walczyła przeciwko dygnitarzom gestapo, administracji i policji niemieckiej, a z drugiej przygotowywała do zbrojnego powstania. Adam Borys dla swoich przełożonych z Kedywu był „Palem”, natomiast dla swoich podwładnych z oddziału był „Dyrektorem” lub „Pługiem”. Bardzo dbał o swój oddział począwszy od zaopatrywania go w broń i samochody, po organizowanie magazynów i garaży, aż po naukę i szkolenia. Z czasem oddział przerodził się w kompanię, a potem batalion o kryptonimach: „Pegaz”, „Agat”, „Parasol”. Adam Borys przygotowywał akcje i zawsze był w ich pobliżu. Swoją obecnością dodawał żolnierzom pewnosci siebie i odwagi. Wyróżniał się na ulicy, wysoki, wyprostowany w ciemnym płaszczu i kapeluszu. Ryzykował, ale Niemcy prawdopodobie uważali go za kogoś ze swoich. Organizował cotygodniowe odprawy na których dowódcy plutonów, szefowie służb i łączniczki otrzymywali korespondencję z podpisem P. Omawiając plany akcji był skupiony, drobiazgowy, mówił krótko i rzeczowo. Dbał o bezpieczeństwo i interesy żołnierzy. Wymagał od nich bezwzględnego, ale nie ślepego posłuszeństwa, przewidywania różnych wariantów i sytuacji, jakie mogły się zdarzyć podczas akcji. Istotne było wykonanie zadania w sposób perfekcyjny bez strat własnych. 13 ważnych akcji wykonywanych przez oddział Borysa (wrzesień 1943 – lipiec 1944)-zakończyło się planowanym sukcesem.(Rapoty z akcji „PARASOLA”) Były to:7.09.1943 – operacja specjalna „Bürkl”; 24.09.1943 – operacja specjalna „Kretschmann” ; 1.10.1943 – operacja specjalna „Weffels” 5.10.1943 – operacja specjalna „Milke”; 25.10.1943 – operacja specjalna „Fruhwirth” ; 10.12.1943 – operacja specjalna „Hergl”; 13.12.1943 – operacja specjalna „Braun”; 15.12.1943 – operacja specjalna „Myrcha”; 1.02.1944 – operacja specjalna „Kutschera” ; 26.04.1944 – operacja specjalna „Rodewald”; 6.05.1944 – operacja specjalna „Stamm”; 2.06.1944 – operacja specjalna „Hahn”; 11.07.1944 – operacja specjalna „Koppe”.

W dniu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego „Pług” wraz z dowodzonym przez siebie „Parasolem” wziął udział w zgrupowaniu „Radosław” i walczył na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie. 6 sierpnia 1944r. w czasie walk został ciężko ranny serią z karabinu maszynowego na cmentarzu kalwińskim. Ucierpiało poważnie jego lewe ramię. Udzielono mu pomocy medycznej na ul. Mireckiego, a następnie trafił do szpitala Jana Bożego. Dwie przeprowadzone operacje nie przynosiły oczekiwanych rezultatów. Adam Borys nie zgodził się jednak na amputowanie ręki i mimo ogromnego cierpienia, gorączki i utraty przytomności, pozostawał przy jej ratowaniu. 11 sierpnia sanitarką przewieziono „Dyrektora” do Śródmieścia do szpitali powstańczych przy ul. Foksal i Mokotowskiej. Do końca powstania nie brał już udziału w walkach. Po klęsce Powstania Warszawskiego, 4.10.1944r. Adam Borys pod nazwiskiem Adam Gałecki, został przewieziony do obozu – szpitala w Zeihein około 50 km. od Drezna. Zamieszkiwał barak nr 15. Obozowy czas wypełniała mu codzienna praca: czytał, notował, pisał i uczył się. Zdruzgotane ramię i niezrośnięte przedramię utrudniało mu codzienne funkcjonowanie, a racje żywnościowe nie sprzyjały wygojeniu ran. W obozie opiekę nad nim sprawowała pielęgniarka Janina Trzaskowska, którą pojął po wyzwoleniu za żonę.

Etap IV – Powrót do Polski i kariera zawodowa

23 kwietnia 1945r. obóz Zeihein został oswobodzony przez Armię Czerwoną. Część obozowiczów skierowała się na zachód do stacjonujących niedaleko Łeby Amerykanów. Adam Borys uważał, że „nasze miejsce jest w kraju” i wraz z grupą znajomych kierował przygotowaniami do powrotu. Porzucone przez uciekających Niemców rowery, wozy i zapasy żywności pozwoliły na zgromadzenie wystarczających środków do drogi, którą rozpoczęli 30 kwietnia. 8 maja 1945 r. Adam Borys przyjechał do Witkowa, gdzie czekała na niego matka i rodzeństwo. 15 maja 1945r. ożenił się, a w czerwcu wyjechał do Warszawy za pracą i na leczenie chorej ręki. 1.07.1945 w stolicy został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. W więzieniu na Rakowieckiej – nazywanym ubecką katownią, do którego trafił, poddano go ciężkim torturom. Jego sprawę prowadził osławiony Józef Czaplicki, dyrektor departamentu odpowiedzialnego za zwalczanie podziemia. Cudem uszedł z życiem zawdzięczając je amnestii ogłoszonej za sprawą płk Jana Mazurkiewicza „Radosław”. Adam Borys opuścił więzienie 9 września 1945r. wyczerpany psychicznie i fizycznie. Pierwszą pracę w wyzwolonej Polsce podjął 10.09.1945r. w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego w Bydgoszczy. Zajmował tam stanowisko kierownika pracowni białka zwierzęcego. Realizował się intensywnie pracując i budując nową jakość w Polsce. 5 sierpniu 1946 r. otrzymał stypendium UNRRA, dzięki któremu wyjechał na 8 miesięcy do Danii i Stanów Zjednoczonych. Na wyjeździe zdobywał wiedzę i umiejętności związane z najnowszymi osiągnięciami przemysłu spożywczego. Aby je wdrożyć w rodzimym kraju Adam Borys został przeniesiony 21.03.1947r. do Międzynarodowej Komisji Aktywizacji Eksportu w Warszawie. Objął funkcję naczelnego inspektora standaryzacji w CIS (instytucji kontrolującej eksport artykułów żywnościowych). W 1947r. w miesiącach lipiec-sierpień i we wrześniu, uczestniczył w dwóch kongresach: mikrobiologów w Kopenhadze i przemysłu konserwowego w Parmie. 6.10.1947r. roku otrzymał stanowisko Naczelnego Inspektora Standaryzacji w Ministerstwie Handlu Zagranicznego. Do Witkowa- do rodziny wracał w soboty i w święta. Gdy wysiadał z pociągu i zdarzyło się, że nie miał transportu do Witkowa, trasę Strzałkowo-Witkowo pokonywał na pieszo. W 1946r. w lutym przyszedł na świat syn Jerzy, jeden z pięciorga dzieci Janiny i Adama. Adam Borys podczas pobytu w Witkowie pomagał i zarządzał małym gospodarstwem. Uczestniczył w wychowaniu swoich dzieci: uczył je podstaw języka angielskiego, czytał literaturę (Londona, Twaina, Curwooda). Sprawdzał postępy w nauce i przydzielał im zadania na następny tydzień. Prawie wcle nie mówił o wojnie. W 1949r. Komuniści ponownie urządzili „czystkę” na stanowiskach kierowniczych. W związku z nią w lipcu 1950 r przeniesiono Adama Borysa na stanowisko kierownika kontroli technicznej w Zjednoczeniu Przemysłu Mięsnego w Poznaniu. 31 sierpnia 1952 r. utracił całkowicie pracę na podstawie decyzji Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu. Przez okres dwóch lat siedmioosobowa rodzina Borysów borykała się z brakiem środków do życia. Brakowało opału, narzędzi do uprawy ziemi. Adam Borys narażony był na ciągłą inwigilację i drwiny – nazywany był „suchą rączką”. Próbowano nawet pozbawić rodzinę dachu nad głową, chcąc odebrać rodzinny dom przy ul. Park Kościuszki. Te trudne chwile dla Borysów okazały się najlepszymi dla ich dzieci, które korzystały z obecności ojca i czerpały z jego opowieści wiedzę na temat przyrody, techniki i innych krajów. Dzięki poparciu profesorów, a zwłaszcza Jana Kielanowskiego, w 1954 r. został przywrócony do pracy zawodowej. Zaczął jako technolog w Zjednoczeniu Przemysłu Drobiarskiego w Prochowicach Śląskich. W latach 1957 – 63 został wykładowcą w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie i wypromował 27 prac magisterskich. Od 1958 r. organizował, a następnie objął stanowisko dyrektora Instytut Przemysłu Mięsnego w Warszawie. W czerwcu 1965r. na Wydziale Przemysłu Rolno-Spożywczego SGGW Adam Borys obronił pracę doktorską pt.: „Zmiany ilościowe nitrozobarwników podczas peklowania mięsa”. W 1966 roku organizował II Międzynarodowy Kongres Nauki o Żywności w Warszawie, na którym zgromadził 2000 znaczących naukowców. Jako stały członek Komitetu Międzynarodowej Nauki o Żywności, nawiązywał i utrzymywał istotne dla tej dziedziny kontakty. W 1968 r. został zwolniony z funkcji dyrektora z powodu kolejnych inwigilacji. Trudno mu było zrozumieć poczynania ówczesnej władzy. Polityczna awantura, która wokół tej sprawy rozgorzała, wzburzenie środowiska naukowego i artykuł w „Polityce” autorstwa Barbary Olszewskiej: „Epitafium dla nietypowego”, nie spowodowały przywrócenia go na dotychczasowe stanowisko. W 1969r. uniemożliwiono mu wyjazd do Göteborga, nie wydelegowano go także na kolejny Kongres Żywności do USA. W kwietniu 1973 r. otrzymał tytuł docenta w Instytucie Przemysłu Mięsnego. Wraz z grupą żołnierzy „Parasola” czynił starania o wierne odtworzenie walk prowadzonych przez batalion. Uwieńczeniem tego wysiłku jest książka „Parasol” napisana przez dr. Piotra Stachiewicza. Po jej publikacji Adam Borys w środowisku lokalnym był częściej rozpoznawalny jako Cichociemny i dowódca Parasola. Wcześniej kojarzono jego osobę z ojcem – mleczarzem. Dopiero w 1983r. pozwolono mu na budowę własnego domu. Adam Borys był aktywny do końca swoich dni. Jako kierownik pracowni badawczej Instytutu Przemysłu Mięsnego często podróżował z misją odbudowy i umocnienia gospodarki kraju, mimo że dokuczała mu zaćma, choroba wieńcowa i dawał się we znaki przebyty w 1970r. zawał. Dwa tygodnie przed śmiercią zdążył jeszcze uczestniczyć w odsłonięciu tablicy pamiątkowej „Parasola” na Pałacu Krasińskich. 27 sierpnia 1986 roku zmarł w Witkowie w czasie wieczornej przechadzki po sadzie. Jest pochowany na tutejszym cmentarzu. W Warszawie na Wojskowych Powązkach (A 24-11-21) znajduje się także obelisk nagrobkowy Adama Borysa.

Odznaczenia

Order Virtuti Militari V klasy (rozkaz dowódcy AK L.267 z 25 marca 1944r.) za akcję zbrojnąw Warszawie przeciw gen. Kutschera

Krzyż Walecznych (wrzesień 1944r.) za Powstanie Warszawskie

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1975r.)

Znaczenie postaci

Adam Borys to bohater który budzi podziw. Bardzo dobry uczeń, harcerz, student , a w końcu dobrze zapowiadaający się inżynier. Pozostawia własne aspiracjie związane z karierą zawodową i poświęca się obronie ojczyzny. Wybiera trudną drogę, honorową – naraża się na utratę zdrowia i życia, ale decyduje się na konspirację. Realia wojenne ujawniają cechy przywódcze Borysa: odpowiedzialność, odwaga, konsekwencja, umiejętosć podejmowania trudnych decyzji, dbałość o los podwładnych. Wysoko cenił umiejętności i wiedzę, stawiał na naukę i rozwój osobisty, dyscyplinę i przewidywanie zagrożeń. Budził respekt ale także poczucie bezpieczeństwa i zaufanie. Posiadał zdolności, które umożliwiały mu planowanie, organizowanie i odnoszenie sukcesu. Dało się to zauważyć podczas kierowania „Parasolem”, ale także przy budowaniu własnej kariery zawodowej przed wojną i po niej. W czasie pokoju niezbędne ojczyźnie stały się jego zdolności inżynierskie i menadżerskie. Dbał o rozwój nauki w Polsce. Stwarzał okazję do dzielenia się doświadczeniami organizując i uczestnicząc w kongresach międzynarodowych. Promował polski przemysł mięsny na świecie, zdobywał doświadczenie i podejmował się prac badawczych. Nigdy się nie poddawał, uważał że nie należy się załamywać nawet w bardzo trudnych chwilach (wojna, utrata pracy, brak środków do życia). Do ostatnich chwil służył ojczyźnie mimo uszczerbku na zdrowiu. Zadbał by przyszłe pokolenia miały rzetelne źródło historyczne na temat konspiracyjnej działalności Parasola. Patriotyzm i ofiarność, ambicja i pracowitość, szlachetność i odwaga to cechy, które posiadał Adam Borys – cechy bohatera.

Kalendarium:

  • 6.08 ― Stypendysta Fundacji ...
  • 1957 ― Wykładowca w Wyższej ...
  • 1957 ― Wykładowca w Wyższej ...
  • 1909 ― Narodziny bohatera
  • 1917 ― Szkoła Powszechna w N...
  • 1928 ― Świadectwo Dojrzałośc...
  • 1928 ― Szkoła Podchorążych R...
  • 1929 ― Studia na Uniwersytec...
  • 1935 ― Pierwsza praca w Wiel...
  • 1936 ― Inspektor standaryzac...
  • 1939 ― Służba wojskowa
  • 1939 ― Internowany na Węgrze...
  • 1940 ― La Roche-sur-Yon. Fra...
  • 1940 ― Kurs dla dowódców i o...
  • 1940 ― Oficer zwiadowczy w 3...
  • 1940 ― Służba wojskowa w Wie...
  • 1941 ― Kurs Dywersyjno ̵...
  • 1942 ― Zrzucony jako spadoch...
  • 1943 ― Zastępca dowódcy Oddz...
  • 1943 ― Dowódca oddziału Agat
  • 1944 ― Ranny podczas walk w ...
  • 1944 ― Jeniec obozu-szpitala...
  • 1944 ― Jeniec obozu – ...
  • 1945 ― Przyjazd do Polski do...
  • 1945 ― Ślub bohatera
  • 1945 ― Więzienie na Rakowiec...
  • 1945 ― nstytucie Gospodarstw...
  • 1945 ― nstytucie Gospodarstw...
  • 1946 ― Stypendysta UNRRA
  • 1946 ― Stypendysta UNRRA
  • 1947 ― Inspektor standaryzac...
  • 1947 ― Uczestnik Kongresu Mi...
  • 1947 ― Uczestnik Kongresu Pr...
  • 1947 ― Naczelny Inspektor St...
  • 1950 ― Kierownik kontroli te...
  • 1952 ― Traci pracę decyzją P...
  • 1952 ― Traci pracę decyzją P...
  • 1954 ― Technolog w Zjednocze...
  • 1958 ― Dyrektora Instytut Pr...
  • 1965 ― Obrona pracy doktorsk...
  • 1966 ― Organizator II Między...
  • 1966 ― Organizator II Między...
  • 1968 ― Zwolniony z funkcji d...
  • 1973 ― Tytuł docenta w Insty...
  • 1986 ― Śmierć bohatera

Źródła:

Cytaty:

  • „Panowie, nie przyszliś...”

Zobacz też:

  • > powstanie wielkop...
  • > II wojna światowa...
  • > Gimnazjum
  • > Miejsce nauki
  • > Miejsce narodzin ...
  • > Uniwersytet im. A...
  • > pierwsza praca
  • > Miejsce powszechn...
  • > Miejsce pracy
  • > Uniwersytet im. Adama ...
  • >