Augustyn Smukalski

ur. 24 października 1873
zm. 19 grudnia 1948
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Powstańców Wielkopolskich w Rogoźnie

Wspomnienia o Augustynie Smukalskim
Zdjęć: 16
Nagrań: 1

Pochodzenie

Augustyn Smukalski urodził się 24 października 1873 roku w Koronowie koło Bydgoszczy. Był żonaty z Barbarą z domu Pieczka, miał czterech synów. Zmarł 19 grudnia 1948 r.w Rogoźnie, gdzie został pochowany na cmentarzu parafialnym.

Edukacja

Ukończył Szkołę Ludową i kurs przygotowawczy do Seminarium Nauczycielskiego. Kwalifikacje zawodowe zdobył drogą samokształcenia oraz praktyki w biurze adwokackim.

Etapy działalności

Przed przybyciem do Rogoźna pracował w Koronowie pod Bydgoszczą. Od 1900 roku pracował w Rogoźnie jako przewodniczący biura adwokackiego i rendant (kasjer) Kasy Chorych.
W dniu wybuchu Powstania Wielkopolskiego w Rogoźnie, 1 stycznia 1919 roku, Rada Ludowa wybrała go mężem zaufania w miejscowym Magistracie, a 16 maja wybrany został przez Radę Miejską pierwszym burmistrzem wyzwolonego Rogoźna na okres 12 lat. Pełnił funkcję zastępcy prokuratora. Od 1929 roku był również naczelnikiem Zarządu Komunalnej Kasy Oszczędności. 30 stycznia 1931 r . wybrany został burmistrzem na kolejne 12 lat.
Był członkiem honorowym Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Towarzystwa Przemysłowców, Koła Rodzicielskiego przy Gimnazjum Państwowym im. Przemysława II i Rady Parafialnej przy kościołach św. Wita i św. Ducha w Rogoźnie. Przez 20 lat osobiście prowadził „Kronikę Rogoźna” dokumentującą dzieje naszego miasta w latach 1919-39. Mieszkał przy Nowym Rynku nr 9, w budynku dawnego sądu, w którym w 1846 r. Karol Marcinkowski złożył swój testament, nieopodal ratusza miejskiego.
1 maja 1939 r. Augustyn Smukalski w wieku 66 lat i po ponad dwudziestu latach pełnienia obowiązków burmistrza Rogoźna przeszedł na emeryturę. Burmistrz w prezencie pożegnalnym otrzymał pamiątkową fotografię z wizerunkami wszystkich członków rogozińskiej administracji. W grudniu 1939 roku został wraz z rodziną wysiedlony przez okupantów do Sokołowa Podlaskiego. Przez cztery lata mieszkał w Grójcu u syna Zbigniewa, gdzie po zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego pracował jako tłumacz. Do Rogoźna wrócił dopiero wiosną 1945 roku.

Zasługi dla miasta

Burmistrza Smukalskiego charakteryzowała niebywała pracowitość, nieprzeciętna uczciwość, sumienność i dbałość o dobro obywateli swego miasta. Posiadał wielkie zdolności administracyjne. Uporządkował sprawy finansowe i administracyjne, spłacił długi miejskie. Dzięki jego zapobiegliwości Rogoźno było miastem bogatym. Kasa Miejska pożyczała i ratowała sąsiednie miasta i większe Gminy Wiejskie. Dbał o wygląd zewnętrzny miasta, dokonując np. przebrukowania ulic i modernizacji kanalizacji. Był założycielem parku miejskiego (z okazji 10-lecia niepodległości) i uruchomił tani kredyt budowlany. Zebrał środki na elektryfikacje miasta. Współdziałając z Radą Miejską popierał wszelkie inicjatywy mogące przynieść korzyść miastu, takie jak budowa stadionu sportowego i strzelnicy. W 1928 roku zorganizował wystawę przemysłową w Rogoźnie. Nigdy nie związał się z żadnym ugrupowaniem politycznym i zachowywał wyraźny dystans do ujawniających się podziałów partyjnych.

Odznaczenia i wyróżnienia

24.05.1923 r. Odznaka Pamiątkowa za Ofiarną Pracę.
09.11.1932 r. Srebrny Krzyż Zasługi.
17.03.1939 r. Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
15.06.1939 r. Rada Miejska nadała mu godność Honorowego Obywatela Rogoźna.
24.05.1948 r. Uznanie i podziękowanie dla Augustyna i Barbary Smukalskich za przykładne życie religijne i bogobojne wychowanie dzieci od Arcybiskupa Metropolity Poznańskiego z okazji Złotych Godów
Grudzień 2001 roku Nominacja do tytułu ROGOŹNIANINA XX wieku.

Źródła

Zbiory z Muzeum Regionalnego im. Wojciechy Dutkiewicz

Wywiad z historykiem, Panią Angeliką Pilarską

Ruks W., W Polsce odrodzonej, [w:] Rogozińskie Zeszyty Historyczne, nr 1. Kalendarium Dziejów Rogoźna, Towarzystwo Przyjaciół Rogoźna, Rogoźno 1989, s. 24-35.

Waliszewski S., Gimnazjalne miraże: wspomnienia: Państwowe Męskie Neoklasyczne Gimnazjum im. Przemysława II w Rogoźnie, Rogoźno i jego mieszkańcy w latach 1921-1929

Kurier Rogoziński, nr 18, 24.09.1994 r., „Wspomnienia zielonego mundurka”.

http://rogozno.pl/pl/aktualnosci/nowy-nagrobek-burmistrza-smukalskiego.html

http://www.rck.rogozno.pl/dzias-historyczny-mainmenu-50




Kalendarium:

  • 1873 ― Narodziny bohatera
  • 1900 ― Rozpoczęcie pracy w R...
  • 1919 ― Wybór na męża zaufani...
  • 1919 ― Wybór na burmistrza
  • 1919 ― Zatwierdzenie na burm...
  • 1929 ― Naczelnik Zarządu Kom...
  • 1931 ― Wybór burmistrza na k...
  • 1939 ― Przejście na emerytur...
  • 1939 ― Honorowy Obywatel Rog...
  • 1948 ― Śmierć bohatera

Zobacz też: