Czesław Tomaszewski

Pochodzenie

Czesław Tomaszewski urodził się 20.07.1913 we wsi Posada, gm. Ostrowite. Jego rodzice to Józef Tomaszewski i Agnieszka Tomaszewska z domu Maciejewska. Ojciec był człowiekiem odważnym, społecznikiem, nie bał się nowych wyzwań. Służył w armii carskiej. W młodości wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie uprawiał walki bokserskie. Za zarobione pieniądze w służbie gwardii carskiej zakupił ziemię i założył gospodarstwo rolne. Zbudował dom na Posadzie i ożenił się z Agnieszką z Maciejewskich. Ojciec Czesława był społecznikiem, prowadził działalność w Ochotniczej Straży Pożarnej, słynął z wprowadzanych przez siebie nowych rozwiązań technicznych w gospodarstwie.Rodzina Tomaszewskich była znana i ceniona przez społeczność lokalną.

Dzieciństwo i lata młodzieńcze

Dzieciństwo Czesława Tomaszewskiego przypada na lata wielu historycznych wydarzeń: I wojna światowa, Powstanie Wielkopolskie oraz odzyskanie przez Polskę niepodległości. Wychowywany był w atmosferze poszanowania przeszłości i miłości do ojczyzny. Te wczesne doświadczenia ukształtowały jego osobowość i charakter. Miał dziewięcioro rodzeństwa, a rodzice dbali o ich wszechstronny rozwój. Dzieci wychowane były w kulcie pracy i patriotyzmu. Chłopcy ukończyli różne szkoły, dziewczęta zaś przeszły szkolenia w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego. Czesław zgodnie z zainteresowaniami wybrał szkołę rolniczą i ukończył Technikum Rolnicze w Inowrocławiu. W szkole tej poznał nowe techniki prowadzenia gospodarstwa oraz tworzenia architektury wiejskiej. Odbył także służbę wojskową w 68 Pułku Piechoty we Wrześni.

Działalność konspiracyjna podczas II Wojny Światowej

We wrześniu 1939 r. gdy wybuchła II wojna światowa Czesław Tomaszewski został powołany do wojska. Zgłosił się do 68 Pułku Piechoty we Wrześni, gdzie przed laty odbył służbę wojskową. Jego oddział podlegał Armii „Poznań” i w jej strukturach organizacyjnych walczył w Kampanii Wrześniowej. Po klęsce kampanii pod koniec września powrócił na Posadę. Zajął się działalnością konspiracyjną wraz z zaufanymi towarzyszami. Na terenie gminy i ościennych miejscowości grupa ta prowadziła swoją działalność i wydawała tajną gazetkę, która nosiła tytuł „Polska żyje”. Jej wydawcy uważali, że jest to ich obowiązek, aby słowem i informacją walczyć z okupantem i dodawać otuchy mieszkańcom. Pierwszy numer ukazał się w listopadzie 1939 roku. Gazetkę pisali na maszynie przez kalkę w około 100 egzemplarzach. Zdobywaniem informacji zajmował się Czesław. Zorganizował radioodbiornik, który ukrył w skrzynce pod warsztatem i tam słuchał rozgłośni z Londynu. Uzyskane w ten sposób informacje zamieszczano w gazetce konspiracyjnej. W przypadku wykrycia przez Niemców radiostacji groziło wywiezienie na roboty przymusowe albo do obozu koncentracyjnego. Gazetka ukazywała się do około 1943 roku. W czasie wojny Czesław nawiązał kontakty konspiracyjne w Generalnym Gubernatorstwie. Załatwiał fałszywe dokumenty, przeprowadzał ludzi zagrożonych wywózką do Niemiec przez tzw. „zieloną granicę” na teren G.G. Pomógł w ten sposób wielu ludziom. Jednym z uratowanych był ksiądz Antoni Radomski z ostrowickiej parafii. Przeprowadził też Eleonorę Drapikowską, która w przyszłości została jego żoną. Przebywając w Generalnym Gubernatorstwie Czesław związał się z Armią Krajową i działał w jej strukturach. W 1944 roku został aresztowany przez NKWD i przekazany Służbie Bezpieczeństwa. Od września do listopada przebywał w więzieniu. Potem trafił na Ukrainę i dostał się do Karnej Kompanii I Armii Wojska Polskiego. Żołnierze z tej Kompanii byli wysyłani do rozpoznania terenu i byli narażeni na wybuchy min. Szli na pierwszy ogień w walce. Po zakończeniu wojny Czesław wrócił do domu, ale nie miał dokumentów. Tymczasowy dowód tożsamości otrzymał w urzędzie. Służba Bezpieczeństwa prowadziła obserwację jego osoby. Sytuacja zmieniła się po 1956 roku, kiedy nieco poprawiło się pod względem politycznym w Polsce.

Założenie rodziny i praca zawodowa

Po powrocie do domu na Posadę Czesław ożenił się z Eleonorą Drapikowską w 1946 r. Mieli troje dzieci, syna Janusza oraz dwie córki: Alicję i Danutę. Wraz z żoną zamieszkali w Jarotkach, gdzie prowadzili gospodarstwo rolne. Czesław wykorzystywał nowatorskie rozwiązania w produkcji rolnej. Uprawiał rośliny oleiste i założył sad, w którym były nowe gatunki drzew owocowych. Rozpoczął także hodowlę pszczół. Konstruował różne przedmioty i przebudowywał maszyny. Zbudował wiatrak, który siłą wiatru wytwarzał prąd. Za jego pomocą ładował akumulatory. Lubił wszelkiego rodzaju wyjazdy i zebrania. Dyskutował, zabierał głos, z każdego spotkania uczył się czegoś nowego. Działał też aktywnie na rzecz lokalnej społeczności. Działał w OSP Ostrowite. Był założycielem oddziału strażaków z Jarotek. Był także entuzjastą spółdzielczości wiejskiej i wszelkiej przedsiębiorczości. Działał w różnych organizacjach rolniczych i społecznych. Pełnił funkcję ławnika w Sądzie Rejonowym w Słupcy. Czesław Tomaszewski zmarł 29.02.2012 roku, został pochowany na cmentarzu komunalnym w Słupcy.

Organizacje, w których działał:

Ochotnicza Straż Pożarna w Ostrowitem– działał w latach 1946-1995

Kółko Rolnicze w Jarotkach – założyciel organizacji

„Samopomoc Chłopska” w Ostrowitem – aktywny działacz w latach 1983-1989

Mleczarnia w Koninie

Powiatowy Związek Plantatorów Roślin Oleistych w Słupcy – pełnił funkcję prezesa w latach 1960-1967

Ruch Spółdzielczy

Ławnik w Sądzie Rejonowym w Słupcy

Odznaczenia i nagrody:

1963.07.12- Odznaka Honorowa „Za zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego”

1968- Dyplom uznania za pracę społeczną oraz wyniki produkcyjne – przyznany przez Wojewódzki Związek Plantatorów Roślin Oleistych

1973- Odznaczony Odznaką Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego

1982.07.04- Odznaka Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego

1986- Nagrodzony Za Zasługi dla Pożarnictwa

2004.08.15-Srebrny Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” – przyznany przez Prezydium Zarządu Oddziału Wojewódzkiego OSP

Znaczenie postaci

Czesław Tomaszewski to zasłużony dla społeczności lokalnej działacz i przedsiębiorca, dbający o rozwój i nowoczesne podejście do zagadnień związanych z rolnictwem. Wykorzystywał wszelkie możliwości działania, jakie były dostępne w trudnych latach powojennych. Swoją energię i zaangażowanie wkładał w rozwój gospodarstwa, ale także innych inspirował do działania. Okoliczni sąsiedzi widzieli w nim postępowego człowieka, często korzystali z jego rad i pomocy. W nowoczesnym podejściu pomogło mu wykształcenie rolnicze. Pan Czesław eksperymentował w produkcji roślin, konstruował maszyny i inne urządzenia. Widząc potrzebę samopomocy sąsiedzkiej utworzył Kółko Rolnicze w Jarotkach. Działał też w innych organizacjach, które funkcjonowały na terenie gminy i powiatu. Lubił spotkania z ludźmi, rozmowy na tematy związane z rozwojem, postępem i poszukiwaniem nowych rozwiązań. Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany. Niewątpliwie jego praca przyczyniła się do rozwoju naszej gminy. Ogromne wrażenie robią dokonania Czesława Tomaszewskiego podczas II wojny światowej. Działał w konspiracji, walczył z Niemcami. Uratował wielu ludzi przed aresztowaniem Niemców. Czesław Tomaszewski jest bohaterem, który walczył o wolność.Z tej wywalczonej wolności korzystamy dziś wszyscy.Był człowiekiem, który zawsze miał swoje zdanie na dany temat. Cenił sobie życie rodzinne, zajmował się edukacją wnuków, ich rozwojem. Opowiadał im swoje wojenne przeżycia. Czytał dużo książek historycznych. Spotykał się z regionalistą, Stanisławem Garsztką, któremu opowiedział swoje przeżycia. Zostały one spisane i opublikowane w prasie lokalnej.

Bibliografia:

1. Archiwum rodzinne udostępnione przez córkę pana Czesława- panią Alicję Laskowską.

2. Garsztka Stanisław: Polska żyje [online].[dostęp 20 lutego]. Dostępny w Internecie: http://www.slupca.pl/historia/wspomnienia/polska-zyje/

3. Majewski Michał: Zmarł zasłużony mieszkaniec gminy. „Kurier Słupecki”, 2012, nr 10, s.20

5. Świadkowie wojny 1939-45, „Gazeta Słupecka”, 2010, nr 37, s.20

6. Wywiad przeprowadzony z panią Alicją Laskowską.

7. Zmarł Czesław Tomaszewski. „Gazeta Słupecka”, 2012, nr 10, s.6

Platforma edukacyjna