Pochodzenie i edukacja
Bronisław Matyja urodził się 5 września 1907 roku w miejscowości Zagórze (gmina Wielgomłyny), leżącej w obecnym powiecie radomszczańskim, w województwie łódzkim. Wychowywał się w rodzinie chłopskiej. Jego rodzice, Jan i Magdalena, mieli ośmioro dzieci. Bronisław, trzeci w kolejności syn, ukończył siedmioklasową szkołę powszechną w swojej rodzinnej miejscowości. Służbę wojskową odbywał w Poznaniu. Już w latach trzydziestych Bronisław Matyja był naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej w swojej miejscowości – Zagórzu, gdzie zdobył również doświadczenie w innych organizacjach społecznych działających na rzecz wsi i ludności wiejskiej. W czasie Drugiej Wojny Światowej, już w marcu 1940 został zaprzysiężony do Związku Walki Zbrojnej, który z czasem przekształcił się w się w Armię Krajową. Jego patriotyczna postawa uhonorowana została dopiero w 1989 roku, kiedy to otrzymał Krzyż Partyzancki.
Działalność społeczna
Po wojnie wraz z rodziną osiedlił się we wsi Augustowo leżącej w gminie Krajenka w północnej Wielkopolsce, na ziemiach odzyskanych. Przed wojną wieś ta, w przeciwieństwie do sąsiedniego Głubczyna, zamieszkana była przez Niemców. W ciągu paru miesięcy wiosny i lata 1945 roku, prawie całkowicie zastąpiono dotychczasowych mieszkańców napływową ludnością polską. Wśród nich była rodzina Matyi. Tak wspomina okoliczności osiedlenia się w Augustowie i pierwsze lata gospodarowania, Bronisław Matyja w artykule Tygodnika Pilskiego (nr 7, 1989) „Zdecydował przypadek” : „…W Złotowie, w tamtejszym PUR-ze dowiedzieliśmy się , że jest jeszcze wolnych pięć gospodarstw w Augustowie. Wzięliśmy je , nie oglądając…Pierwszy rok gospodarowania był rokiem bardzo trudnym. Nie mieliśmy koni ani krów…”. W nowym domu zamieszkał z żoną Władysławą i czwórką dzieci Janem, Anną, Kazimierzem i Andrzejem.
Bronisław Matyja swą społecznikowską pasję przeniósł również do Augustowa. W niedzielne popołudnie, 28 kwietnia 1946 roku, zwołał zebranie mieszkańców wsi, na którym wybrano pierwszy zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej i jako doświadczony strażak został jego prezesem. Pełnił tę funkcję aż do roku 1967. Pierwszym przedsięwzięciem było wybudowanie drewnianej szopy do przechowywania sprzętu strażackiego. Był to sprzęt pozostały po straży niemieckiej- wóz konny z ręczną sikawką, wąż pożarniczy, parciany wąż i kilka hełmów po żołnierzach Wehrmachtu oraz jeden mosiężny hełm strażacki. W 1949 roku z inicjatywy strażaków wykonano przenośną podłogę drewnianą przeznaczoną na zabawy taneczne. Zabawy te organizowane były przez OSP a zysk z nich przeznaczony był na działalność organizacji. Działalność augustowskiej Ochotniczej Straży Pożarnej rozszerzyła się z czasem za sprawą Bronisława Matyi, na wszystkie wsie byłej Gromady Śmiardowo Krajeńskie. Prezes pełnił wówczas funkcję komendanta gromadzkiego. Ochotnicza Straż Pożarna stała się z biegiem lat wiodącą organizacją w życiu wsi Augustowo. Z czasem też zwiększała liczbę członków, otrzymywano więcej sprzętu i umundurowania, ochotnicy uzyskiwali przeszkolenia I stopnia. W 1959 roku odkupiono od OSP w Krajence drewnianą wieżę do suszenia węży, którą zdemontowano, przewieziono do Augustowa i zmontowano ponownie. Stanowiła ona, po drewnianej szopie, drugi obiekt należący do OSP Augustowo. W latach sześćdziesiątych, w działalność OSP w Augustowie włączona została też młodzież. W 1966 roku z inicjatywy prezesa Bronisława Matyi podjęto się budowy ogródka jordanowskiego. Wykonano ogrodzenie, bramki, zamontowano otrzymane od Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Złotowie huśtawki i sprzęt gimnastyczny. W styczniu 1967 roku, Bronisław Matyja został przewodniczącym Komisji Rewizyjnej przy OSP Augustowo. W lutym tego samego roku, augustowska straż wzbogaciła się w otrzymany od Powiatowej Komendy Straży Pożarnej w Złotowie sprzęt w postaci 10 ubrań polowych,10 hełmów,pasy bojowe,węże ssące i węże tłoczne.W maju 1967 roku, został oddany do użytku ogródek jordanowski. Z tej okazji odbyła się duża uroczystość z udziałem przedstawicieli Powiatowej Rady Narodowej, Komendy Powiatowej Straży Pożarnej, Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnych i Inspektoratu Oświaty. W imprezie tej wzięło udział też kilkanaście straży z różnych miejscowości uczestnicząc w sportowych zawodach rejonowych. W rozgrywkach tych młodzieżowa drużyna z Augustowa zajęła pierwsze miejsce,otrzymując motopompę, wraz z wyposażeniem. Na początku lat siedemdziesiątych Ochotnicza Straż Pożarna w Augustowie rozpoczęła współpracę z miejscowym Klubem Rolnika. W 1972 roku zawiązał się społeczny komitet budowy „Domu Strażaka”.W styczniu 1975 roku nastąpiło połączenie augustowskiej OSP z sąsiadującą Ochotniczą Strażą Pożarną w Głubczynie. Bronisław Matyja został przewodniczącym Komisji Rewizyjnej tej nowej jednostki. Po tym połączeniu prace budowlane nabrały rozpędu. W dniu 27 maja 1979 roku nastąpiło uroczyste otwarcie „Domu Strażaka”. Do dziś budynek ten jest nie tylko siedzibą OSP ale też centrum kulturalnym wsi, gdzie odbywają się imprezy i zabawy organizowane przez augustowskie Koło Gospodyń Wiejskich oraz letnie festyny. Za założenie i wieloletnią służbę i oddanie Ochotniczej Straży Pożarnej w Augustowie i Głubczynie, Bronisław Matyja był wielokrotnie nagradzany odznaczeniami i medalami: Brązowym Medalem Zasługi Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w 1958 roku, Odznakami za Wysługę Lat w 1979 i 1986 roku wydanymi przez zarząd gminny OSP oraz Złotym Medalem Za Zasługi dla Pożarnictwa w roku 1986.
Bronisław Matyja w swej społecznej działalności nie ograniczał się jedynie do pracy w ochotniczej straży w swojej miejscowości. Działał w Gminnej Spółdzielni w Krajence. Był też wiele lat członkiem zarządu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Krajence.Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, w związku z ożywieniem rolnictwa i wynikającą z tego potrzebą przybliżenia zwykłemu rolnikowi oferty bankowości spółdzielczej, powołano do życia Gminną Spółdzielnię Oszczędnościowo – Pożyczkową. W styczniu 1960 roku, Bronisław Matyja został członkiem Rady Nadzorczej SOP jako przedstawiciel wsi Augustowo. Był nim przez wiele lat uczestnicząc w rozwoju banku spółdzielczego w Krajence, staraniach o zakup siedziby spółdzielni i innych długofalowych i pożytecznych działaniach na rzecz rozwoju gospodarczego i społeczno – kulturalnego w mikroregionie. Za to uhonorowano go Odznaką Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego w 1966 roku oraz Srebrną Odznaką za Zasługi dla Banków Spółdzielczych w roku 1983. Pod koniec lat osiemdziesiątych, u kresu życia stał się honorowym członkiem SOP.
Znaczenie postaci
Bronisław Matyja, za całokształt swoich działań i społeczne zaangażowanie w rozwój wsi i regionu był nagradzany: Złotym Krzyżem Zasługi w 1972 roku, najwyższym odznaczeniem – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1978 roku, Złotą Odznaką Honorową za Zasługi w Rozwoju Województwa Pilskiego w 1983 roku oraz Medalem 40-lecia Polski Ludowej w roku 1984.
Zmarł 23 grudnia 1990 roku w wieku 83 lat. W pogrzebie uczestniczyli, oprócz rodziny i przyjaciół, przedstawiciele organizacji społecznych, w których działał. Został pochowany w Głubczynie, miejscu gdzie działał, któremu poświęcił swoje życie mimo, że stąd nie pochodził. Efekty jego wieloletnich starań owocują do dziś w postaci ciągle prężnie działającej organizacji Ochotniczej Straży Pożarnej w Augustowie, która to organizacja wraz z jej siedzibą stanowi centrum kulturalne wsi. W pamięci miejscowej społeczności pozostanie jako strażak i społecznik.
Źródła:
1. Elżbieta Muszczek- „Augustowo lata powojenne”- 2012
2. Edmund Wolski- „Zawsze na straży”-OSP w Krajence 1889-2014- wyd. Media 2014
3. Kronika ,,Ochotnicza Straż Pożarna – Augustowo- Głubczyn”- założona w kwietniu 1996
4. Henryk M. Brodziak – „Krajenka – miasto i gmina”- wydawca – Towarzystwo Miłośników Krajenki 2001
5. Bronisław Matyja – artykuł „Zdecydował przypadek” – Tygodnik Pilski nr 7, 1986