Jan Rekść

ur. 01 sierpnia 1908
zm.
Zespół Szkół w Pawłowie

Wywiad z synem Jana Rekścia
Zdjęć: 5
Filmów: 1


Jan Rekść (ur. 1 sierpnia 1908 r. w Święcianach), syn Aleksandra i Justyny. Jego ojciec, właściciel niewielkiego majątku ziemskiego, zmarł dość wcześnie; wychowaniem Jana oraz siostry i dwóch braci zajęła się matka. Mimo że Święciany liczyły na początku XX wieku ok. 6 tys. mieszkańców, to znajdowalo się w nim Seminarium Nauczycielskie, które Jan Rekść został absolwentem ok. 1927 r. Po jego ukończeniu podjął pracę w szkołach wiejskich na terenach województw wileńskiego i nowogródzkiego. Po 1935 r., po śmierci Józefa Piłsudskiego, powstała sieć szkół budowanych w hołdzie Marszałkowi. W jednej z nich Jan Rekść, pełniąc funkcję dyrektora, pracował do 17 września 1939 r., do czasu wkroczenia wojsk sowieckich na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wtedy też dotychczasowego dyrektora szkoły zastąpiła rosyjska komunistka, która wiedzę czerpała głównie z narad Politbiura i sloganów partyjnych. Po wypowiedzeniu wojny przez Niemcy ZSRS Jan Rekść imał się różnych zajęć, rozpoczynając też nauaczanie w podziemiu – w Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON). Na początku 1944 r., zagrożony aresztowaniem przez Gestapo, opuścił błykawicznie Święciany i znalazł się w Ostrowii Mazowieckiej. Z końcem lipca 1944 r. okupanta niemieckiego zastąpił w Polsce okupant sowiecki. W 1945 r., jako osoba pochodząca z Kresów, poczuł na sobie zainteresowanie Urzędu Bezpieczeństwa i był zmuszony podjąć kolejną ucieczkę. Przeniósł się do Gliwic. Tam też omal nie zginął z ręki pijanego sowieckiego żołnierza. Po tym incydencie przeniósł się do małej miejscowości Przygodziczki w powiecie ostrowskim (woj. wielkopolskie), gdzie został dyrektorem miejscowej szkoły podstawowej. Chwilę później, w miejscowości pojawiła się Maria Janczewska (rocznik 1924), która po niezbyt ciekawych doświadczeniach pracy w Urzędzie Skarbowym w Kaliszu rozpoczęła pracę jako nauczycielka w szkole podstawowej. Równolegle uzupełniała wykształcenie w Liceum Pedagogicznym w Krotoszynie. W grudniu 1948 r. Jan Rekść i Maria Janczewska zawarli związek małżeński. W 1951 r. na świecie pojawił się ich syn, Andrzej . W 1952 r. małżonkowie przenieśli się do Pawłowa, gdzie w 1953 r. Jan Rekść przejął dyrekcję szkoły. W II poł. lat 50. nowy dyrektor podjął się remontu budynku placówki, któremu groziła już katastrofa budowlana. Była to pełna szkoła siedmioklasowa, gdzie – prócz obojga małżonków – pracowali nauczyciele dojeżdżający m.in. z Odolanowa i Ostrowa Wlkp. (panie Świtała i Bocheńska, panowie Paula i Bilski). Dyrektor, wprowadzając w arkana zawodu nauczycielskiego i prowadząc nadzór nad placówką, stał się z czasem autorytetem dla kadry pedagogicznej. W połowie lat 60. małżonkowie ukończyli zaoczne studia nauczycielskie – Maria w zakresie języka polskiego, a Jan w zakresie języka rosyjskiego. Wtedy też swoje mieszkanie służbowe przeznaczyli na potrzeby powstającego wówczas i niezbędnego oddziału przedszkolnego, sami decydując się na budowę domu jednorodzinnego. Z końcem lat 60 Jan Rekść, w zgodzie ze swoim kresowym charakterem, przekonał wielu decydentów powiatowych o konieczności budowy w Pawłowie nowej szkoły podstawowej, którą oddano ostatecznie do użytku na początku 1971 r. W tym okresie dyrektor przeszedł na emeyturę, a do 1973 r. obowiązki szefowej szkoły przejęła jego małżonka, Maria. W 1973 r. oboje – już jako emerytowani nauczyciele – przenieśli się do Ostrowa Wlkp. W czasach narodzin „Solidarności” kibicowali temu największemu ruchowi społecznemu w tej części świata. Nie doczekali nowej Polski – Maria zmarła 1 listpada 1985 r., a Jan 11 kwietnia 1986 r. Wychowali wielu znakomitych następców, a pamięć o nich wciąż trwa w sercach wielu nauczycieli, a przede wszystkim mieszkańców.
Jan Rekść, za swą wieloletnią pracę i ofiarną służbę, został uhonorowany Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Zobacz też: