Józef Kostrzewski urodził się 25.02.1885 roku w Węglewie. Jego rodzice to Elżbieta z domu Brońkańska i Stanisław Kostrzewski (dom – załącznik). Józef Kostrzewski miał brata Wacława (22.09.1886-12.12.1946), który był rolnikiem (zdjęcie rodzinne). Józef Kostrzewski był wybitnych archeologiem, muzeologiem, profesorem Uniwersytetu Poznańskiego.

30 października 1911 roku ożenił się z Jadwigą z domu Brońskańską. Ślub wzięli w Londynie. Józef Kostrzewski miał czworo dzieci: Zbigniewa (1914 – 1955), Bogdana (1915 – 1971), Przemysława (1916 – 1941), Marię Jadwigę (1924 – 2005). (załącznik – drzewo genealogiczne)

W wieku 6 lat matka nauczyła go czytać, gdy miał 7 lat zaczął pisać dziennik, w którym notował zachowanie swoje i brata. W wieku 6 lat poszedł do szkoły katolickiej, która mieściła się w drewnianym budynku na końcu wsi, pracował tam tylko jeden nauczyciel p. Gierszewski. Do tej szkoły uczęszczał 1,5 roku, później pobierał prywatne lekcje u Niemca, miejscowego nauczyciela – p. Nachtigalle. Pod kierunkiem tego nauczyciela przygotowywał się do egzaminu wstępnego do gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim. Do tego gimnazjum został przyjęty 1894 roku. Trzy pierwsze klasy nazywały się seksta, kwinta i kwarta. Gimnazjum trwało 9 lat. Lekcje odbywały się w języku niemieckim. W 1897 roku Józef Kostrzewski nie otrzymał promocji do klasy czwartej, dlatego rodzice przenieśli go na stancję do p. Kuczkowskiej do Gniezna, aby tam uczęszczał do gimnazjum przy ulicy Herna. Przeniesienie to nie pomogło w wynikach szkolnych, bo powtarzał rok jeszcze w klasie czwartej i piątej (czyli tercji niższej i wyższej). Zatem trzy klasy gimnazjum realizował przez 6 lat. Pobierał też lekcje gry na fortepianie, po dwóch latach je przerwał, bo powtarzanie ćwiczeń go nudziło. W gimnazjum pracował w tajnej organizacji samokształceniowej utworzonej wśród polskiej młodzieży gimnazjalnej klas średnich. Towarzystwo to miało na celu samokształcenie się jego członków w języku polskim, historii i literaturze polskiej. W grudniu 1905 roku Kostrzewski opublikował w miejscowej gazecie „Lech” dwa pierwsze swoje artykuły pt.: „28 listopada” i „Dobrowolne germanizacja”. Ze względu na możliwe represje artykuły te nie były podpisane. Gdy był jeszcze w gimnazjum, na stancji poznał swoją przyszłą żonę, Jadwigę Wróblewską. Poznał ją tam, ponieważ Jadwiga pobierała lekcje gry na fortepianie u córek właścicielki stancji. W 1905 roku Józef Kostrzewski wstąpił do bractwa „Eleusis” i odtąd zachowywał abstynencję od alkoholu i tytoniu. W 1906 roku Józef Kostrzewski został przeniesiony do gimnazjum im. Augusty Wiktorii w Poznaniu. Przeniesiono go na podstawie donosu o tym ,że należy do tajnej organizacji. Gimnazjum skończył w 1907 roku, zdał maturę.

W 1907 roku zapisał się na medycynę w Uniwersytecie Wrocławskim. Matka chciała, żeby został księdzem, Kostrzewski też początkowo miał takie plany, ale je zmienił. W roku 1907 roku brał udział w międzynarodowym kongresie przeciwalkoholowym w Sztokholmie. W 1908 roku rozpoczął wydawać miesięcznik „Świt”, pismo dla młodzieży abstynenckiej. Redagował je do 1910 roku, pismo finansował sam Kostrzewski. Kiedy nie mógł dalej go finansować, jego czasopismo połączyło się z „Miesięcznikiem dla Popierania Ruchu Wstrzemięźliwości” redagowanym przez ks. Prałata Kazimierza Niesiołowskiego z Pleszewa. Po połączeniu pismo nazwano „Świt”. W piśmie tym promowano letnie, piesze wycieczki po kraju, aby lepiej poznać Wielkopolskę. W 1908 roku Kostrzewski zebrał wiadomości o wielkopolskim stroju ludowym. W 1910 roku redagował też miesięcznik „ Wiadomości z Ruchu Wstrzemięźliwości.” W czasie studiów we Wrocławiu uczył dzieci języka i polskiej historii.

W niedzielę i święta wyjeżdżał z kolegami na wieś (pod Wrocławiem) – pracował tam jako robotnik sezonowy, ale także uczestniczył w życiu mieszkającej tam kolonii polskiej. Urządzali dla niej przedstawienia, np. wystawili III część Dziadów. Józef Kostrzewski grał rolę Żegoty.

W 1909 roku uczestniczył w tajnym zjeździe filomackim, skupiającym polską młodzież. Uczestnicy zjazdu wraz z Kostrzewskim zostali aresztowani. Z więzienia wyciągnął go kuzyn wpłacając łapówkę. W więzieniu był pięć i pół tygodnia. Gdy go wypuszczono pojechał do Węglewa, bo jego matka była ciężko chora. Po 10 dniach pobytu w domu matka umarła.

Z powodu tak długiej nieobecności na zajęciach uniwersyteckich, Kostrzewski nie zaliczył drugiego roku studiów, a tym samym zrezygnował z dalszego studiowania.

W 1909 roku udał się do Krakowa, aby studiować polską kulturę ludową i archeologię, jednak wkrótce zrezygnował z tego.

W 1910/1911 roku zapisał się na uniwersytet berliński, na studia archeologii prehistorycznej (takiego wydziału w Polsce nie było). 20 lipca 1914 roku zdał w Berlinie egzamin doktorski. Temat jego pracy to: „Die ostgermanishe Kultur der Spätlatènezeit”. Doktor Gustaw Kossinna rozprawę tę uznał za celującą. Józef Kostrzewski musiał też zdać egzamin ustny z czterech przedmiotów: archeologii prahistorycznej i klasycznej, historii sztuki i filozofii.

W 1912 roku Józef Kostrzewski przeprowadził swoje pierwsze badania archeologiczne w Siedleminie w pow. Jarocińskim. Pierwszą książkę wydał w 1913 roku, która miała tytuł „Wielkopolska w czasach prehistorycznych”.

Od dnia 1 kwietnia 1914 roku piastował stanowisko asystenta, które oficjalnie nazywano stanowiskiem drugiego konserwatora w Muzeum im. Mielżyńskich. W Muzeum im. Mielżyńskich Józef Kostrzewski ułożył zbiory archeologiczne w porządku chronologicznym, opracował III (ukazał się w 1914) i IV (ukazał się w 1915) tom albumu zabytków przedhistorycznych księstwa poznańskiego. Za namową Józefa Kostrzewskiego zakupiono piec do konserwacji zabytków żelaznych, w którym Józef Kostrzewski utrwalał je.

Od kwietnia 1915 roku był też sekretarzem wydziału historyczno-literackiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1916 r. założył Towarzystwo Muzealne w Poznaniu. Miało ono na celu popularyzację zbiorów i wsparcie finansowe Muzeum im. Mielżyńskich. Do 1920 roku Józef Kostrzewski wydał trzy zeszyty „Zapisków Muzealnych”. Gdy muzeum przeszło pod opiekę Samorządu Wojewódzkiego, Towarzystwo Muzealne nie musiało się już troszczyć o finanse, zatem zamknięto jego działalność w 1921 roku.

Od 1919 roku Józef Kostrzewski redagował „Przegląd Archeologiczny”, rozpoczął pracę też wykopaliskową. Polegała ona na tym, że korzystał z pomocy dworów lub proboszczów, którzy udzielali mu gościny i dostarczali pracowników. Pracę wykopaliskową najpierw wykonywał sam, od 1917 roku pracował z pracownikiem technicznym p. Władysławem Maciejewskim. Pracował z nim aż do pierwszej emerytury w uniwersytecie w roku 1950. „Pierwsza” emerytura dlatego, że w 1956 roku Józef Kostrzewski został ponownie powołany na katedrę.

W latach 1912-1918 Józef Kostrzewski napisał wiele rozpraw, prac naukowych, artykułów dziennikarskich. Pierwszy artykuł z zakresu archeologii napisał w 1912 roku i opublikował go w „Kurierze poznańskim” pt. „Z najnowszej literatury archeologicznej.” W 1917 roku zorganizował w Poznaniu wystawę kościuszkowską w związku z setną rocznicą śmierci Kościuszki.

W dniu 19.02.1918 roku Józef Kostrzewski obronił habilitację z prehistorii we Lwowie. Przewód habilitacyjny przeprowadzili: Jan Czekanowski, Edmund Buland i Józef Siemiradzki.

Józef Kostrzewski chciał uczyć Polaków z Poznania o przeszłości i kulturze Polski, pragnął też prowadzić wykłady. Niestety, za panowania pruskiego, nie można było robić zebrań publicznych w języku polskim. Aby osiągnąć ten cel założono w 1913 roku Towarzystwo Wykładów Naukowych, którego działalność przygotowywała do powstania Uniwersytetu w Poznaniu. Zapoczątkował ją prof. Dr Hielidor Święcicki. Był on prezesem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Pierwsze posiedzenie komisji uniwersyteckiej odbyło się 11.XI.1918r. Gdy zakładano uniwersytet Józefowi Kostrzewskiemu zaproponowano tytuł profesora zwyczajnego archeologii i poproszono go o organizację studium prahistorycznego.

W 1922 roku Józef Kostrzewski badał osadę kultury rzucewskiej w Gdyni. W styczniu 1922 roku został przedstawicielem Polski w Międzynarodowym Instytucie Antropologicznym w Paryżu . Zajmował to stanowisko do wybuchu II wojny światowej.

W 1923 roku został wybrany przez Zarząd Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk na dyrektora Muzeum im. Mielżyńskich.

W 1924 roku Józef Kostrzewski został kierownikiem działu prehistorycznego Muzeum Wielkopolskiego.

W 1924 roku została wydana praca Józefa Kostrzewskiego pt.: „O wzajemnych stosunkach kultury łużyckiej i kultury grobów skrzynkowych”.

W 1924 roku w „Przeglądzie Archeologicznym” ukazała się rozprawa pod tytułem „Z badań nad osadnictwem wczesnej i środkowej epoki bronzowej na ziemiach polskich”.

W 1924 roku brał udział w II kongresie Międzynarodowego Instytutu Antropologicznego. Kongres ten odbywał się w Pradze Czeskiej. Józef Kostrzewski został wybrany do Rady Zarządzającej Instytutu.

W 1924 roku ukazał się I tom encyklopedii prahistorycznej M. Eberta, w której Józef Kostrzewski opracował 44 hasła z zakresu pradziejów Polski.

W 1923 i 1924 roku wydał dwie kolorowe tablice zabytków przedhistorycznych.

W 1925 roku ogłosił pracę pt. „Znaki na dnach naczyń wczesnohistorycznych z Wielkopolski”. Praca znalazła się w księdze pamiątkowej ku czci Lubora Niederlego.

W 1926 roku Józef Kostrzewski badał cmentarzysko kręgów i kurhanów kamiennych z okresu rzymskiego. W 1927 roku wraz z Konradem Jażdżewskim prowadził poszukiwania powierzchniowe w powiecie wieluńskim w województwie łódzkim.

W 1926 roku Józef Kostrzewski został członkiem korespondentem Fińskiego Towarzystwa Archeologicznego w Helsinkach, a w 1928 roku członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności.

Latem 1931 roku Józef Kostrzewski kupił 3600 metrów kwadratowych ziemi w Strzeszynku pod Poznaniem. Zamierzał wybudować dom i mieszkać tam razem z rodziną. Projekt domu wykonał architekt i radca budowlany Stanisław Pospieszalski. Józef Kostrzewski chciał wybudować dom na wsi, ponieważ lubił ogród i pracę w nim.

W czerwcu 1933 roku Józef Kostrzewski został wybrany na czynnego członka Polskiej Akademii Umiejętności i otrzymał propozycję objęcia katedry archeologii przedhistorycznej w Uniwersytecie Jagielońskim. Józef Kostrzewski nie przyjął tej oferty.

Jesienią 1933 roku kierownik szkoły powszechnej w Biskupinie p. Walenty Schweitzer poinformował Józefa Kostrzewskiego o wystających dachach zatopionych domów na półwyspie jeziora biskupińskiego. Gdy Józef Kostrzewski zobaczył to stwierdził, że to nie domy tylko pale wbite ukośnie w dno jeziora, które miały umocnić brzeg. W 1925 roku pogłębiono rzeczkę Gąsawkę przepływającej przez jezioro, dlatego woda w jeziorze opadła i wówczas wyłoniły się wspomniane pale. To odkrycie zaintrygowało Józefa Kostrzewskiego i postanowił przeprowadzić tam prace wykopaliskowe. Rozpoczął je w 1934 roku, były one kontynuowane do wybuchu II wojny światowej. W tym czasie przekopano 500 metrów kwadratowych powierzchni i odkryto gród kultury łużyckiej, który był zbudowany na półwyspie i otoczony wałem drewniano-ziemnym i falochronem z domami. W ciągu 6 lat pracy udało się odsłonić 2/3 obszaru grodu.

W lipcu 1936 roku pod kierownictwem Józefa Kostrzewskiego rozpoczęto prace wykopaliskowe w Gnieźnie. Znaleziono tam cenne zabytki wczesnośredniowieczne. W marcu 1938 roku Józef Kostrzewski został wybrany członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego w Toruniu.

W czasie wojny Józef Kostrzewski musiał ukrywać się, w tym celu przybrał fałszywe nazwisko (Edmund Bogajewicz), opuścił swój dom. W tym okresie pisał książki, które chował przed Niemcami. Napisał: „Wielkopolska w czasach przedhistorycznych”, „Pradzieje Polski”, „Prasłowiańszczyzna”, „Kultura prapolska” i „Pradzieje Pomorza Gdańskiego”.

Po wojnie Józef Kostrzewski zaczął pracować na stanowisku kierownika działu prehistorycznego Muzeum Wielkopolskiego, usamodzielnił ten dział, a muzeum nazwano Archeologicznym. Dnia 30.10.1950 roku Józef Kostrzewski został wysłany na emeryturę. Jednakże w 1956 roku został z powrotem przywrócony na katedrę. W 1956 roku został wybrany członkiem korespondentem Jutlandzkiego Towarzystwa Archeologicznego w Aarhus w Danii, a W 1957 roku wybrano go przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk – pełnił tę funkcję do 1960 roku. W listopadzie 1957 roku został wybrany członkiem Polskiej Akademii Nauk. W sierpniu 1958 roku Józef Kostrzewski zrzekł się funkcji dyrektora Muzeum Archeologicznego, a w sierpniu 1958 roku zrezygnował z funkcji kierownika muzeum. Postanowił wznowić pracę w Uniwersytecie Poznańskim. W czasie wojny spłonęła biblioteka, ale książki przewieziono na Pomorze. Józef Kostrzewski segregował je, a ponieważ pokój, w którym pracował był wilgotny i nieogrzewany – zachorował na gruźlicę.

W 1960 roku po raz drugi przeszedł na emeryturę.

W 1937 roku – Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta (załącznik)

W 1937 roku – Krzyż oficerski francuskiej Legii honorowej

W 1937 roku – Krzyż Oficerski Legii Honorowej oraz Krzyż Komandorski Łotewskiego Orderu Trzech Gwiazd.

W 1947 roku – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagielońskiego.

W 1947 roku – dwie nagrody naukowe: Polskiej Akademii Umiejętności i miasta Poznania.

1956 roku – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

25.02.1960 roku – doktorat honorowy Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

„Pradzieje Polski”

„Prasłowiańszczyzna”

„Kultura Prapolska”

„Pradzieje Pomorza”

„Wielkopolska w pradziejach”

„Wielkopolska w czasach przedhistorycznych”

„Sztuka w pierwszych formacjach rozwoju społecznego”

„Rzemiosło w pradziejach”

„Pradzieje Ziemi Lubuskiej”

„Zarys dziejów kultury Prasłowian”

„Studia nad wczesnym okresem żelaznym w Polsce”

„Dzieje polskich badań prehistorycznych”

„Historia badań archeologicznych”

„Na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej jest Polska”

„Kultura pomorska we wczesnym średniowieczu”

http://www.muzarp.poznan.pl/zewnetrzne/kostrzewski/index.html

Biogram został przygotowany przez uczniów Szkoły Podstawowej w Biskupicach Wielkopolskich w roku szkolnym 2014/2015 pod kierunkiem Hanny Silbernagel.