Pochodzenie
Urodził się 18 kwietnia 1948 roku w Kościanie. Mieszkał w Czempiniu. Jego ojciec był kierownikiem Szkoły Podstawowej w Borowie. Uczył się w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Kościanie. Pracował w Zakładach HCP „Cegielski” na stanowisku ślusarza. Do 1997 roku był kustoszem pałacu w Czempiniu należącym do Korporacji Rolnej AGROS.
Zmarł 1 lipca 2009 roku w Kościanie, w wieku 61 lat. Dwa dni później, 3 lipca został pochowany na katolickim cmentarzu w Czempiniu. Na miejsce spoczynku odprowadziła go rodzina, przyjaciele, delegacje organizacji społecznych, poczty sztandarowe, przedstawiciele samorządów i mieszkańcy.
Działalność regionalna i społeczna
W 1972 roku, dzięki dr Henrykowi Florkowskiemu, Józef Świątkiewicz przyłączył się do Towarzystwa Miłośników Ziemi Kościańskiej. W latach 1980-2009 został członkiem Zarządu Towarzystwa, a od roku 1998 do 2009 pełnił funkcję sekretarza. Udzielał się w nim przez 37 lat. Stał się jednym z najwybitniejszych w kraju znawców wielkopolskich rodzin ziemiańskich. Dr Florkowski nazywał go „chłapologiem”. Zajmował się działalnością kulturalną i oświatową.
Józef Świątkiewicz kolekcjonował różne wydawnictwa, grafiki, fotografie, plakaty, stare widokówki, dokumenty, książki dotyczące ziemiaństwa, Czempinia, Krzywinia i okolic. „(…) od najmłodszych lat otaczały mnie książki z biblioteki Ojca – wiejskiego nauczyciela i właściwie to one dały początek mojej kolekcji. Były to „Pamiętniki generała Dezyderego Chłapowskiego” autorstwa ks. Waleriana Kalinki” – słowa Józefa Świątkiewicza podczas wystawy zorganizowanej w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu w 1999 roku.
Prezentował swoje zbiory na wystawach m.in. w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu („Być Polakiem” w 1980 roku, „Wielkopolscy Bibliofile” w 1997 roku). Dwukrotnie wystawiał swoje prace dla Wielkopolskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki.
W połowie lat 70., został członkiem Wielkopolskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki. Był prezesem Stowarzyszenia Przyjaciół i Sympatyków Ziemi Czempińskiej, członkiem Krzywińskiego Towarzystwa Kulturalnego, członkiem Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego, członkiem Zespołu do Spraw Ochrony Walk i Męczeństwa Powiatu Kościańskiego. Przewodniczył Radzie Muzeum Regionalnego im. dr H.Florkowskiego w Kościanie. Był radnym powiatowym.
Józef Świątkiewicz do 1997 roku był kierownikiem pałacu w Czempiniu. Zorganizował około 50 koncertów muzyki klasycznej pod hasłem „Muzyka w pałacach”.W latach 80-tych, kiedy pełnił funkcję kustosza, w pałacu odbyło się wyjazdowe posiedzenie Komitetu Centralnego PZPR. Brał w nim udział gen. Wojciech Jaruzelski, który w 1989 roku został prezydentem. W 1996 roku, już jako osoba prywatna, przyjechał ponownie do Czempinia.
Udzielał się nieformalnie w mediach i innych stowarzyszeniach. Występował w charakterze konsultanta filmów historycznych dla TV Warszawa i TV Poznań. Często gościł na antenie radia Merkury. Wspierał swoimi zbiorami ludzi nauki i dziennikarzy.
Zasługi
Własnym sumptem wyremontował i przywrócił do świetności grobowiec gen. Dezyderego Chłapowskiego i jego najbliższych na cmentarzu w Rąbiniu. Zabiegał o przetrwanie starych nagrobków.
W 2006r. podczas nadania Muzeum Regionalnemu w Kościanie imienia Henryka Florkowskiego, przedstawił sylwetkę Patrona. Zabiegał, aby szkoły przyjmowały imiona lokalnych bohaterów.
Działał w Lesznie w Klubie „Warta nad poznańskim rowem” i podpisywał liczne petycje przeciwko próbom wydobywania węgla brunatnego ze złóż wielkopolskich.
Dzięki Józefowi Świątkiewiczowi ożywił się regionalny ruch wydawniczy w mieście i gminie Czempiń.
Odznaczenia
Został wyróżniony wieloma odznaczeniami. Posiadał odznaczenie Zasłużony Działacz Kultury, odznakę honorową Za zasługi w rozwoju Województwa Poznańskiego, Złotą Odznakę za Opiekę nad Zabytkami, medal Za ochronę zabytków Województwa Poznańskiego, W 2001 roku został odznaczony medalem Fundacji dr H.Florkowskiego i Synów – Ziemia Kościańska swemu miłośnikowi. 9 października 2002 roku otrzymał medal Za zasługi dla Ziemi Czempińskiej w dziedzinie kultury regionu kościańskiego, ochrony dóbr kultury materialnej i działalności wydawczej.
Przed śmiercią, 26 maja 2009 roku, nadano mu godność Honorowego Obywatela Gminy Czempiń. Towarzystwo Miłośników Ziemi Kościańskiej przyznało pośmiertnie Medal Bene Meritus za wybitne zasługi dla Towarzystwa i Regionu.
Działalność popularyzatorska
Józef Świątkiewicz stał się ekspertem w wielu sprawach historycznych. Wygłaszał prelekcje. W latach 1975-2009 na otwartych zebraniach Towarzystwa Ziemi Kościańskiej wygłosił wykłady:
1) „Zapiski z wędrówek śladami Chłapowskich” (1975)
2) „Dawne kopalnie węgla brunatnego na Ziemi Kościańskiej” (1978)
3) „Morawscy z Jurkowa” (1982)
4) „Remonty pałaców w Borówku i Popowie Starym” (wspólnie z H.Florkowskim) (1983)
5) „Maurycy Komorowicz – wulkanolog” (1984)
6) „Kościół parafialny w Czempiniu” (1994)
7) „Zygmunt Chłapowski (1864-1919)” (1995)
8) „Inż. Antoni Jezierski – przemysłowiec z Czempinia” (1996)
9) „Helena Modrzejewska w Kościańskiem” (1998)
10) „Chłapowscy. Kronika rodzinna” (1999)
11) „Borowo k.Czempinia – zarys dziejów” (2000)
12) „80 lat harcerstwa w Czempiniu” (2001)
13) „Dr n.med. Henryk Florkowski jako regionalista i społecznik” – wykład z okazji 80-lecia urodzin H.Florkowskiego
14) „Czesław Przygodzki z Czempinia – regionalista i pedagog” (2002)
15) „Wańkowiczowie z Gorzyczek” (2003)
16) „Dr n.med. Henryk Florkowski. W I rocznicę śmierci” (2005)
17) „Mieczysław Chłapowski z Kopaszewa” (2005)
18) „O Rogerze Sławskim i wieży kościoła farnego w Kościanie” (wspólnie z K.Zimniewiczem) (2008)
19) „Generałowie Powstania Wielkopolskiego pochodzący z Ziemi Kościańskiej.W 90-tą rocznicę wybuchu Powstania” (2009)
Z zapałem opowiadał dzieje rodów Chłapowskich, Morawskich, Wańkowiczów, historii Czempinia i okolic. Wykłady zawierały także biogramy zasłużonych osób.
Pisał na łamach „Przeglądu Wielkopolskiego”, którego wydawcą jest Wielkopolskie Towarzystwo Kulturalne w Poznaniu. Zamieszczał swoje opracowania w prasie regionalnej: „Wiadomości Kościańskie”, „Orędownik Powiatowy”, „Panorama Leszczyńska”, „Biuletyn Stowarzyszenia Porozumienie Ziemia Kościańska”.
Pod redakcją Józefa Świątkiewicza ukazała się publikacja „Henryk Florkowski – lekarz, społecznik, regionalista” (2003). Rok później wystąpił w roli współredaktora z Z.Witkowskim kolejnego tomu „Pamiętnika Towarzystwa Miłośników Ziemi Kościańskiej” (2004). Był autorem również publikacji zwartych, np. „80 lat Klubu Sportowego „Helios” w Czempiniu 1922-2001” (2001) (red. i współuczestnictwo), „60 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Borowie” (2005). Był również współautorem publikacji „Kościół Świętego Michała Archanioła w Czempiniu” oraz „W hołdzie poległym i męczennikom tej ziemi za dar wolności i niepodległości Polski”.
W „Pamiętnikach” publikował swoje opracowania, które obejmowały także indeksy osób i miejscowości.
1) „Dawne kopalnie węgla na Ziemi Kościańskiej” (1980)
2) „Pałac w Czempiniu – Borówku i jego mieszkańcy” (1991)
3) „M.Komorowicz (1881-1923), podróżnik i wulkanolog” (1992)
4) „Zapomniany fotograf z Czempinia” (1994)
5) „Gustaw Mucharski (1880-1951)” (1998)
6) Indeks osób (1998)
7) Indeks miejscowości (1998)
8) „Kazimierz Chłapowski (1896-1976)” (2000)
9) „Klub olimpijski „Jantar” w Racocie” (2004)
10) „Czesław Przygodzki (1912-1996). Honorowy członek TMZK, pedagog, artysta plastyk, regionalista” (2008)
Znaczenie postaci
Józef Świątkiewicz był działaczem kultury, regionalistą, znawcą historii Ziemi Kościańskiej, a także województwa wielkopolskiego. W ciągu całego swojego życia inicjował i realizował działania, dzięki którym poznawaliśmy historię naszego regionu. 21 maja 2008 roku podczas 220 rocznicy urodzin gen. Dezyderego Chłapowskiego, patrona Szkoły Podstawowej w Iłówcu i 45-lecia istnienia placówki przybliżył uczniom w niezwykły sposób jego sylwetkę i zasługi. Józef Świątkiewicz za swoją działalność był odznaczany wielokrotnie medalami i nagrodami. Organizował wystawy, wygłaszał referaty, był autorem wielu publikacji. Z jego wiedzy i zbiorów korzystało wiele osób. Zawsze serdeczny, życzliwy, skromny i bezinteresownie pomagający innym.
„Warto pracować na rzecz naszej Ojczyzny!” – motto Józefa Świątkiewicza