Pochodzenie
Michał Ilczyszyn urodził się w 1899 r. w Tłumaczu w dawnym województwie stanisławowskim. Pochodził z rodziny chłopskiej, która gospodarowała na kilku morgach ziemi.
Edukacja
Swoją przygodę z medycyną rozpoczął jeszcze w czasach gimnazjalnych, gdzie zetknął się z działalnością Białego, później Czerwonego Krzyża. W 1921 r. rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Karola w Pradze. W 1927 r. uzyskał dyplom lekarza. Sam zarabiał na swoje studia.
Praca
Wkrótce po ukończeniu studiów otrzymał pierwszą pracę w Klinice Położnictwa i Ginekologii Uniwersytetu Poznańskiego, zwaną wówczas Krajową Kliniką dla Kobiet. Klinika znajdowała się w Poznaniu na ulicy Polnej, kierownikiem placówki był profesor Bolesław Kowalski. Ilczyszyn dorabiał sobie jako stypendysta w Skulsku (2 dni w tygodniu). W 1929 roku rozpoczął stałą praktykę w Skulsku. Początkowo przyjmował pacjentów w gabinecie znajdującym się w jego domu. W 1978 roku wybudowano w Skulsku Ośrodek Zdrowia, który służy mieszkańcom gminy do dnia dzisiejszego.
Lekarz i społecznik
W czasie I wojny światowej służył w armii austriackiej, gdzie na froncie włoskim pracował jako goniec w szpitalu polowym. Opiekował się rannymi legionistami polski oraz huzarami węgierskimi. Dwa razy został ranny.
Lata trzydzieste XX wieku, gdy rozpoczynał swoją pracę w Skulsku były okresem walki z jaglicą, durem brzusznym, szkarlatyną czy chorobami wenerycznymi. Panowała niska świadomość w zakresie higieny i ochrony zdrowia. Doktor podjął się trudnego zadania – poprawy warunków życia mieszkańców, zwłaszcza robotników rolnych. Doktor jeździł ze swoją żoną i pielęgniarką oraz inspektorem i szczepił ludzi przeciwko durowi brzusznemu, nieraz do późnej nocy. Starał się również uświadamiać ludzi jakie znaczenie dla zdrowia i życia ma higiena.
W czasie II wojny światowej Niemcy wydawali szereg dyrektyw z różnych urzędów, jak choćby z Izby Lekarskiej w Poznaniu w sprawie leczenia Polaków. Dr Mayer, członek SS twierdził, że nie należy leczyć polskich dzieci, bo Polaków jest i tak zbyt dużo, można leczyć jedynie dorosłych obywateli Polski, którzy mogą posłużyć jako siła robocza Niemiec. Dr Ilczyszyn nie kierował się tymi postanowieniami. Pomagał każdemu. W swoim domu zorganizował również szpital polowy dla żołnierzy radzieckich. Za pomoc udzielaną ludności trafił do więzienia w Inowrocławiu.
Organizował pierwsze Posterunki PCK na terenie gminy Skulsk. Uczył mieszkańców udzielania pierwszej pomocy.
W 1945 roku został prezesem Straży Pożarnej. 21 stycznia 1945 roku kiedy nastąpiło wyzwolenie Skulska przez wojska radzieckie wespół z wojskiem polskim w celu utrzymania porządku i bezpieczeństwa mieszkańców utworzono Milicję Obywatelską, ze zreorganizowanej straży pożarnej. http://straz-skulsk.wikidot.com
Był jednym z założycieli teatru w Skulsku, dla którego malował dekoracje.
Rodzina
W czasach kiedy dorabiał w Skulsku jako stypendysta poznał żonę, Izabelę Zeleśkiewicz, córkę Walentyny i Stanisława Zeleśkiewiczów. Miał dwoje dzieci: córkę Lidię (1943 – 1946), która zmarła w dzieciństwie i syna Antoniego (1948 – 1993).
Zainteresowania
Fascynowała go akupunktura i zielarstwo. Zbierał zioła w skulskich lasach i na łąkach. Doświadczenia wynikające z zastosowania ziół w leczeniu przekazywali Instytutowi Medycyny Wsi w Lublinie, którego był korespondentem naukowym. Proponowano mu pracę w Ministerstwie Zdrowia, ale z tej propozycji nie skorzystał.
Posiadał dyplom mistrzowski pszczelarza. Interesował się ogrodnictwem. Wokół swojego domu miał przepiękny ogród, w którym szczepił drzewa owocowe, dokonywał krzyżówek roślin.
Był zapalonym podróżnikiem, odwiedził między innymi Egipt i Chiny. Szczególnie interesowały go metody leczenia w krajach egzotycznych.
Znaczenie postaci
Dr Michał Ilczyszyn – przepracował w Skulsku 52 lata życia, zawsze gotowy nieść pomoc chorym. Był przede wszystkim lekarzem rodzinnym. Służył ludziom całą dobę. Wykazywał się znajomością wielu dziedzin medycyny. Był doskonałym chirurgiem, ginekologiem a nawet dentystą. Niósł pomoc swoim pacjentom nawet wtedy, gdy był już na emeryturze, pracując w niepełnym wymiarze. Człowiek o wielkim sercu – tak często określano dr Ilczyszyna. Oprócz tego, że był dobrym lekarzem, był również społecznikiem, który nierzadko własnym przykładem zachęcał ludzi do działania. Ukochał ziemię skulską, której pozostał wierny do końca. Zmarł w 1981 r. Spoczywa na skulskim cmentarzu.
Aby pamięć nigdy nie wygasła
Ul. Dr Michała Ilczyszyna
Dla upamiętnienia zasług dr Michała Ilczyszyna ulica Sompolińska w Skulsku, przy której mieści się jego dom została nazwana jego imieniem.
Tablice pamiątkowe
W 2010 roku odsłonięta została tablica pamiątkowa na Ośrodku Zdrowia przy ulicy gen. W. Sikorskiego.
W 2011 roku odsłonięto tablicę pamiątkową na domu, w którym mieszkał i pracował.
Regionalna Izba Pamięci w Skulsku
Przy Sanktuarium Skulskim w 2009 roku powstała Regionalna Izba Pamięci im. Stefana Wajchta, inicjatorem której było Towarzystwo Promocji i Rozwoju Ziemi Skulskiej. To właśnie tu można podziwiać pozostałe po dr Ilczyszynie pamiątki: liczne fotografie, sprzęt medyczny, apteczki i wiele innych.