Pochodzenie
Narodziny
Roman Czeski urodził się 21.08.1949r. w Buku.Wówczas działała w Buku izba porodowa, która znajdowała się w ufundowanym przez Stanisława Reszkę, dawnym Szpitalu Św. Ducha.
Matka Romana, Janina Czeska (z domu Gałązka) urodziła się 24.04.1924r. w Buku, a zmarła 03.09.1979r. Ojciec, Jan Czeski urodził się 13.08.1920r. w Buku, zmarł 12.07.2010r. Rodzice Romana Czeskiego pochowani są na bukowskim cmentarzu Św. Rocha, a ich nagrobek zdobi niezwykła drewniania rzeźba, która zwraca uwagę swoją oryginalnością.
Rodzice ochrzcili swego najstarszego syna 28.08.1949r. w kościele farnym pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Buku.
Rodzeństwo
Roman Czeski ma dwoje rodzeństwa. Brat Zbigniew urodził się 23.02.1951r. w Buku, zmarł 05.01.2013r. Zbigniew przez wiele lat prowadził restaurację „Przy Młynie”, która słynęła z doskonałych flaków. Dziś tę znaną restaurację prowadzi jego żona Anna. Wnętrza lokalu zdobią obrazy najbardziej charakterystycznych miejsc Buku, wykonane przez Romana Czeskiego.
Siostrą Romana Czeskiego jest Maria Czeska (po mężu Kurzawa), urodzona 24.01.1953r.
Krok w dorosłość – ślub i narodziny dzieci.
18.07.1978r. Roman Czeski poślubił Danutę Pieszak. Dziećmi ich są: Mikołaj, urodzony 20.01.1984r., Wojciech, urodzony 3.06.1987r. i Karolina, urodzona 29.01.1990r.
Dzieciństwo, czyli o odkrywaniu talentu.
Roman Czeski w dzieciństwie bardzo interesował się sztuką. Chętnie uczestniczył w wycieczkach, szczególnie do muzeów. Nie rozstawał się z ołówkiem i kredkami. Jego przygoda z rysowaniem zaczęła się bardzo wcześnie. W drugiej klasie szkoły podstawowej był jednym z niższych uczniów. Mimo młodego wieku i niewielkiego wzrostu nauczyciel plastyki wysłał go na konkurs plastyczny. Roman Czeski wspomina, że podczas konkursu ledwie sięgał ławki i z wielkim przejęciem rysował Plastusia. Miał ogromną nadzieję na zwycięstwo, jednak nie zdobył żadnej nagrody.
Jego ulubioną ,,potrawą” był kogel-mogel i tzw. kakałko. Roman Czeski należał do szkolnej drużyny piłki ręcznej. Bardzo lubił lekką atletykę. Ulubionym ćwiczeniem Romana Czeskiego był skok wzwyż.
O zabawach wokół domu na Przykopie, psotach i szalonych pomysłach z dzieciństwa można przeczytać w zabawnych felietonach Romana Czeskiego w bukowskim czasopiśmie lokalnym „Kosynier Bukowski”. Cykl felietonów ukazuje się pod tytułem „Elegant z Mosiny do Junka z Buku”. Wszystkie felietony pisane są w bukowskiej odmianie gwary poznańskiej. Wspomnienia z dzieciństwa utrwalone w felietonach ocalają od zapomnienia dom rodzinny przy ulicy Przykop, który dziś już nie istnieje.
Edukacja.
Roman Czeski ukończył Szkołę Podstawową w Buku w 1963r. W 1968 roku ukończył Liceum Plastyczne w Poznaniu, a następnie został absolwentem Zaocznego Studium Wychowania Plastycznego w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Zdobył wykształcenie plastyczne i do dziś zajmuje się rzeźbiarstwem i malarstwem.
Na początku uczył innych…
Roman Czeski prowadził zajęcia plastyczne w domach kultury w Buku i Nowym Tomyślu. Chodząc uliczkami Buku, można zaobserwować wiele rzeźb jego autorstwa. Wykonał drewniane tablice upamiętniające wydarzenia z historii Buku, które do dziś zdobią ogródek Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Bukowskich.
Własna pracownia
W 1983 roku Roman Czeski – po przeprowadzce do Mosiny– otworzył własną pracownię stolarstwa artystycznego i rzeźby.
W 1989 roku Minister Kultury nadał Romanowi Czeskiemu tytuł „Mistrza Rzemiosł Artystycznych”. W 2005 roku przyznano mu certyfikat „Najlepsze w Polsce” – „The best in Poland”, z kolei w 2009 roku Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego umieściło jego biogram w wydawnictwie „Liderzy pracy organicznej 2002-2008”.
Artysta rodzinnemu miastu.
Roman Czeski pozostaje związany ze swoją rodzinną miejscowością. Jego dzieła można podziwiać:
– w bukowskim kościele pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika (ołtarz główny, rzeźba Św. Józefa, płaskorzeźba i obraz przedstawiające Jana Pawła II, renowacja drogi krzyżowej),
– w budynku oraz przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Bukowskich w Buku (tablice upamiętniające patronów szkoły oraz ważne wydarzenia z historii Buku),
– tablice z brązu: poświęcona Szarym Szeregom przed Gimnazjum w Buku, „Ostatnia recepta” doktora Lecha Siudy na skwerze obok przychodni „Vigilax”, Tadeusza Wojtczaka – na froncie budynku przy Placu Przemysława, gdzie się urodził,
– w Urzędzie Miasta i Gminy Buk (panorama dawnego miasta Buk, statuetki Junka z Buku, bożonarodzeniowa szopka z bukowskim ratuszem),
– na cmentarzu Św. Krzyża przy odnowionej mogile bukowian, którzy zginęli za wolność ojczyzny (replika rzeźby Powstańca Wielkopolskiego).
Najlepsi uczniowie szkół z terenu gminy Buk otrzymują w nagrodę Złote Pióra – statuetki zaprojektowane i wykonane przez Romana Czeskiego.
W Polsce i poza jej granicami.
Roman Czeski jest twórcą ołtarzy w kościołach w Mosinie (ołtarz w kształcie winnego krzewu, największa praca artysty), Lesznie, Wągrowcu, Ptaszkowie, Nowym Tomyślu i Gdańsku. Wśród jego dzieł znajdują się także tablice pamiątkowe dla wielu instytucji i stowarzyszeń w Dobieżynie, Ptaszkowie, Opalenicy, Nowym Tomyślu, Lesznie, Wągrowcu, Kamieńcu, Daszewicach, Mosinie, Kotuszu, Łękach Wielkich, Kamieńcu, Gnieźnie, Rogalinku. W dorobku artysty ważne miejsce zajmują rzeźby figuralne: św. Antoniego, św. Józefa, św. Rity, św. Jakuba, które można podziwiać w kościołach Wielkopolski. Jedno z jego dzieł można podziwiać w szwedzkim Wiwood. Szczególnym sentymentem artysta darzy naturalnej wielkości rzeźbę Eleganta z Mosiny, znanego z lokalnej legendy. Roman Czeski wykonuje także statuetki Eleganta z Mosiny, gdzie mieszka, i Junka z Buku, skąd pochodzi. Statuetki te spotkać można niemal w całej Europie, gdyż często stanowią one prezent wręczany przez władze obu gmin ważnym gościom.
Ciekawą inicjatywą było ponadto stworzenie komiksu do legendy „Tajemnica studni Napoleona”.
Pastele.
W przerwach pomiędzy kolejnymi dziełami rzeźbiarskimi, które wymagają od twórcy wysiłku fizycznego, Roman Czeski oddaje się kolejnej swojej pasji: malarstwu pastelowemu. Najpierw uwiecznia budynki, pejzaże, klimatyczne miejsca na fotografiach. Następnie wybiera najciekawsze ujęcia i tworzy obrazy.
Wystawy
Racot. Pejzaże bliźniacze. Buk – pastelami malowany.
Moje stajenki 1998-2012. Wystawa prac Romana Czeskiego.
To jest Nowy Tomyśl.
To jest Opalenica.
Powiat poznański w pastelach Romana Czeskiego.
Barwy Wągrowca. Pastele Romana Czeskiego.
Ciekawostki
W bukowskim kościele farnym znajduje się wyjątkowa, zaprojektowana i wykonana przez Romana Czeskiego rzeźba Św. Józefa. Niektórzy twierdzą, że dzieło i autor są jak dwie krople wody.
Roman Czeski jest wielkim popularyzatorem gwary poznańskiej, wykorzystuje każdą okazję, by mówić i pisać „mową bukowską”.
Obejrzyj prezentację o postaci.
Znaczenie postaci.
Roman Czeski jest postacią barwną, ciekawą, obdarzoną poczuciem humoru. Aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym i społecznym Buku, choć od 1983 roku mieszka w Mosinie. O sobie mówi, że takich jak on – rudych z brodą – jest już na świecie niewielu. Jego dorobek artystyczny jest bogaty i różnorodny, a ślady jego twórczości można znaleźć w całym Buku.
Źródła:
wywiad z Romanem Czeskim,
materiały z wystaw malarstwa i rzeźby: Racot. Pejzaże bliźniacze. Buk – pastelami malowany. Moje stajenki 1998-2012. Wystawa prac Romana Czeskiego. To jest Nowy Tomyśl. To jest Opalenica. Powiat poznański w pastelach Romana Czeskiego. Barwy Wągrowca. Pastele Romana Czeskiego.
strony www: https://www.youtube.com/watch?v=-_dY3D0im_Q http://www.gazeta-mosina.pl/2012/szampansko-z-napoleonem/ http://www.gazeta-mosina.pl/wp-content/gallery/zdjecia-gazeta-mosina-pl/roman-czeski.jpg
wywiad z bratową Romana Czeskiego – Anną Czeską,
archiwum prywatne fotografii Romana Czeskiego,
Liderzy pracy organicznej 2002-2008 – wydawnictwo Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego, Poznań 2009