Pochodzenie
Roman Gierka – ps.,,Marian”, ,,Romuald”, członek ZHP, TOH, Szarych Szeregów i Armii Krajowej, porucznik Wojska Polskiego.
Urodzony w Obornikach Wlkp. 20 stycznia 1920 r. syn Stanisława, pracownika PKP i Magdaleny zd. Szumińska.
Lata młodości – okres przed II Wojną Światową:
Od 1935 r. członek ZHP, a od 1937 drużynowy Harcerskiej Drużyny Żeglarskiej w stopniu HO. Jednocześnie był członkiem Ligi Morskiej i Kolonialnej oraz PZZ. Od 10 VI 1937 członek Komendy Hufca ZHP w Obornikach. Od 24 sierpnia do 4 września 1939 w Pogotowiu Harcerzy w grupie informacyjno-obserwacyjnej w Obornikach. Od 19 lipca 1937 r. do 4 września 1939 r. pracował w Komunalnej Kasie Oszczędności Powiatu Obornickiego.
Edukacja wczesna:
W latach 1926-29 uczęszczał do szkoły powszechnej w Obornikach, a następnie do szkoły wydziałowej, od 1931 r. W Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1934-1937 uczył się w Miejskiej Szkole Handlowej w Poznaniu.
Poczatek wojny:
W październiku 1939 wspólnie z phm Bolesławem Skotarczakiem (,,Samotny”) utworzył z części członków Pogotowia i starszych harcerzy Tajną Organizację Harcerską (TOH), która działała w Obornikach i w Rogoźnie. Jej celem było zorganizowanie harcerzy w konspiracji, prowadzenie małego sabotażu, oraz akcja informacyjna polegająca na nasłuchu rozgośni z Tuluzy i BBC oraz wydawaniu ,,Biuletynu Radiowego” (pisanego ręcznie). W październiku 1939 r. na podstawie skierowania Urzedu Pracy Roman Gierka wrócił do pracy w banku.
Szare Szeregi – aresztownia, obozy…
W kwietniu 1940 r. TOH włączono do Szarych Szeregów, jako Hufiec Oborniki. Komendantem został hm Jan Miękus (,,Mariusz”). Roman Gierka („Marian”) wszedł do komendy składającej się z sześciu harcerzy. Od jesieni 1940 r. Gierka redagował oddzielny biuletyn w języku angielskim dla jeńców brytyjskich przebywających w obozie w Obornikach. Po wysiedleniu Bolesława i Józefy Skotarczaków do Generalnego Gubernatorstwa i po aresztowaniu phm Benona Galuby-ps. „Burza”(28 IV 1943r.) oraz hm Jana Miękusa(16 VI 1943r.),Komenda Hufca działała autonomicznie i jedynie w składzie dwuosobowym: Roman Gierka i Leon Majchrzak- „Żbik”. Obornickie środowisko Szarych Szeregów nie było w stanie nawiązać kontaktów organizacyjnych z Komendą Chorągwi Wielkopolskiej, ponieważ była ona wówczas rozbita. Od marca 1944 r. Gierka-ps. „Romuald” pełnił funkcję referenta RW w Obwodzie AK Oborniki („Okno”). Jego dowódcą był Jan Biela („Czarny”). Gierka został aresztowany 8 sierpnia 1944 r. w ramach „Aktion Apfelbach”. Był to kryptonim niemieckiej akcji prewencyjnej przeciwko Okręgowi Poznańskiemu AK. Jej celem było rozbicie wszystkich struktur konspiracyjnych w pasie przylegającym do Puszczy Nadnoteckiej. Z powiatu obornickiego aresztowano ponad 40 ludzi. Gierka był więziony w Domu Żołnierza w Poznaniu i w obozie Żabikowo k. Poznania (nr obozowy 18148). W dniu 28 sierpnia w Domu Żołnierza był przesłuchiwany przez oficera Gestapo na okoliczność pracy konspiracyjnej w harcerstwie i Szarych Szeregach, do której się nie przyznał. Udowodniono mu jedynie udział w AK. Na podstawie wyroku Policyjnego Sądu Doraźnego (Polizeistandgericht STAPO Posen) przekazany został 29 września 1944 r. do KL Gross-Rosen (nr obozowy 63859). Następnie przetransportowano go do podobozu Hartmannsdorf, skąd 16 lutego 1945 r. pieszym konwojem ewakuowany do KL Buchenwald, gdzie dotarł 12 marca 1945 r. (nr obozowy 135791). Wyruszyło około 1050 więźniów, a do KL Buchenwald doszło według ewidencji obozowej jedynie 399 więźniów; reszta niezdolna do marszu została rozstrzelana przez esesmanów. Wyzwolony został przez wojska amerykańskie 11 kwietnia 1945 r. W tym czasie zachorował na tyfus plamisty i od połowy kwietnia przez ponad pięć tygodni był w śpiączce. Do Obornik wrócił 21 czerwca 1945 r.
Lata powojenne:
W pierwszych latach po wojnie w związku z wojenną działalnością w AK, był „nękany” przez funkcjonariuszy miejscowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. W latach 1945-47 studiował w Akademii Handlowej w Poznaniu. Dyplomu nie uzyskał. Studia przerwał z powodu przewlekłej choroby(gruźlica płuc), powstałej w związku z pobytem w obozach koncentracyjnych. Od 20 lipca 1946 r. pracował w Obornickich Zakładach Przemysłu Drzewnego (późniejsze Wielkopolskie Fabryki Mebli S.A.) początkowo w charakterze z-cy dyrektora ds. ekonomicznych i od 1 stycznia 1947 r. na stanowisku dyrektora. Na polecenie KP PZPR w końcu stycznia 1952 r. został wydalony z pracy w związku z jego okupacyjną przynależnością do AK. Dyrektor Centralnego Zarządu zaproponował mu stanowisko dyrektora Fabryki Mebli w Orzechowie. Z propozycji tej jednak nie skorzystał. Przez następne cztery miesiące leczył się w sanatorium przeciwgruźliczym. Następnie pracował w przemyśle drobiarskim:
-1 VI 1952- 2 VIII 1955 Zakłady Jajczarsko-Drobiarskie w Obornikach (główny księgowy),
-3 VIII 1955 – 30 VI 1957 Zjednoczenie Przemysłu Jajczarsko-Drobiarskiego w Poznaniu (główny księgowy),
-1 VII 1957- 31 XII 1963 Przedsiębiorstwo Jajczarsko-Drobiarskie w Obornikach (dyrektor),
-1 I 1964- 31 XII 1974 Zjednoczenie Produkcji Drobiarskiej „Poldrob” w Warszawie (specjalista ds. rewizji),
-1 I 1975- 31 I 1980 Poznańskie Zakłady Drobiarskie- Zakład Drobiarski w Budowie w Poznaniu (główny księgowy).
-Od 1 lutego 1980 r. przebywa na emeryturze.
Funkcje społeczne:
Po wojnie pełnił różne funkcje społeczne, m.in.
był sekretarzem Zarządu Powiatowego Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Więzień i Obozów Koncentracyjnych (1945-1949), z-cą przewodniczącego Zarządu Powiatowego Ligi Morskiej (1947-1948), przewodniczącym Oddziału Polskiego Związku Zachodniego (1948-1949), prezesem Zarządu Powiatowego ZBoWiD (1957-1963), przewodniczącym Komisji Rewizyjnej ZBoWiD (1964-1974), przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Koła Związku Inwalidów Wojennych (1976-1980), prezesem Zarządu Oddziału AK (1990-1993), przewodniczącym Komisji Historycznej Komendy Hufca ZHP Oborniki (1983-1988), członkiem Komisji Historycznej Chorągwi Poznańskiej ZHP (1983-1989), członek Instytutu Pamięci Narodowej GKBZH w Poznaniu (od 1VII 1988).
W zakresie tematyki II Wojny Światowej (dot. powiatu obornickiego) współpracował:
z instytucjami: Instytutem Zachodnim w Poznaniu, Archiwum Państwowym M. St. Warszawy, Instytutem Historii Państwa i Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, Komisją Historyczną Środowiska Gross-Rosen w Warszawie, Muzeum Historii i Fotografii w Krakowie,
z historykami: prof. dr. hab. Alfredem Koniecznym z Wrocławia, hm prof. dr.hab. Edwardem Serwańskim z Poznania, Jerzym Jabrzemskim z Warszawy, hm Eugeniuszem Sikorskim z Krakowa oraz mgr Aleksandrą Bielerzewską, dr. Marianem Woźniakiem i dr. Zenonem Szymankiewiczem z Poznania.
W 7 tomach „Oborniczanie w II Wojnie Światowej”, 3 tomach „Rogoźnianie w II Wojnie Światowej”, 2 tomach „Goślinianie w II Wojnie Światowej” i 2 tomach „Ryczywolanie w II Wojnie Światowej”- opracowanych przez Romana Gierkę- umieszczono 1217 biogramów mieszkańców powiatu obornickiego, którzy jako uczestnicy drugiej wojny światowej walczyli na różnych frontach, działali w ruchu oporu, osadzeni zostali w więzieniach i obozach koncentracyjnych, oraz zamordowani zostali przez najeźdźców.
Znaczenie postaci
Pan Roman Gierka to człowiek cieszący się dużym uznaniem i autorytetem. Ciężka praca zawodowa i społeczna, oraz towarzyszące jej poświęcenie, zaangażowanie i wytrwałość stanowią dla młodszych pokoleń wzór do naśladowania. Wystarczy dodać, iż w 2002 roku otrzymał Medal „Zasłużony dla Ziemi Obornickiej”.