Pochodzenie

Ryszard Malczewski urodził się 10 lipca 1917 roku w Kijowie jako syn Jana Malczewskiego i Zofii Malczewskiej z domu Chotkowskiej. Pochodził z rodziny o szlacheckim rodowodzie i wojskowych tradycjach. Herbem rodu jest Tarnawa. Ojciec w okresie międzywojennym pełnił funkcję dowódcy 2 Pułku Lotniczego w Krakowie, po czym przeszedł na emeryturę po ciężkim wypadku lotniczym. Nasz bohater miał dwoje rodzeństwa: brata Jana i siostrę Grażynę.

Edukacja

Do szkoły podstawowej i średniej uczęszczał w Poznaniu. Ukończył Gimnazjum Humanistyczne i VIII Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza. Jeszcze przed ukończeniem edukacji szkolnej w roku 1933 odbył kurs szybowcowy w Fordonie koło Bydgoszczy uzyskując kategorie A i B.

Etapy działalności

1. Kampania wrześniowa, bitwa nad Bzurą i obrona Warszawy.

Ryszard Malczewski, latając na samolocie PZL-23 „Karaś”, niejednokrotnie dowoził cenne meldunki. W nocy z 30/31 sierpnia 1939r. został mianowany oficerem startowym. Rozpoczęła się kampania wrześniowa. Wszyscy podhorążowie zostali automatycznie mianowani podporucznikami. Nad Łodzią polski „Karaś” napotkał niemieckie myśliwce. Malczewski zdołał uciec wrogowi.

W dniu 9 września 1939r. prowadził rozpoznanie przedpola armii „Poznań” przed jej kontruderzeniem nad Bzurą. Dzięki jego rozpoznaniu pozycji nieprzyjaciela i szybkiemu przekazaniu meldunków zorganizowany atak odniósł znaczący sukces, a Niemcy ponieśli dotkliwe straty.

Po zakończeniu działań nad Bzurą i zniszczeniu dowództwa samolotów, Malczewski przedziera się do Warszawy i juz 19 września walczy w jej obronie.

2. Walka na frontach zagranicznych.

W nocy z 23/24 września wylatuje do Rumunii z pilną kopertą dla ambasady polskiej w Bukareszcie. Tam dowództwo rumuńskie rekwiruje mu samolot, a jego wysyła do obozu internowanych w „Babadoku”. Udaje mu się jednak zmylić konwojentów i dociera do biura „Lot”-u, gdzie otrzymuje cywilne ubranie i paszport. Z Rumunii kieruje się do Jugosławi, następnie do Grecji. Przez Syrię drogą morską kieruje się do Marsylii, a następnie do bazy w Lyonie. Przed kapitulacją Francji odlatuje do Algieru. Nasz bohater nie zamierza kapitulować i przez Maroko i Casablankę przedziera się do Wielkiej Brytanii.

W międzynarodowej eskadrze wykonuje trudne loty bojowe, mające na celu obronę angielskiego wybrzeża przed inwazją hitlerowską.

W marcu 1942 r. uległ ciężkiemu wypadkowi.

3. Dywizjon 302

W 1943r. , w czasie urlopu po wypadku, kończy Wyższą Szkołę Lotniczą. Po powrocie do służby lata w Dywizjonie 302. Bierze udział w inwazji na Normandię. Służbę w lotnictwie kończy w Belgii w stopniu kapitana.

W czasie służby w lotnictwie polskim odbył 172 loty bojowe i zestrzelił 3 samoloty nieprzyjacielskie.

4. Powrót do Polski

W 1947r. zostaje przeniesiony do rezerwy. W 1970 zostaje awansowany do stopnia majora. Posiada na swym koncie Srebrny Krzyż „Virtutti Militari”, trzykrotnie Medal Walecznych, Medal Obrony Warszawy, Medal Zwyciestwa, dwukrotnie Gwiazdę Lotniczą oraz wiele odznaczeń francuskich i angielskich.

Znaczenie postaci

Ryszard Malczewski był człowiekiem szlachetnym, odważnym i mądrym. Lata powojenne poświęcił pracy zawodowej, działalności społeczno- wychowawczej i działaniom na rzecz upowszechniania dorobku polskiego lotnictwa. Odbywał liczne spotkania z młodzieżą, na których dzielił się swymi wspomnieniami. W życiu prywatnym był człowiekiem rodzinnym i kochającym, wzorem ojca i męża. Kochał zwierzęta, lubił sklejać modele samolotów. Wieczorami razem z przyjaciółmi grywał w brydża.

Nasz bohater był wzorem żołnierza służącego Ojczyźnie, sumiennym pracownikiem i godnym naśladowania człowiekiem.