Pochodzenie

Stanisław Marceli Połczyński urodził się 26 kwietnia 1894 r. w Witkowie jako syn Józefa i Marii z Ogórkiewiczów. Pochodził z rodziny kupieckiej.

Edukacja

Jako młody człowiek uczęszczał jeszcze pod zaborami do gimnazjum w Trzemesznie i Rogoźnie. Należał do towarzystw patriotycznych.

Wielka Wojna 1914-1918

W 1914 r. otrzymał powołanie do armii niemieckiej i został skierowany na front rosyjski, a następnie front na zachodni we Francji, gdzie walczył m.in. pod Ripont w Szampanii. Po zwolnieniu z armii niemieckiej 27 listopada wrócił do Witkowa.

Powstanie Wielkopolskie 1918-1919

31 grudnia wstąpił w szeregi powstańców wielkopolskich. Z rozkazu przywódcy powstania w Witkowie Ignacego Knasta stanął na czele Witkowskiej Kompanii Powstańczej, która przeszła szlak bojowy od Witkowa do stolicy Kujaw – Inowrocławia. Tam kompania pod jego dowództwem walczyła m.in. o dworzec i pruskie koszary. Połczyński uczestniczył także w rewindykacji ziem pomorskich przyznanych Polsce na mocy traktatu w Wersalu.

Wojna polsko-bolszewicka

W styczniu 1920 r. z 12 Pułkiem Strzelców Wielkopolskich walczył na froncie litewsko–białoruskim. W boju pod Niebieszynem 6 lipca 1920 r. odznaczył się wyjątkowymi zdolnościami i odwagą. Wyprowadził swoją kompanię z okrążenia, zadał nieprzyjacielowi straty i umożliwił przez to wyrwanie się innych oddziałów z okrążenia. Za ten czyn bojowy odznaczony został orderem Virtuti Militari V klasy nr 950 w dniu 21.01.1921 r.

Dwudziestolecie międzywojenne

Po zakończeniu działań wojennych ppor. Połczyński został przeniesiony do 59 Pułku Piechoty stacjonującego w Inowrocławiu. Tam organizował m.in. muzeum historyczne związane z walkami pułku. W 1924 r. otrzymał awans na kapitana. Trzy lata później został przeniesiony do 8 Pułku Legionów w Lublinie. Za swe pomysły racjonalizatorskie, m.in. projekt tzw. biedki pod ciężki karabin maszynowy, otrzymał w 1928 r. pochwałę od wiceministra spraw wojskowych. W 1934 r. otrzymał przydział na stanowisko oficera mobilizacyjnego w Dowództwie Okręgu Korpusu II w Lublinie, gdzie osiadł wraz z małżonką i dwójką dzieci: Haliną i Zdzisławem.

Druga wojna światowa

14 września 1939 r. wraz ze sztabem generała brygady Mieczysława Smorawińskiego opuścił Lublin. Do niewoli sowieckiej dostał się we Włodzimierzu Wołyńskim. Wraz z innymi oficerami osadzono go w obozie w Kozielsku. Został zamordowany w Katyniu w 1940 r. Pośmiertnie został awansowany na stopień majora.

Posiadane odnaczenia

Krzyż Virtuti Militari ( 1921 r.)

Krzyż Walecznych ( 1921 r.)

Medal Niepodległości (1932 r.)

Medal Dziesięciolecia (1928 r.)

Medal Polska swemu Obrońcy (1928 r.)

Uhonorowany był także odznakami pułkowymi oraz weteranów powstania wielkopolskiego.

Znaczenie postaci

Stanisław M. Połczyński jest jednym z bardziej znanych witkowian. Jego udział w powstaniu wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej wykazał ogromny talent dowódczy i patriotyzm tej postaci. Miejmy nadzieję, że nigdy nie zostanie zapomniany.