Dzieciństwo

Sylwester Mańczak urodził się 19 grudnia 1878 roku w Poznaniu, w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Jego dziadek Jan brał udział w wyprawie Napoleona na Moskwę, ojciec Józef w Powstaniu Styczniowym, a następnie służył w jeżyckim pułku huzarów w Poznaniu. Matka Julianna z domu Słupińska. Sylwester Mańczak miał trzech braci: Franciszka, Stanisława i Maksymiliana.

Edukacja

Uczęszczał do Szkoły Budowlanej w Poznaniu. Od roku 1893 uczył się sztuki rzeźbiarskiej w różnych zakładach i szkołach przyzakładowych w Poznaniu. Od 1903 do 1907 studiuje w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod okiem profesora Konstantego Laszczki, wybitnego rzeźbiarza i ceramika.

Działalność artystyczna

Na młodego rzeźbiarza zwrócił uwagę hrabia Bniński, który był prezesem „Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych” w Poznaniu oraz mecenasem młodych artystów. Został zaproszony przez niego do posiadłości w Pietronkach na wakacyjny plener. Na bramie wjazdowej do posiadłości Sylwester Mańczak wyrzeźbił napis: „Pobłogosław Boże naszej biednej polskiej ziemi tej przebogatej w nieszczęścia i łzy”. Na zewnętrznej stronie bramy umieścił napis łaciński w wolnym tłumaczeniu brzmiący: „Nie pokona nas ani przemoc, ani złość, ani rdza”. Rzeźby Sylwestra Mańczaka były wykonane w różnych materiałach np: w kamieniu, drewnie, gipsie i ceramice. Niestety większość rzeźb z okresu przedwojennego zaginęła lub została zniszczona. Był twórcą monumentalnego i nieistniejącego już pomnika Józefa Piłsudzkiego w Budzyniu oraz Powstańca Wielkopolsiego w Ujściu. Dla Instytutu Ginekologii i Położnictwa w Poznaniu wyrzeźbił „Matkę Polkę”, a w Gnieźnieńskiej Katedrze znajdują się rzeźby rajców miejskich jego autorstwa . W Chodzieży przetrwało wykonane przez rzeźbiarza popiersie Stanisława Moniuszki oraz ołtarzyk św. Stanisława Kostki – dar dla parafii św. Floriana. Zdolności artystyczne Sylwestra Mańczaka wykorzystane zostały również w trakcie jego pracy na stanowisku dyrektora technicznego fabryki porcelany, której właścicielem był jego brat Stanisław. Chodzieska ceramika nagradzana była wówczas złotymi medalami na targach w Paryżu i w Atenach.

Działalność wojskowa

Pod koniec I wojny światowej Sylwester Mańczak został członkiem organizowanej w Poznaniu „straży obywatelskiej”. W trakcie Powstania Wielkopolskiego pełnił funkcję oficera łącznikowego między dowództwem powstania a Radą Ludową. Wziął czynny udział w wojnie przeciwko bolszewikom w 1920 roku. Jego działalność patriotyczna spowodowała, że w czasie II wojny światowej został na niego wydany wyrok śmierci i musiał się ukrywać. Jego rodzina – żona i dzieci zostali w czasie wojny wysiedleni do miejscowości Włoszczowa. W 1945 roku powrócił z rodziną do Chodzieży.

Działalność społeczna

Pracując przed II wojną światową na kierowniczym stanowisku w fabryce porcelany w Chodzieży działał społecznie na rzecz pracowników. Zorganizował i wyposażył bibliotekę, wybudował łaźnie z natryskami, zorganizował orkiestrę zakupił dla niej instrumenty. Zadbał też o kondycję fizyczną pracowników budując bieżnię i plac sportowy oraz wieżę do ćwiczeń fabrycznej straży pożarnej. Z inicjatywy Sylwestra Mańczaka powstała przystań nad J. Miejskim, miesjki stadion sportowy, promenada spacerowa. Z własnych środków wybudował również promenadę spacerową nad J. Strzeleckim z drewnianymi altankami. Pełnił społecznie wiele funkcji. Był prezesem miejskiego koła Towarzystwa Powstańców i Wojaków, prezesem Związku Zachodniego. Był również członkiem zarządu Towarzystwa Śpiewaczego „Halka”, członkiem Związki Czeladzi, Straży Pożarnej, Koła Oficerów Rezerwy.

Znaczenie postaci

Sylwester Mańczak zmarł w Chodzieży w wieku 95 lat. Zapisał się w pamięci mieszkańców jako człowiek pogodny, wielkiego serca dla którego bardzo ważna była „mała ojczyzna”. Był wielkim patriotą, a jego zasługi zapewniły mu trwałe miejsce w historii naszego miasta. W dowód uznania prezydent RP pośmiertnie uhonorował Sylwestra Mańczaka orderem Rodła.