Stanisław Gaworzewski urodził się 23 kwietnia 1883 r. w Witkowie. Jego rodzicami byli Jan Gaworzewski i Wiktoria z domu Ogórkiewicz. W rodzinnym mieście ukończył 7 klas szkoły powszechnej.

Po zakończeniu edukacji wyemigrował do Westfalii, gdzie pracował i aktywnie uczestniczył w życiu organizacji patriotycznych i polonijnych. W latach 1903 – 1906 r. odbywał służbę wojskową w cesarskiej marynarce wojennej. Dwudziestego siódmego listopada 1911 r. ożenił się z Zofią Górską. Z tego związku w okresie I wojny światowej i po jej zakończeniu narodziło się trzech synów: Bogdan (ur. 5 lipca 1914 r.), Roman (ur. 12 lipca 1916 r.) oraz Witold (ur. 6 maja 1920 roku). Działał w tym czasie w wielu organizacjach i stowarzyszeniach, m.in. w Towarzystwie Gimnastycznym Sokół czy Towarzystwie Przemysłowców. Założył koło śpiewacze „Harmonia”. Prowadził zakład krawiecki na obecnym Starym Rynku.

W obliczu pierwszowojennej klęski kaiserowskich Niemiec i buntu niemieckich marynarzy Gaworzewski opuścił zrewolucjonizowaną Kilonię, gdzie służył w stopniu bosmana na okręcie Gazelle. Do Witkowa przybył w marynarskim mundurze w nocy z 11 na 12 listopada 1918 r. Nazajutrz jednomyślnie został wybrany przewodniczącym Rady Robotniczo – Żołnierskiej. W skład Rady weszli także: Antoni Woźniak, Karl Kujath, Franciszek Świerkowski, Karl Schuster, Ignacy Budniak, Kazimierz Szcześniak, Stanisław Koralewski, Stanisław Szczepański oraz Alojzy Białecki. Zamierzeniem Rady było odebranie w najbliższym czasie władzy niemieckim urzędnikom. W towarzystwie kilku powstańców Gaworzewski dokonał przewrotu i odebrał władzę nad Witkowem dotychczasowemu, znienawidzonemu przez witkowian, niemieckiemu landratowi Roberti von Jessenowi. Rada wydała pierwsze rozporządzenia dotyczące porządku publicznego na podległym jej terenie, które zostały podpisane m in. przez S. Gaworzewskiego. Od 19 listopada brał udział w pracach rewolucyjnego Sądu Doraźnego. Wraz z przywódcą powstania wielkopolskiego w Witkowie, Ignacym Knastem oraz innymi członkami delegacji, prowadził w Poznaniu trudne rozmowy z niemieckim prezesem rejencji bydgoskiej von Bulowem na temat obsady stanowisk urzędniczych w Witkowie. Wyżej opisane wydarzenia dotyczyły tzw. rewolucji witkowskiej.

W wyniku zajść grudniowych 1918 r. Gaworzewskiemu przekazano nadzór nad urzędami pocztowymi w Witkowie i najbliższej okolicy. Pełnił równocześnie funkcję „łącznika” pomiędzy Witkowem i powstańczym Poznaniem. Po oswobodzeniu miasta 1. stycznia 1919 r. wstąpił w szeregi tworzącej się Straży Ludowej, odpowiedzialnej m.in. za realizację postulatów ludności polskiej i kontrolę mniejszości niemieckiej. Służbę w niej zakończył w połowie lutego 1919 roku.

O jego udziale w powstaniu wielkopolskim pozytywnie wyraził się pierwszy polski starosta wolnego Witkowa, ziemianin z Kołaczkowa – Nepomucen Mukułowski, a także: radca Stefan Lutomski z Grzybowa k/ Wrześni, Jan Łukowski – powstaniec wielkopolski, prezes towarzystwa kombatanckiego oraz Franciszek Świerkowski – późniejszy sekretarz powstańczych organizacji kombatanckich na terenie miasta. Swoją pozytywną opinię na temat działalności Gaworzewskiego w czasie powstania przedstawił również jeden z najzdolniejszych dowódców powstańczych – kapitan Paweł Cyms.

Od początku istnienia wolnego państwa polskiego Gaworzewski wziął udział w budowaniu nowej rzeczywistości politycznej. W 1919 r. założono w Witkowie Związek Ludowo-Narodowy. Trzy lata później jego prezesem został Gaworzewski. Piastował w tym czasie urząd dyrektora Banku Ludowego. Mieszkał wraz z rodziną w kamienicy na ulicy Stary Rynek 15. W październiku 1921 r. wstąpił do Związku Powstańców i Wojaków im.gen. Józefa Hallera w Witkowie. W drugiej połowie lat 30-tych na skutek zmian organizacyjnych uczestniczył w pracach Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. W 1935 r. został burmistrzem Witkowa. Podczas swego urzędowania wprowadził pewien spokój pomiędzy zwaśnionymi stronnictwami politycznymi w Witkowie. Działał na rzecz konsolidacji żywiołu polskiego z mniejszościami narodowymi. Potwierdzeniem tego było m.in. powołanie niemieckiego przedsiębiorcy Gustawa Franka do Komitetu Rozbudowy Miasta. Z jego inicjatywy reaktywowano działalność Bractwa Kurkowego. Pod koniec lat 20-tych pełnił w nim funkcję sekretarza i komendanta. Jako burmistrz realizował następujące projekty: oświetlenia ulic, telefonizacji miasta, modernizacji linii komunikacyjnych, naprawy ogrodzeń prywatnych posesji, przezwyciężania skutków kryzysu gospodarczego. Wspierał finansowo ubogich, organizację paramilitarną Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (L.O.P.P.), fundusz dozbrojenia armii. W 1938 r. zasiadał w Zarządzie Banku Ludowego jako dyrektor, w którym działał od roku 1920. Sympatie polityczne wiązał z prawicowym Stronnictwem Narodowym. Był ostatnim przedwojennym burmistrzem miasta Witkowa.

We wrześniu 1939 r. w obliczu nadchodzących wojsk niemieckich pozostał w Witkowie. Aresztowany został przypuszczalnie wskutek donosu któregoś z niemieckich kolonistów. Z pewnością figurował też na niemieckich listach proskrypcyjnych polskich patriotów, uczestników powstania wielkopolskiego. Wraz z nim aresztowani zostali jego dwaj synowie, Bogdan i Roman. 9. maja 1940 r. trafił do obozu koncentracyjnego Dachau, a następnie do obozu Mauthausen – Gusen. Uzyskał w nim status ” więźnia uwięzionego ochronnie” i numer obozowy 9460. W tym ostatnim został 2. sierpnia 1940 r. zamordowany. Kilka dni później śmierć w tym obozie poniósł także jego najstarszy syn Bogdan.

W czerwcu 2013 roku w witkowskim Parku Kościuszki odsłonięto pamiątkową tablicę poświęconą Gaworzewskiemu. Z części parku utworzono skwer jego imienia.

Medal Niepodległości (1932)

Odznaka pamiątkowa Naczelnej Komendy Straży Ludowej

Pozostał w pamięci najstarszych witkowian. Młodszym natomiast jest ta postać mało znana. Najstarsza, licząca sobie ponad sto lat mieszkanka Witkowa mawiała o nim, że był prawym i zacnym człowiekiem. Wielkim patriotą i społecznikiem. W listopadzie 1918 r. nie zawahał się z narażeniem życia odebrać z bronią w dłoni władzę niemieckim urzędnikom. Aktywnie uczestniczył w wydarzeniach grudnia 1918 r., stając w szeregach powstańczych. Po zakończeniu powstania brał czynny udział w życiu politycznym, kombatanckim i społecznym Witkowa. Jako burmistrz rozbudował miasto i zadbał o jego wygląd. Niestety za swą działalność zapłacił cenę najwyższą. Zasługuje więc tym bardziej na upamiętnienie.

Akta KZ- Gedenksttatte Dachau, 2015

Archiwum Państwowe Oddział w Gnieźnie, księgi meldunkowe

Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie, teczka osobowa S. Gaworzewskiego

J. Cieślawski, Powstanie Polski. Opis rewolucji w Witkowie 1918, Krotoszyn 1925

Dzieje Witkowa, praca zbiorowa pod.red. P. Hausera, Poznań 2011

W. Gaziński, Wróg, Poznań 2003

I. Knast, Wspomnienia z powstania grudniowego, maszynopis w zbiorach Sali Historii Witkowa

Księga jubileuszowa Bractwa Kurkowego w Poznaniu 1929

J. Mikołajewski, relacje ustne krewnego Stanisława Gaworzewskiego

Na pamiątkę 1888-1938 Banku Ludowego w Witkowie, Witkowo 1938

Z. Wieliczka, Powiat witkowski w czasie rewolucji niemieckiej 1918-19, Lublin – Witkowo 2008

Z. Wygocki, Gniezno i powiat gnieźnieński w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, Poznań 1988