ks. Stanisław Klemczyński

ur. 1819
zm.
Szkoła Podstawowa im. Ludwiki Wawrzyńskiej w Biskupicach Zabarycznych

Zdjęć: 6

Ks. Stanisław Klemczyński urodził się w 1819 r. jako syn wielce szanowanego mieszczanina mikstackiego Józefa Klemczyńskiego i jego żony Wiktorii z d. Pasikowskiej. Jego dom rodzinny przesiąknięty był na wskroś patriotyzmem.

Już jego pradziadek ze strony matki – Józef Pasikowski, jako Prezydent Miasta Mikstatu w 1789 r. był sygnatariuszem Aktu Zjednoczenia Miast Polskich i uczestnikiem słynnej „czarnej procesji” delegatów miast królewskich, która podczas Sejmu Czteroletniego przeszła ulicami Warszawy, aby upomnieć się o prawa dla stanu mieszczańskiego.

Jego dziadek ze strony matki – Stanisław Pasikowski został mianowany 13 maja 1808 r. przez Fryderyka Augusta – Króla Saskiego i Księcia Warszawskiego Burmistrzem Mikstatu. Po jego urzędowaniu do dziś pozostał budynek starej szkoły przy ul. Kaliskiej, wzniesiony w 1809 r.

Zaś ojciec – Józef Klemczyński w wieku zaledwie 16 lat zaciągnął się do gwardii napoleońskiej i odbył m.in. kampanię w Hiszpanii.

Ksiądz Klemczyński święcenia kapłańskie otrzymał w 1846 r. i od tego momentu łączy pracę duszpasterską z działalnością patriotyczną. Pracuje jako wikariusz w Biezdrowie, a następnie w Ostrzeszowie, gdzie jest gorliwym duszpasterzem, ale także prężnym działaczem w Lidze Polskiej. Organizował nabożeństwa patriotyczne. Po odejściu z Ostrzeszowa pracuje, jako proboszcz, przez sześć lat w Błociszewie. W 1856 przybywa do Kotłowa i tu osiada. Na przełomie 1859/1860 r. przeprowadził – jedyne na przestrzeni całego wieku – prace renowacyjne świątyni, której początki sięgały czasów piastowskich. Przy każdej okazji podkreślał też, że jest Polakiem. Dlatego pełniąc funkcję inspektora szkolnego używał wszędzie języka polskiego także w korespondencji urzędowej.

Gdy wybuchło powstanie styczniowe, bez chwili wahania, angażuje się i tworzy tajny komitet. Organizuje oddział ochotników do walki zbrojnej. Do oddziału zgłaszają się mieszkańcy Kotłowa, Biskupic, Strzyżewa i Kaliszkowic. Dnia 11 lutego 1863 roku wyrusza Ks. Klemczyński z około 30 powstańcami do walki zbrojnej. Główną bronią walczących były kosy, wykute w kuźni mikstackiego kowala Plejsnera. Po przekroczeniu granicy pruskiej ochotnicy trafiają pod rozkazy Franciszka Parczewskiego. 22 kwietnia 1863 r. niedaleko Rudnik, we wsi Kluski, rozegrała się bitwa z oddziałami rosyjskimi. W bitwie tej zginął Ks. Klemczyński, jak i wielu powstańców, a ci którzy przeżyli narażeni byli na aresztowania i zsyłkę w głąb Rosji. Pruski generał Wilhelm Willisen w swoim raporcie dla kanclerza Bismarcka określił Ks. Klemczyńskiego mianem przywódcy powstańczego na powiat ostrzeszowski i kępiński. Wiadomość o śmierci ks. Klemczyńskiego i jego towarzyszy szybko dotarła do parafii i okolic. W Ostrzeszowie odprawiono nabożeństwo za duszę ks. Klemczyńskiego, a w rocznicę śmierci w kościele farnym w Mikstacie. Ogłoszenia o tym zamieszczono w Dzienniku Poznańskim. Ks. Klemczyński został pochowany w odrębnej mogile obok zbiorowego grobu pozostałych powstańców na cmentarzu parafialnym w Dzietrznikach. Natomiast miejsce bitwy upamiętniono obeliskiem z napisem: „PAMIĘCI POLEGŁYCH W POWSTANIU STYCZNIOWYM 1863 POD KLUSKAMI. ODDALI SWOJĄ KREW ZA WOLNOŚĆ OJCZYZNY”.

Po 150 latach od bitwy pod Dzietrznikami w prastarej świątyni Kotłowskiej, odsłonięto tablicę poświęconą bohaterskiemu kapłanowi. A harcerze z Mikstatu zaciągnęli honorowe warty.

Źródła:

Publikacje prasowe, archiwa parafialne, archiwalne numery Przewodnika Katolickiego,prywatne zbiory historyków regionalnych,(listy ks. Klemczyńskiego w zbiorach Archiwum Państwowego w Poznaniu, opis śmierci zawarty w: T. Żychliński, Wspomnienia z 1863 r., Poznań 1888, s. 136 – 137.)




Zobacz też: