Wykład prof. Krzysztofa Kurka
na kanale YouTube
16 lutego 2022 r. o godzinie 12.00
Pandemia „hiszpańskiej grypy” w Wielkopolsce (1918-1920)
W trakcie wykładu omówione zostaną sposoby przedstawienia pandemii tzw. „hiszpańskiej grypy” z lat 1918-1920 na łamach prasy poznańskiej. Swoje rozważania Autor umieści w szerokim kontekście społeczno-kulturowym związanym z ówczesnym stanem wiedzy na temat grypy, przedstawi teorie na temat źródła pandemii, a także odniesie się do publikacji medycznych z lat 1918-1920. Przyglądając się polskiej prasie z lat 1918-1920 można bez problemu zauważyć stosunkowo niewielką (w zestawieniu z liczbą zarażonych i zmarłych), nie odzwierciedlającą rzeczywistej skali zagrożenia, ilość relacji poświęconych „gorączce hiszpańskiej”. Prasowy obraz ówczesnych czasów został zdominowany przez tematy związane z bieżącą polityką, sytuacją na frontach, problemami społeczno-ekonomicznymi oraz aprowizacyjnymi cywilnej ludności, a także zakończeniem I wojny światowej. Powszechne doświadczenie śmierci i utraty zdrowia w wyniku działań wojennych sprawiło, iż pandemia „hiszpanki” nie wywoływała gwałtownych reakcji polskich gazet.
Przyjmuje się dziś, iż następujące po sobie fale pandemii (wiosna i lato 1918; jesień 1918; początek 1919; pojedyncze ogniska – 1920) – charakteryzujące się różną dynamiką zakażeń, przebiegiem, rodzajami powikłań i zjadliwością wirusa – pozbawiły życia, według różnych szacunków, od 40 do 50, a nawet od 50 do 100 milionów ludzi na wszystkich kontynentach. Zarażona mogła być nawet jedna trzecia całej populacji, czyli około 500 mln osób. Liczby te szokują także współcześnie i są zazwyczaj zestawiane z danymi dotyczącymi ofiar zakończonej w listopadzie 1918 roku I wojny światowej, w trakcie której straciło życie ponad 9 milionów ludzi, a około 30 milionów zostało rannych.
Dostępne dziś relacje prasowe przekonują jednak, iż pandemia „hiszpańskiej grypy”, która pochłonęła znacznie więcej ofiar niż I wojna światowa, była jednym z najbardziej tragicznych wydarzeń w dwudziestowiecznych dziejach świata. Nie bez powodu współcześni badacze określają „hiszpankę” mianem „matki wszystkich pandemii”…
prof. UAM dr hab. Krzysztof Kurek
kierownik Katedry Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM. Zajmuje się historią polskiego teatru i dramatu, a także dziejami Poznania i Wielkopolski. Przez kilka lat był związany z Teatrem Polskim w Poznaniu, najpierw jako sekretarz literacki (1993-1996), a następnie jako kierownik literacki (2000-2002). W latach 2015-2017 był Głównym Redaktorem Wydawnictw Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Współtworzy Komisję Historyczną Teatru Polskiego w Poznaniu, a także jest członkiem Rady Artystycznej tej sceny. Jest m.in. autorem następujących monografii: Polski Hamlet. Z historii idei i wyobraźni narodowej (1999); Teatr i miasto. Historia sceny polskiej w Poznaniu w latach 1782-1849 (2008); Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875. Repertuary, artystyczne idee, polityczne konteksty (2013); Widowiska poznańskie. Studia z historii teatru, dramatu i miasta (2018); Teatr poznański w podróży (1870-1900). Repertuary występów i źródła do dziejów sceny polskiej w zaborach pruskim i rosyjskim (2019); Okolice widowisk. Studia i szkice (2021).
Dostęp do wykładu na kanale YouTube znajduje się pod linkiem:
Serdecznie zapraszamy!