Tadeusz Aureliusz Michalski

ur. 1895
zm. 02 lutego 1970
Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fledlera w Budzisławiu Kościelnym

Zdjęć: 18

POCHODZENIE

Tadeusz Aureliusz Michalski urodził się 12 września 1895 roku w Słupcy. Syn Michała i Antoniny z Fijałkowskich.

DZIECIŃSTWO

Miał pięcioro rodzeństwa; dwie siostry Klarę i Jolantę oraz braci Jana, Ryszarda i Henryka.

EDUKACJA

Uczęszczał do męskiej szkoły na ulicy Warszawskiej w Słupcy prowadzonej przez nauczyciela Paszkowskiego. W roku 1905 brał udział w strajku dzieci zmuszanych do nauki w szkole wyłącznie w języku rosyjskim. Stał na czele protestujących uczniów w walce o utrzymanie w szkołach języka polskiego.
W latach 1915 – 1917 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim.

RODZINA

Ożenił się z Heleną ze Strzelczyków.
Ojciec dwóch córek – Barbary i Danuty oraz dwóch synów – Jana i Zbigniewa.
Dziadek Ewy, Pawła, Tomasza, Jacka, Wiesławy, Sławomira, Katarzyny, Doroty, Tomasza, Elżbiety, Tadeusza i Krzysztofa.

ETAPY DZIAŁALNOŚCI

Okres międzywojenny

Po ukończeniu studiów w 1917 roku powrócił do Słupcy. Był członkiem i komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej. W następnym roku wraz z rodziną przeniósł się do Kalisza, gdzie podjął pracę w Sądzie Apelacyjnym. Będąc członkiem POW, brał udział w rozbrajaniu Niemców. W roku 1919 przeprowadził się do Kleczewa, pracował w Sądzie Grodzkim na stanowisku sekretarza, a następnie adwokata. Od początku angażował się w życie społeczno – polityczne miasta.
Był prezesem Związku Peowiaków oraz członkiem i jednocześnie organizatorem Związku Strzeleckiego w Kleczewie.
W 1934 r. wybrany radnym rady miejskiej w Kleczewie, wszedł w skład zarządu miejskiego, jako ławnik, natomiast 28 listopada 1934 r. został wybrany radnym powiatowym.
Należał do Straży Ogniowej w Kleczewie, był skarbnikiem i sekretarzem. Na Walnym Zgromadzeniu 22 marca 1925 r. został wybrany pomocnikiem naczelnika Straży Ogniowej.
Jeden z inicjatorów i założycieli (23 grudnia 1926 roku) Kasy Stefczyka Spółdzielni z Odpowiedzialnością Nieograniczoną w Kleczewie, w której pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej i jednocześnie rachmistrza.
Jak dla każdego mieszkańca również dla T. A. Michalskiego ważną sprawą był wygląd estetyczny miasta. Należał do powołanego 19 września 1928 r. Towarzystwa Upiększania Miasta Kleczewa.
W 1935 r., razem z grupą Strzelców z Kleczewa, brał udział w pracach przy budowie kopca Józefa Piłsudskiego w Sowińcu pod Krakowem.
Związany z tradycjami piłsudczykowskimi przystąpił w 1937 r. do Obozu Zjednoczenia Narodowego.
W 1936 roku przeprowadził się do nowo wybudowanego domu w Kleczewie na ulicy Kościelnej.

II wojna światowa

W skutek powszechnej mobilizacji w 1939 roku został szefem aprowizacji przy Komitecie Obywatelskim w Koninie. Jako prawnik wszedł w skład sądu polowego, którego jedną z decyzji był wyrok na Niemca Kończaka. Za antyniemiecką działalność hitlerowcy wydali na niego zaocznie wyrok śmierci, a Gestapo, poszukiwało go listem gończym. Musiał uciekać. Ukrywał się m.in. w Morzysławiu u siostry Klary, a następnie u ojca w Niedźwiadach kolo Kalisza. Niemcy nie ustawali w poszukiwaniach jego osoby. Nie chcąc narażać bliskich na niebezpieczeństwo, przedostał się na teren Generalnej Guberni. Ukrywał się u wysiedlonej z Kleczewa rodziny we wsi Radogoszcz. Niemcy wysiedlali z Kleczewa w pierwszej kolejności działaczy politycznych, społecznych, przedstawicieli inteligencji, osoby znane z poglądów i działań antyniemieckich. Rodzina Michalskich do takich właśnie się zaliczała i była jedną z pierwszych, które najwcześniej zostały wysiedlone. W ich domu żandarmi zorganizowali swój posterunek. Tadeusz Aureliusz Michalski na terenie Generalnej Guberni podjął współpracę z byłymi członkami Związku Peowiaków i z partyzantami, a następnie przeniósł się w okolice Żmigrodu.
Od początku 1943 roku brał czynny udział w ruchu oporu jako członek Armii Krajowej.
Był upoważniony przez władze zwierzchnie AK do przyjmowania nowych członków tej organizacji i odbierania od nich przysięgi na terenie Żmigrodu. Na tym terenie w lipcu 1944 roku został szefem aprowizacji w 105 Oddziale Armii Krajowej „Południe”. W sierpniu 1944 r. Gestapo wyłapało wszystkich żołnierzy AK przebywających tego dnia w Żmigrodzie, 35 osób zamordowano. Tadeuszowi Aureliuszowi Michalskiemu udało się zmylić obławę i uciec do jednostki stacjonującej w lesie. W końcu października 1944 r., w czasie akcji mającej na celu likwidację partyzantki, został aresztowany przez Niemców i wraz z innymi transportowany do Gestapo w Preszowie na Słowacji. Po drodze udało mu się zbiec. Ukrywając się, doczekał w dniu 7 stycznia 1945 r. wkroczenia Armii Radzieckiej i tym samym wyzwolenia.

Okres powojenny

Po zakończeniu wojny zamieszkał w Koninie na ulicy Armii Czerwonej nr 2. Nadal aktywny zawodowo i społecznie był wiceprezesem Zarządu Głównego Zrzeszenia Obrońców Sądowych Rzeczypospolitej Polskiej, członkiem wojewódzkiej Izby Adwokackiej w Koninie oraz członkiem innych organizacji m.in.: Zrzeszenia Prawników Demokratów w Oddziale w Koninie, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Ligi Morskiej i Kolonialnej, Chłopskiego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Towarzystwa Burs i Stypendiów w Koninie.
Kiedy stan zdrowia nie pozwalał już Tadeuszowi Aureliuszowi Michalskiemu być tak aktywnym, wrócił do swojego domu w Kleczewie, w którym mieszkał do końca życia. Zmarł 28 lutego 1970 roku. Jest pochowany na cmentarzu w Kleczewie.

Odznaczenia

Tadeusz Aureliusz Michalski odznaczony został Medalem Niepodległości za Pracę w Dziele Odzyskania Niepodległości nadanym zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dnia 25 lipca 1933 roku oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi na polu pracy społecznej nadanym 1 października 1938 roku przez Prezesa Rady Ministrów Sławoja Składkowskiego.

Znaczenie postaci

Pięknie o Tadeuszu Aureliuszu Michalskim napisał jego towarzysz walki z II wojny światowej, Walerian Andrzejewski „ Gorący patriota, w czasie działań służył nam wszystkim za przykład prawdziwie żołnierską postawą. W licznych akcjach przeciwko Niemcom odznaczał się zawsze trzeźwą rozwagą i porywał za sobą niebywałą odwagą”.
Jest to piękne świadectwo jak być Polakiem, nie tylko dla młodego pokolenia, ale dla nas wszystkich.

Źródła

– Materiały własne udostępnione przez Tadeusza Michalskiego, wnuka Tadeusza Aureliusza Michalskiego.
– Wywiad przeprowadzony z Tadeuszem Michalskim.
– „Dzieje Kleczewa” – praca zbiorowa pod red. Jerzego Stępnia, Poznań – Konin 1995.
– Ryszard Głoszkowski, Poznajmy ich bliżej („Gazeta Kleczewska” nr 7/9, lipiec 1996).
– R. Głoszkowski, Dzieje Ochotniczej Straży Pożarnej w Kleczewie. 1903 – 2003. Kleczew 2003.
– B. Wojciechowska, Sto dziesięć lat Banku Spółdzielczego w Słupcy 1902 – 2012. Tradycje, które procentują, Słupca 2012.





Kalendarium:

  • 1895 ― Narodziny bohatera
  • 1970 ― Śmierć bohatera

Zobacz też: