Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Zawsze służyć bliźniemu...”

Józefa Gwóźdź

ur. 19 marca 1934
zm.
Szkoła Podstawowa im. Gen. Stanisława Taczaka w Wąsowie

Zdjęć: 17

Pochodzenie

Józefa Gwóźdź urodziła się w 19 marca 1934 roku w Równem na Wołyniu w rodzinie robotniczej, jako jedyna córka Daniela i Marii z domu Gwóźdź. Ojciec pracował w kolejnictwie, a mama zajmowała się domem.

Dzieciństwo

Szczęśliwe dzieciństwo przerwane zostało wybuchem II wojny światowej w 1939 roku. Wtedy ojciec został powołany do wojska, z którego nigdy nie wrócił, gdyż zginął na froncie. Mama sama zajmowała się wychowaniem córki. Ponieważ wcześniej nie pracowała zawodowo, podejmowała dorywczo różne prace, między innymi w gospodarstwie, na polu czy w ogrodzie. Sytuacja materialna rodziny pogarszała się wraz z przedłużającą się wojną. Na Wołyń wkraczały na przemian wojska niemieckie oraz sowieckie niszcząc kraj i mordując ludzi. Mimo że była wówczas kilkuletnią dziewczynką, te tragiczne wydarzenia utkwiły jej w pamięci do dzisiaj. Wspomina – „Częste łapanki na ulicach, wywóz osadników na Syberię, egzekucje, pogrom Żydów były w Równem niemalże codziennością. Poza tym liczne bombardowania rozpoczynające się przeważnie wieczorem i trwające do północy zmuszały mnie i mamę do ucieczki z domu i chowania się w okopach. Brak było podstawowych artykułów żywnościowych, aby je kupić trzeba było stać w kolejkach od wczesnego ranka. Brakowało też opału, ciepłej odzieży, w zasadzie wszystkiego. Sklepy świeciły pustkami”. Po zakończeniu wojny Polacy mieszkający na Wołyniu zostali ewakuowani na ziemie zachodnie. Wraz z nimi, 13 czerwca 1945 roku, jedenastoletnia Józia z mamą zostały przetransportowane odkrytymi węglarkami do Olsztyna. Zabrały ze sobą tylko trochę ubrań. W Olsztynie zamieszkały w pustym poniemieckim domu. Życie wtedy było bardzo trudne. Jej mama, razem z innymi kobietami, chodziła odgruzowywać miasto, otrzymując niewielkie wynagrodzenie, za które kupowała żywność dla siebie i córki.

Edukacja

Mała Józia w wieku 4 lat poszła do przedszkola w Równem. Tam także rozpoczęła naukę w powszechnej szkole. Po przyjeździe do Olsztyna w 1946 r. kontynuowała naukę w szkole powszechnej w Olsztynie. Warunki nauki były tam bardzo trudne. Z powodu zimna uczniowie i nauczyciele siedzieli w płaszczach, brakowało zeszytów, podręczników i innych materiałów szkolnych. W 1947 roku przyjechała z mamą do Glinna koło Nowego Tomyśla, a rok później ukończyła Publiczną Szkołę Powszechną w Nowym Tomyślu. Tutaj też kontynuowała naukę w Szkole Ogólnokształcącej Stopnia Licealnego. Równocześnie realizowała Państwowy Kurs Nauczycielski uprawniający do nauczania w szkołach podstawowych. W 1967 roku ukończyła w Poznaniu Studium Nauczycielskie na kierunku filologia polska. Rok później zdała egzamin kwalifikacyjny, równoważny wyższym studiom zawodowym, zorganizowany przez Instytut Kształcenia Nauczycieli w Warszawie. W trakcie pracy zawodowej podejmowała wiele różnych form doskonalenia zawodowego.

Praca zawodowa

Z chwilą ukończenia nauki w szkole ogólnokształcącej w 1952 roku Józefa Gwóźdź otrzymała nakaz pracy w Szkole Podstawowej w Chrośnicy. Tam przepracowała trzy lata ucząc przedmiotów humanistycznych. W 1955 roku zamieszkała w Głuponiach i podjęła pracę w tamtejszej szkole podstawowej. Początkowo była nauczycielem, od 1956 roku kierownikiem, aż w końcu dyrektorem szkoły. To ona dawała podstawy wychowania oraz pielęgnowała w uczniach znajomość języka ojczystego. Dzięki swej niezwykłej pracy jest bohaterką dla wielu absolwentów. Była bardzo dobrym organizatorem życia szkolnego. Inicjatorką wielu przedsięwzięć. Wprowadzała innowacyjne metody nauczania, sukcesywnie wyposażała szkołę w nowoczesne pomoce dydaktyczne i środki audiowizualne. W okresie, gdy kierowała szkołą, wyraźnie poprawiła się baza placówki. Potrafiła organizować środki finansowe na inwestycje i postawione cele, na bieżąco prowadziła prace remontowe. Szkoła rozwijała się dynamicznie. Funkcjonowały koła zainteresowań, organizowano programy artystyczne na uroczystości szkolne i środowiskowe, dzieci uczestniczyły w licznych konkursach. Szkoła kierowana przez Józefę Gwóźdź spełniała w lokalnym środowisku rolę ośrodka kulturalnego. Przygotowywała przedstawienia teatralne, wspólnie z rodzicami i dziećmi opracowywała kostiumy i dekoracje oraz występy dla organizacji środowiskowych, np. Koła Gospodyń Wiejskich, na uroczystości dożynkowe, z okazji Dnia Matki, Świąt Bożonarodzeniowych i wielu innych. Przedstawienia te cieszyły się ogromną popularnością wśród mieszkańców i dla wielu były jedynym kontaktem z teatrem. Bardzo ważny aspekt jej działalności stanowiły coroczne kilkudniowe wycieczki organizowane dla uczniów w góry, nad morze, do stolicy i wielu innych ciekawych miejsc. Z zawodem, z uwagi na pogarszający się stan zdrowia, rozstała się 21 lipca 1992 roku, kiedy to przeszła na zasłużoną emeryturę. Do dnia dzisiejszego jest członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Odznaczenia

Za swoją oddaną pracę pedagogiczną i społeczną otrzymała wiele nagród, dyplomów i odznaczeń. Najważniejsze z nich to:

– 27.04.1969 r. Odznaka Honorowa IV stopnia Polskiego Czerwonego Krzyża

– 23.10.1971 r. Brązowy Krzyż Zasługi za pracę pedagogiczną

– 23.07.1975 r. Złoty Krzyż Zasługi za dwudziestoletnią nienaganną pracę pedagogiczną

– 22.09.1977 r. Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego”

– 14.10.1983 r. Medal Komisji Edukacji Narodowej za zasługi dla oświaty i wychowania

– 22.07.1984 r. Medal 40-lecia Polski Ludowej

– 10.09.1986 r. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za trzydziestoletnią szczególnie wyróżniającą pracę pedagogiczną

– 28.03.2007 r. Tytuł „Zasłużony dla Powiatu Nowotomyskiego”

Znaczenie postaci

Józefa Gwóźdź od najmłodszych lat marzyła, aby zostać nauczycielką i na co dzień pracować z dziećmi. Jej marzenia się spełniły. Pracowała z pasją i oddaniem pragnąc nie tylko nauczyć, ale także wychować dzieci i młodzież na dobrych ludzi, na dobrych Polaków. Zawsze służyła pomocą młodym nauczycielom, rodzicom i uczniom. Nigdy nie odmówiła też wsparcia mieszkańcom wsi. Była wielkim autorytetem i przyjacielem zarówno dla uczniów, jak i współpracujących nauczycieli. Do dziś utrzymuje kontakty ze swoimi dorosłymi już uczniami i wychowankami. W ich wspomnieniach pozostaje wymagająca, ale nie surowa, pogodna, zawsze uśmiechnięta i gotowa pomagać innym.

Józefa Gwóźdź to świetny pedagog, wspaniały wychowawca kilku pokoleń mieszkańców Głuponi. To kobieta, która poświęciła cały swój wolny czas drugiemu człowiekowi i całe życie służyła bliźniemu. Jest bardzo skromną, miłą, życzliwą i bezinteresowną osobą. Z pewnością zasłużyła na najwyższe uznanie. Jest dla nas i dla następnych pokoleń wzorem do naśladowania.

Źródła

1. Archiwum rodzinne pani Józefy Gwóźdź
2. Wywiad przeprowadzony z panią Józefą Gwóźdź 23.03.2015 r. przez uczniów Szkoły Podstawowej im. gen. Stanisława Taczaka w Wąsowie
3. Kronika Szkoły Podstawowej w Głuponiach
4. Wspomnienia absolwentów
5. Archiwum rodzinne pani M. Nowak
6. Kronika Spółdzielni Produkcyjnej w Głuponiach
7. Archiwum rodzinne pani S. Janygi


Kalendarium:

  • 1934 ― Narodziny bohatera

Cytaty:

  • „Zawsze służyć bliźniem...”

Zobacz też:

  • > Równe