Pochodzenie

Alojzy Łucjan urodził się 17 czerwca 1926 roku w Połajewie ( ul. Winiary 14 ). Ojciec nieznany, wychowywaniem syna zajmowała się matka Marianna Łucjan. Mieszkali w Połajewie, w domu rodziców pani Marianny, Wiktorii i Stanisława Łucjanów, którzy wspomagali ją w wychowywaniu małego Alojzego. Pani Marianna nie pracowała zawodowo, pomagała rodzicom w pracach w maleńkim gospodarstwie rolnym, które było jedynym źródłem utrzymania rodziny.

Dzieciństwo i młodość

Dzieciństwo i młodość pan Alojzy wspominał jako bardzo trudne, gdyż przypadały na okres przedwojenny i wojenny. Spędził je w swojej rodzinnej miejscowości, w Połajewie. W 1939 roku ukończył Szkołę Powszechną w Połajewie ( 6 klas ). Był trzynastoletnim chłopcem, gdy wybuchła II wojna światowa. Zaczęły się wywózki Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a także do Niemiec na roboty. Los ten nie ominął mamy i dziadków Pana Łucjana, zostali oni wywiezieni do Niemiec. Jako niepełnoletni, Alojzy został w Połajewie. W obawie przed wywozem do obozu, matka Alojzego pozostawiła swego jedynego syna w gospodarstwie u Niemca Junga. Kazała mu być posłusznym, a Jungowa obiecała troszczyć się o niego. Dzieciństwo Alojzego to praca pod stałą kontrolą Niemców i codzienna walka o przetrwanie, a także tęsknota za najbliższą rodziną, matką i dziadkami.

Okres powojenny

W 1945 roku matka oraz dziadkowie pana Alojzego wrócili do Połajewa i powoli odbudowywali swoje gospodarstwo. Pan Alojzy po wojnie pracował w młynie u Lucjana Grześkowiaka. W latach 1947 – 1949 służył w wojsku w Mrągowie, gdzie w okresie od 01.01.1948 do 04.07.1948 uczęszczał do Szkoły Podoficerskiej przy 54 Pułku Piechoty, którą ukończył z wynikiem bardzo dobrym w stopniu kaprala. Z tego okresu mile wspominał, że pan Grześkowiak przesyłał mu paczki żywnościowe.

Po odbyciu służby wojskowej młody Alojzy powrócił do Połajewa i pracował w młynie do 1953 roku, kiedy to młyn został upaństwowiony. Tytuł czeladnika młynarskiego uzyskał 25.10.1951 r.

06.06.1970 roku uzyskał tytuł wykwalifikowanego rolnika.

Życie rodzinne

Działalność społeczna i zawodowa

Od 1951 r. – członek Ochotniczej Straży Pożarnej w Połajewie,

Od 1954 r. – członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, następnie PSL,

1955 – 1973 – przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej w Połajewie,

09.12.1973 do 08.12.1977 – radny Gminnej Rady Narodowej w Połajewie, zastępca przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej,

1978 do 1982 – radny Gminnej Rady Narodowej w Połajewie ( legitymacja ważna na okres kadencji, wydana 23.05.1978),

1984 – 1985 – członek Rady Nadzorczej Gminnej Spółdzielni „SCH”,

Członek Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę,

Członek Ligii Obrony Kraju,

Członek PCK.

Pan Alojzy Łucjan pełnił funkcję przewodniczącego Gromadzkiej Rady Narodowej w Połajewie, równorzędną z funkcją obecnego wójta. Zarządzał gminą przez 18 lat, począwszy od 1955 roku. Na początku pracy zaraz zaczął pomagać rolnikom, którzy byli więzieni za niewywiązywanie się z obowiązkowych dostaw płodów rolnych dla państwa: zboża, ziemniaków, mleka i żywca. Doradzał kobietom, jak wydobyć mężów z aresztu, pomagał pisać odpowiednie motywacje na wnioskach do prokuratora, aby można sądownie zwolnić aresztowanych rolników. Sprawnie organizował obowiązkową wówczas pomoc sąsiedzką. Z powodzeniem wywiązywał się z zadań narzuconych na gminę, nawet jeśli obowiązkowe skupy płodów rolnych przekraczały możliwości gminnych rolników. Za jego kadencji przeprowadzono wiele ważnych inwestycji, większość wykonano w czynie społecznym. W latach sześćdziesiątych rozpoczęto wodociągowanie, zelektryfikowano Lisią Górę, Parcele i Wybudowania Krosińskie. Utwardzone zostały drogi do Młynkowa, na Parcele, na Budziska i wiele ważniejszych dróg polnych. Powstały takie budowle jak : ośrodek zdrowia, remiza strażacka, przystanek autobusowy w Połajewie oraz dom kultury w Młynkowie. Pan Alojzy w sobie tylko znany sposób potrafił uzyskać zarówno zgody jak i środki na przeprowadzenie tych inwestycji. Był społecznikiem, który zjednywał sobie mieszkańców do prac społecznych. Należał do wielu organizacji: OSP w Połajewie, LOK, PCK. Od 1954 roku był członkiem ZSL, ludowcem przeciwnym PZPR, w związku z czym wielokrotnie był przesłuchiwany przez służby UB. Nie uległ naciskom I sekretarza KP PZPR w Czarnkowie, by zmienić nazwę chóru połajewskiego „ Św. Cecylia” na inną. Po zakończeniu kadencji przewodniczącego Gromadzkiej Rady Narodowej przez wiele kolejnych lat, do 1982 roku, pełnił funkcję radnego Gminnej Rady Narodowej w Połajewie. Był odważny, uparty i zawsze dążył do wyznaczonego celu. Walczył o wspólne dobro i zawsze cieszył się poparciem mieszkańców zarówno Połajewa jak i gminy.

Nagrody i wyróżnienia

1964 – Srebrny Krzyż Zasługi

1966 – Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego”

1970 – Odznaka Honorowa „ Zasłużony Pracownik Rady Narodowej” ( wydana przez Urząd Rady Ministrów w Warszawie )

1972 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

1974 – odznaka za wysługę XX lat członkostwa w OSP

1977 – Srebrna Odznaka Honorowa „ Za zasługi w rozwoju województwa pilskiego”

1983 – Złota Odznaka Honorowa „ Za zasługi w rozwoju województwa pilskiego”

1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej

1985 – wyróżniony przez Polski Związek Chórów i Orkiestr w Warszawie Srebrną Odznaką Honorową za zasługi w pracy społecznej Związku

2005 –wyróżniony przez Polski Związek Chórów i Orkiestr w Warszawie Złotą Odznaką z Laurem za działalność społeczną i zasługi dla Związku

Dyplom za wybitne osiągnięcia w realizacji zadań gospodarczych i aktywną pracę społeczną w latach 1971 – 1975 na terenie gminy Połajewo

Dyplom uznania za wieloletnią działalność w organizacji Kółek Rolniczych

1959 – dyplom uznania z okazji 15-lecia PRL za bezinteresowną, ofiarną pracę społeczną

1961 – dyplom uznania za pracę społeczną w akcji zadrzewiania kraju dla uczczenia tysiąclecia państwa polskiego ( przyznany przez Centralną Komisję Zadrzewiania Kraju w Warszawie )

1966 – dyplom uznania za wyniki osiągnięte w konkursie „Podnosimy estetykę i czystość naszych osiedli” oraz za wybitne osiągnięcia organizacyjne w zakresie czynów społecznych ( przyznany przez przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Czarnkowie )

1968 – dyplom dla Przodownika Zespołu Konkursowego Spółki Wodnej w Połajewie za prace włożone nad podniesieniem wydajności z łąk i pastwisk w Konkursie Łąkarskim w 1967 roku

1968 – dyplom uznania za zasługi i osiągnięcia w gospodarce na drogach lokalnych województwa poznańskiego za rok 1967 ( Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu)

1968 – dyplom za osiągnięcia w pracy nad podniesieniem stanu sanitarnego wsi

1969 – dyplom uznania z okazji 25-lecia PRL za zasługi położone w rozwoju rolnictwa powiatu czarnkowskiego

1969 – dyplom uznania z okazji 25-lecia PRL za zasługi położone w rozwoju rolnictwa powiatu czarnkowskiego

1968 – dyplom uznania za wybitne zasługi i osiągnięcia w gospodarce na drogach lokalnych województwa poznańskiego za rok 1967

1969 – dyplom uznania za wybitne zasługi i osiągnięcia w gospodarce na drogach lokalnych województwa poznańskiego za rok 1968

1970 – dyplom uznania za wybitne zasługi w rozwoju społecznych czynów drogowych na drogach lokalnych województwa poznańskiego za rok 1969

1972 – dyplom za duży wkład pracy w rozwój ochrony roślin

1973 – podziękowanie przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej za ofiarną pracę i urzeczywistnianiu idei Społecznego Funduszu Budowy Szkół i Internatów

1973 – wyrazy uznania i podziękowanie za wkład pracy społecznej w działalność Rady Narodowej i jej komisji w kadencji 1969 – 1973

1975 – uchwałą egzekutywy z dnia 09.12.1975 roku za wybitne osiągnięcia i zasługi w rozwoju gminy Połajewo został wpisany do Gminnej Księgi Przodowników Pracy

1978 – dyplom uznania za dotychczasową rzetelną i ofiarną pracę zawodową i społeczną w realizacji zadań społeczno-gospodarczych gminy Połajewo

1979 – dyplom Frontu Jedności Narodowej za ofiarną i społeczną działalność w ogniwach Frontu Jedności Narodu dla dobra mieszkańców województwa pilskiego

1980 – dyplom uznania za 20-letnią pracę społeczną w szerzeniu polskiej kultury śpiewaczej ( wydany przez Towarzystwo Śpiewu „Cecylia” w Połajewie

1987 – dyplom uznania za długoletnią przynależność i działalność polityczno-społeczną w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym oraz ofiarną i owocną pracę w umacnianiu i rozwoju postępu społeczno-gospodarczego województwa pilskiego

1989 – podziękowanie za długotrwałą owocną współpracę oraz wkład w rozwój Spółdzielczości „Samopomoc Chłopska” woj. pilskiego

1995 – dyplom pamiątkowy z okazji 100-lecia Towarzystwa Śpiewu im. Św. Cecylii w Połajewie 1895 – 1995

– dyplom pamiątkowy z okazji 105-lecia Towarzystwa Śpiewu im. Św. Cecylii w Połajewie 1895 – 2000

2000 rok – dyplom uznania za wybitną pracę społeczną w amatorskim ruchu muzycznym ( wydany przez Zarząd Główny Polskiego Związku Chórów i Orkiestr )

2002 – podziękowanie za wkład pracy i ofiarność w budowie Pomnika Krzyża w Połajewie ( Społeczny Komitet Budowy)

2005 – pamiątkowa Statuetka na 110-lecie Towarzystwa Śpiewu im. Św. Cecylii w Połajewie 1895 – 2005

2005 – Podziękowanie od wójta gminy Połajewo za wysiłek pracy twórczej w kształtowaniu kultury gminy i regionu, szczere uznanie dla 59 lat niestrudzonej działalności śpiewaczej.

2010 – pamiątkowa statuetka na 115-lecie Towarzystwa Śpiewu im. Św. Cecylii w Połajewie 1895 – 2010

Zainteresowania

Jego wielką pasją był śpiew i muzyka, przez 59 lat był członkiem Towarzystwa Śpiewu im. Św. Cecylii w Połajewie. Śpiewał basem. Zawsze punktualny, systematycznie uczestniczył we wszystkich próbach i koncertach chóru. Nie można nie wspomnieć o jego zamiłowaniu do natury. Podziwiał, szanował i dostrzegał piękno przyrody. Dbał o otaczający go teren, organizował zadrzewianie terenów przy drogach, w parku oraz centrum wsi. Uwielbiał jeździć rowerem. Ponadto interesował się walkami bokserskimi. Pasjonowała go też praca na roli i w gospodarstwie, której poświęcał każdy wolny od licznych zebrań i pracy społecznej czas. Marzeniem, które udało się spełnić, była budowa nowego domu.

Znaczenie postaci

Alojzy Łucjan to postać, która wiele przeszła, jednak nigdy nie zatraciła swojego człowieczeństwa. Pomimo ciężkich warunków życia, wojny, ten człowiek potrafił pomagać innym, walczył w imieniu ich dobra. Pomagał rolnikom, rozwijał wieś, dbał o przyrodę. Był społecznikiem i ekologiem. Robił wszystko, by ówczesna władza nie zmieniła jego osobowości. Dzięki jego zaangażowaniu w latach sześćdziesiątych wielu inwestycji dokonano w czynie społecznym. Potrafił bronić kanonika Thiella przed sądem, co tylko uwypukla jego odwagę i męstwo. Ilość dyplomów, odznaczeń i medali mówi sama za siebie. Alojzy Łucjan jest postacią budzącą podziw i szacunek. Był człowiekiem wrażliwym, kochającym śpiew i przyrodę, ale i walecznym, męskim, stojącym w obronie innych czy toczącym cichą wojnę z komunistami. Był uosobieniem siły i zwycięstwa.

Powiedzonko Pana Alojzego: „ Ze dwa zdania bym miał…”.

Bibliografia:

• Bogdan Garstecki, „Moje Połajewo”, Połajewo 2010.

Inne źródła:

• Wywiad z córkami Pana Alojzego Łucjana: Panią Ewą Jankowską i Krystyną Wilczek.

• Wywiad z Panem Bogdanem Garsteckim.

• Rozmowa z wójtem gminy Połajewo, Panem Stanisławem Pochylukiem.

• Dokumenty, pamiątki i fotografie z rodzinnego archiwum córek Pana Alojzego Łucjana.