Józef Odalanowski urodził się 6 marca 1940 roku w Środzie Wielkopolskiej w rodzinie Pelagii i Nikodema Odalanowskich – rodowitych średzian, w trudnym czasie zawieruchy wojennej. Z tej to przyczyny przez pierwsze lata życia wzrastał w otoczeniu kobiet – matki i babci. Ojciec był najpierw zaangażowany w działania wojenne, a później wywieziony na przymusowe roboty do Rzeszy Niemieckiej, gdzie przebywał do końca wojny.

W 1947 roku rozpoczął naukę w Szkole Podstawowej nr 3 w Środzie Wielkopolskiej. Następnie w latach 1954 -1958 uczęszczał do Technikum Budowy Taboru Kolejowego w Poznaniu.

Swoją pierwszą pracę zawodową rozpoczął w 1958 roku w Fabryce Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego „Spomasz” we Wronkach na Wydziale Produkcyjnym w Środzie Wielkopolskiej. Następnie, przez krótki czas, jego działalność zawodowa była związana ze średzką Powiatową Spółdzielnią Pracy „Spójnia”. W 1967 roku rozpoczął pracę w Zakładach Metalowych Przemysłu Gumowego „Stomil” w Środzie Wielkopolskiej, którą zakończył w 2002 roku przejściem na emeryturę.

W latach 1960 – 1962 pan Józef odbywał służbę wojskową. Najpierw w Technicznej Oficerskiej Szkole Wojsk Lotniczych w Oleśnicy, w kompanii mechaników lotniczych jako mechanik przyrządów pokładowych samolotów. Następnie przeniesiony do Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie. Czas spędzony w wojsku był z jednej strony kontynuacją rodzinnych tradycji związanych z lotnictwem, gdyż stryj Maciej Odalanowski służył w Dywizjonie 303 – pododdziale lotnictwa myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, w czasie II wojny światowej, a kuzyn Stefan (syn Macieja) był mechanikiem samolotowym w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. Z drugiej strony, stał się początkiem jego wielkiej życiowej pasji – fotografii. To właśnie tam zaprzyjaźnił się z Janem Ruckim, który rozbudził w nim zainteresowania fotograficzne. W 1964 roku, w celu poszerzenia swoich umiejętności, przeszedł roczny kurs kwalifikacyjny dla instruktorów fotografii i filmu i zdobył uprawnienia do pracy w amatorskim ruchu artystycznym w charakterze instruktora fotografii. Swoją pasję fotografowania wykorzystywał pracując w „Stomilu” do przygotowywania kronik z działalności zakładu dla Ministerstwa Przemysłu Chemicznego. Jego zdjęcia zrobione podczas pożaru zakładu „Stomil” w Poznaniu w 1973 roku zajęły pierwsze miejsce w konkursie „Człowiek i praca” organizowanym przez resort przemysłu chemicznego. W styczniu 1968 roku został członkiem pierwszego Średzkiego Towarzystwa Fotograficznego, a w 2008 roku honorowym członkiem tegoż Towarzystwa, reaktywowanego dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu. Józef Odalanowski jest wielkim średzkim społecznikiem zaangażowanym w życie naszego miasta. Ilość fotografii, które dotychczas wykonał szacuje się na około kilkaset tysięcy. Na swoich zdjęciach utrwalił naszą małą Ojczyznę i wszystkie ważne wydarzenia z nią związane. Jest autorem wielu wystaw m.in. „Ludzie i piękno ziemi średzkiej”, „Pamięć i życie kolegiaty średzkiej”, „Średzkie firmy 2011. Człowiek i praca w fotografii”, „Środa dawniej i dziś” oraz albumów w wersjach papierowych i cyfrowych. Z jego inicjatywy w Urzędzie Miejskim powstała galeria osób i instytucji nagrodzonych medalem „Ad Valorem” (Medal ten nadaje się za szczególne osiągnięcia w różnych dziedzinach życia społeczno – gospodarczego miasta i gminy Środa Wielkopolska.). Od roku 1989 nieprzerwanie do dnia dzisiejszego zajmuje się dokumentowaniem fotograficznym działalności Koła Światowego Związku Żołnierzy AK w Środzie Wielkopolskiej. Chętnie znajduje czas dla dzieci i młodzieży szkolnej – miłośników fotografii i organizuje dla nich warsztaty fotograficzne.

Działalność społeczna pana Józefa została doceniona i wielokrotnie nagradzana. Otrzymał między innymi:

1976 r. – Odznakę Honorową „ Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego”

1979 r. – Srebrny Krzyż Zasługi

1987 r. – Srebrną Odznakę WKTiR „Za zasługi w rozwoju wynalazczości województwa poznańskiego”

2014 r. – Odznakę Pamiątkową „ Za zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”

Pan Józef 14 kwietnia 1963 roku poślubił panią Mieczysławę Doktorczyk, osobę wywodzącą się z rodziny o bogatych tradycjach patriotycznych. Jej ojciec Kazimierz – uczestnik bitwy nad Bzurą podczas II wojny światowej, stryj Wincenty stracony w Forcie VII w Poznaniu, stryj Franciszek powstaniec wielkopolski i uczestnik wojny bolszewickiej. Tak więc, połączyły się dwie rodziny, dla których umiłowanie ojczyzny zawsze stało na pierwszym miejscu. Państwo Odalanowscy w duchu patriotyzmu i szacunku do tradycji wychowali dwie córki – Dorotę i Katarzynę oraz doczekali się trzech wnuków, którym dalej przekazują swoje patriotyczne ideały i pasje.

Liczne zbiory fotografii tworzone przez pana Józefa mają ogromną wartość historyczną i edukacyjną. Pozwalają przede wszystkim młodym pokoleniom poznać Środę Wielkopolską, jej historię i piękno. Utrwalić i ocalić od zapomnienia mieszkańców oraz ważne dla nich wydarzenia. Jego mottem jest hasło: „Służyć ludziom i myśleć o ludziach”. Zaś największym marzeniem, utworzenie profesjonalnego Powiatowego Archiwum Fotograficznego, które służyłoby nie tylko obecnym ale przede wszystkim przyszłym pokoleniom średzian oraz powołanie ośrodka dla młodych miłośników fotografowania w celu rozwijania ich zainteresowań i talentów.

Wywiad z panem Józefem Odalanowskim