POCHODZENIE, DZIECIŃSTWO, EDUKACJA
Urodzony 24.07.1893 r. w Tarnowie koło Krakowa. Zmarł w Pamiątkowie 10.11.1958 r., pochowany na cmentarzu w Cerekwicy.
Pochodził z Tarnowa koło Krakowa. Ojciec Władysław – z zawodu kolejarz, matka Maria (z domu Kubala); miał 2 siostry, które zmarły na cholerę – jedna, gdy miała 16 lat, a druga – 18. 24 maja 1905 r. przyjął pierwszą komunię świętą. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zdobył wykształcenie. Ukończył Uniwersytet Jagielloński w Krakowie na Wydziale Pedagogicznym i pracował jako nauczyciel.
Z pierwszą żoną Stanisławą (z domu Krakowska, zmarła w 1948 r.) miał troje dzieci (Mariana, Wiesława, Irenę), a z drugą żoną, Heleną (z domu Wojtecka), z którą ożenił się 1949 r. – syna Janusza (ur. 1950 r.).
Był uzdolniony muzycznie, z pasją grał na skrzypcach. Jego ulubionym zajęciem było czytanie. Często w bibliotece mówił, że jest za mało książek i musi czytać te same.
ETAP I
Legiony Polskie
Z opowieści syna S. Kosiby i pozostawionych zdjęć wynika, że służył w Legionach Polskich J. Piłsudskiego. Prawdopodobnie miał stopień kapitana. Jednak dokładnych informacji brakuje.
Z widokówki przesłanej przez J. Piłsudskiego 29.03.1916 r. do S. Kosiby wynika, że służył w 7 kompanii II batalionu 4 pułku piechoty Legionów Polskich.
W 1915 r. przebywał w Kamienisku, a w sierpniu 1917 r. w Łowiczu.
Na jednym ze zdjęć widać go na patrolu wraz z marszałkiem Józefem Piłsudskim.
18.10.1932 r. został odznaczony Krzyżem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości. Funkcję przewodniczącego Komitetu pełnił J. Piłsudski.
S. Kosiba został zaproszony przez prezydenta I. Mościckiego na raut do Zamku w Poznaniu.
ETAP II
Kierownik Szkoły w Pamiątkowie w latach 1932-1939, 1945-1952.
Do Wielkopolski przybył najpierw do Sędzin koło Dusznik, a do Pamiątkowa – w 1932 r. i z dniem 7 kwietnia objął stanowisko Kierownika Szkoły III Stopnia w Pamiątkowie. Wraz z rodziną zamieszkał w Pamiątkowie, w budynku szkoły.
Już w wakacje dokonał remontów w szkole, które powtarzały się regularnie. Bardzo często z jego inicjatywy i przy współpracy z innymi nauczycielami i sołtysem organizował zabawy taneczne i jasełka. Pieniądze uzyskane w ten sposób przeznaczano na inwestycje w szkole.
Na każdym kroku starał się zaszczepiać wśród młodzieży postawy patriotyczne, przypominając poprzez różne uroczystości historię Polski i jej walki o niepodległość. Przykładem może być uroczyste obchodzenie imienin J. Piłsudskiego 18 i 19 marca 1935 r., czy też obchody uchwalenia Konstytucji 3 Maja organizowane nie tylko dla młodzieży, ale i dla całej społeczności. Corocznie organizował także pomoc dla najbiedniejszych dzieci. Na święta Bożego Narodzenia obdarowywane były ubraniami i żywnością. Akcję te współorganizował z państwem Koczorowskim z miejscowego majątku.
W październiku 1938 r. rozpoczął przebudowę szkoły. W wyniku jego starań powstało 6 izb szkolnych, pokój nauczycielski i kancelaria kierownika szkoły. Stare pomieszczenia szkolne przebudował na mieszkanie. W nowym budynku powstały 4 mieszkania dla nauczycieli. Budowę szkoły skończono w grudniu, a wyposażono na wiosnę 1939 r.
W wyniku ogłoszenia 24 sierpnia 1939 r. mobilizacji, wyjechał również Stefan Kosiba, który został powołany jako porucznik rezerwy. Kolejna wzmianka o kierowniku szkoły w kronice szkolnej pojawia się 28 marca 1945 r. kiedy to wrócił z Generalnego Gubernatorstwa.
W czasie okupacji przebywał na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Dokumenty poświadczają, że od 15.01.1940 r. do 21.03.1945 r. pełnił obowiązki kierownika Szkoły Powszechnej w Siemiachowie na terenie gminy Gromnik w powiecie tarnowskim, gdzie brał czynny udział w tajnym nauczaniu. Był łącznikiem i rozprowadzał zasoby biblioteczne na terenie gminy.
W 1942 r. wydano mu przepustkę na powrót do Pamiątkowa, ale wrócił do domu dopiero w 1945 r. W tym czasie jego żona cały czas mieszkała w szkole, która została zamknięta i zajęta przez hitlerowców. Niestety niszczyli oni w szkole wszystko, co było możliwe. Na szczęście część dokumentów szkolnych Pani Kosibowa wraz córką ukryła pod podłogą na strychu. W 1943 r. budynek został zajęty przez Hitlerjugend aż do końca 1944 r. W styczniu 1945 r. Niemcy opuścili szkołę, a pani Kosiba wraz z panem Lembiczem zamknęli budynek. Niestety, uległ on jeszcze dewastacji w wyniku grabieży dokonanej przez miejscowych mieszkańców. Już w marcu tego samego roku rozpoczęto działania mające na celu szkoły. 7 marca rozpoczęto naukę w 4 klasach (Ia, Ib, IIa, IIb, III i IV) prowadzonych przez 3 nauczycieli, wśród których była córka S.Kosiby – Irena.
28 marca 1945 r. wrócił na swoje stanowisko kierownika szkoły S. Kosiba. Od 1 kwietnia do czerwca 6 oddziałów klasowych było prowadzonych przez 2 nauczycieli. Po dewastacji i latach okupacji rozpoczął Kosiba odnawianie szkoły. Pieniądze pozyskiwał na różne sposoby m.in. organizując zabawy taneczne na rzecz szkoły czy zbiórki przy okazji różnych akademii.
S. Kosiba stanowisko kierownika szkoły, według kroniki szkolnej, pełni do roku 1952 r. W tym czasie na bieżąco remontował szkołę i dbał o swoich uczniów i nauczycieli. Nie zawsze był to łatwy czas zwłaszcza, że był to również okres stalinowski w Polsce. Syn pana Kosiby, Janusz, wspomina pewne wydarzenie: ,,jedno z poleceń z Szamotuł jakie było, że ma znieść krzyże w salach (wisiały one na środku nad tablicami), ojciec mój powiedział: nie – ja je zawieszałem i nie mnie przyjdzie w udziale je ściągać. Ostatecznie woźnej kazał przewiesić krzyże nad drzwi”.
Angażował się w życie swojej wsi. W Pamiątkowie służył ludziom jako doradca różnych spraw majątkowych, rodzinnych, pomagał pisać różne dokumenty do powiatu.
Po jego śmierci przy trumnie wartę trzymali harcerze. Później cała szkoła odprowadziła go do miejsca pochówku w Cerekwicy.
We wspomnieniach swoich uczniów zachował się jako człowiek o wielkim autorytecie. Bardzo miły i uprzejmy. Pani Mądrawska tak wspomina S. Kosibę: „był inteligentny, przystojny, zawsze uśmiechnięty, bardzo religijny i zdyscyplinowany (…) w czasie organizowania zabaw tanecznych zawsze był aktywny i tańczył ze wszystkimi”. Działał w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Żeńskiej i Męskiej oraz organizacji Sokół. Interesował się młodzieżą i tym, co robi po lekcjach.
ZNACZENIE POSTACI DLA WSPÓŁCZESNYCH I POTOMNYCH
Stefan Kosiba przyczynił się do rozbudowy szkoły w Pamiątkowie. Po wojnie, po jej dewastacji, musiał na nowo ją remontować i odnawiać. Wychowywał młodzież zaszczepiając w niej miłość do ojczyzny tej dużej i małej. Brał czynny udział w I i II wojnie światowej. W pamięci pozostanie jako człowiek budzący wielki autorytet, trzymający się swoich zasad mimo wszystko i pełen pasji w pracy z młodzieżą. Przekonany, że to, co zostanie zaszczepione nam w młodości, zaowocuje w przyszłości.
Odnośniki:
Legiony Polskie:
http://mjp.najlepszemedia.pl/wykaz-legionistow/wykaz/k/page/121/0 ;
http://mjp.najlepszemedia.pl/sites/default/files/legionyartykuly/legionowe_szpitale_i_kolonie_dla_rekonwalescentow.pdf
Źródła:
1. Kronika szkolna Szkoły Podstawowej w Pamiątkowie z lat 1932-1956
2. Wspomnienia syna Janusza Kosiby o swoim ojcu
3. Wywiad z panią Mądrawską, uczennicą S. Kosiby
4. Zdjęcia i dokumenty z kolekcji rodzinnej Janusza Kosiby.