Pochodzenie
Ignacy Grzyb urodził się 11 lipca 1903 r. w Godzieszach Małych powiat kaliski, a zmarł 1 listopada 1998 r. w miejscowości Kamienna. Rodzice – Michał Grzyb, Katarzyna Grzyb z d. Stępień. Żona Jadwiga Grzyb z d. Gendek. Syn Zygmunt Grzyb – lekarz psychiatra.
Dzieciństwo
Ignacy Grzyb pochodził z wielodzietnej rodziny, miał szesnaścioro rodzeństwa, jego ojciec był rolnikiem w Godzieszach Małych. Najwcześniejsze lata dzieciństwa spędził w wiosce rodzinnej. W 1911 roku ojciec jego sprzedał gospodarstwo na skutek lichej i niewydajnej ziemi, licznej rodziny oraz zadłużeń powstałych z tytułu spłat rodzinnych. Za resztę pieniędzy pozostałych ze sprzedaży gospodarstwa ojciec jego wziął „na wypłat” gołą ziemię od właściciela majątku Borysławice w gminie Błaszki.
Edukacja
Początkowe nauki pobierał w szkole elementarnej we wsi Kamienna i Błaszkach. Od 1917 do 1924 roku uczęszczał do gimnazjum w Błaszkach, a po jego ukończeniu wstąpił do Państwowego Studium Nauczycielskiego w Wągrowcu, gdzie w 1928 r. otrzymał świadectwo dojrzałości i uzyskał uprawnienia do pełnienia obowiązków tymczasowego nauczyciela w szkołach powszechnych. 16 czerwca 1931 roku przystąpił do egzaminu praktycznego na nauczyciela publicznych szkół powszechnych w Zduńskiej Woli i uzyskał kwalifikacje oraz uprawnienia do pełnienia obowiązków nauczyciela w szkołach powszechnych. W 1949 ukończył kurs dla kierowników szkól podstawowych w Szklarskiej Porębie.
Czasy wojenne
Wojna zastała Ignacego Grzyba w Chlewie (gm. Goszczanów, pow. turecki), gdzie przebywał od września 1939 r. do 26 kwietnia 1940 r. W tym czasie Niemcy zapoczątkowali masowe aresztowania nauczycieli. Drogą wywiadów dowiedział się, że i on jest umieszczony na liście do wywozu do obozu koncentracyjnego w Dachau. Nie namyślając się długo, 26 kwietnia 1940 roku opuścił w pośpiechu dom, pozostawiając dorobek dwunastoletniej pracy. 30 kwietnia 1940 roku przyjechała niemiecka żandarmeria, aby go aresztować. Nie zastawszy nikogo w domu opieczętowali mieszkanie, grożąc jednocześnie gospodarzowi karą śmierci w wypadku przetrzymywania lub wpuszczenia go do mieszkania. Nadto żandarmeria nakazała meldować gospodarzowi o jego przybyciu. Od tej pory zaczynają się dla niego dni tułaczki i ukrywania się – „życie ściganego zwierza”. Ukrywał się w Kamiennej, Główczynie i Godzieszach Małych w powiecie kaliskim. W roku 1941 udało mu się przy miejscowym spisie ludności zameldować w gminie Godziesze, podając fikcyjny zawód. W ten sposób przez uzyskanie „ausweiss” otrzymał w pewnym stopniu swobodę ruchów, co pozwoliło mu na szukanie jakiejkolwiek pracy, ponieważ jego zasoby i pomoc materialna od rodziny i kolegów całkowicie wyczerpały się. Tak więc od lutego 1941 do maja tegoż roku pracował w składzie węgla jako sprzedawca. Wyczekując wyzwolenia przeżył resztę lat wojennych. Na skutek częstych aresztowań i łapanek był narażony na różne niebezpieczeństwa, na możliwość wykrycia i zdrady, że był zbiegiem-kandydatem do obozu koncentracyjnego. Po wyzwoleniu, przeżywszy koszmar okupacji, zorganizował w lutym szkołę w Godzieszach, w której uczył do zakończenia kariery zawodowej.
Kariera zawodowa
1928 – 1939 – nauczyciel w Szkole Podstawowej w Waliszewicach i Chlewie,
Prowadzi tajne nauczanie w miejscowości Chlewo,
1945 – 1978 – nauczyciel i długoletni kierownik w Szkole Podstawowej w Godzieszach Wielkich.
Praca w Godzieszach Wielkich
Ignacy Grzyb w lutym 1945 r. uczestniczył w Zjeździe nauczycielstwa Polskiego w Kaliszu. Od 12 lutego 1945 objął po przerwie spowodowanej wojną pełnienie obowiązków nauczyciela i kierownika w powszechnej szkole w Godzieszach. Ignacy Grzyb prowadzi klasy Ia i Ib. Wraz z nim pracuje jego żona Jadwiga i dwoje innych nauczycieli. Razem grono tworzy czworo nauczycieli, a uczniów w szkole jest 315. Szkoła mieści się w dwóch punktach Godziesz, brakuje podręczników, zeszytów, dopiero w kwietniu 1945 r. dzięki staraniom p. Grzyba zakupiono elementarze i czytanki. Zakończenie roku nastąpiło 22 lipca1945 r.
W roku szkolnym 1945/46 w szkole pracuje już sześcioro nauczycieli, a uczy się 315 uczniów. Ignacy Grzyb zakłada drużynę harcerską, której jest opiekunem razem z nauczycielką panią Wacławą Chodyłową. W szkole brakuje biblioteki, pomocy dydaktycznych, ale mimo to lekcje odbywają się normalnie. Zajęcia trwają od godziny 8 do 18.
Od 1 października 1945 r. powołano szkołę wieczorową dla młodocianych i dorosłych Ustalono wówczas dyżury nauczycielskie niedzielne celem zaprowadzenia dzieci na mszę do kościoła. Dzieci przekazują dobrowolne składki na potrzeby szkolne (świadectwa, atrament, kałamarze, mapy, urządzenie zabawy choinkowej), zbierają również pieniądze na gwiazdkę dla żołnierza polskiego, powstaje Koło Młodzieży PCK.
Rok szkolny 1946/47 – w szkole uczy się 324 uczniów, lekcje odbywają się ciągle w dwóch punktach wsi, klasy są przepełnione.
Rok szkolny 1947/48 – od 3 listopada Ignacy Grzyb zaczyna prowadzić Kursy dla dorosłych, w których uczestniczy 59 kursantów, PRW-63. Dzieci pod kierownictwem pana kierownika I. Grzyba organizują zbiórkę uliczną na odbudowę Warszawy, płacą na potrzeby szkolne, zbierają datki dla żołnierzy, ludzi biednych.
Od sierpnia 1948 roku pan Grzyb pełni obowiązki wójta gminy Godziesze. Dzięki temu stanowisku ukończył budowę szkoły w Stobnie, przeprowadził remonty w szkołach na terenie gminy oraz przyśpieszył prace budowlane Ośrodka Zdrowia (budynek ten służy do dziś mieszkańcom gminy). Od 1948 działa w szkole Komitet Rodzicielski, wprowadza się codzienne picie mleka przez uczniów w szkole. Kierownik współpracuje z Urzędem Gminy, (który zakupuje dla szkoły książki dla najlepszych uczniów), Kołem Kobiet (które organizują w szkole akcję picia mleka), Ochotniczą Strażą Pożarną (wykorzystuje salę strażacką do organizacji wszelkich uroczystości szkolnych), zakupuje i rozprowadza wśród uczniów podręczniki szkolne, kieruje komisją szkolną i przeprowadza egzaminy dla dorosłych w szkole wieczorowej, organizuje samopomoc koleżeńską dla uczniów opóźnionych oraz prace uczniów – wykonywanie pomocy naukowych. Powołuje dla uczniów PCK, Koło Obrony Warszawy, SKO, chór szkolny oraz Samorząd Uczniowski. W szkole działa biblioteka szkolna.
Rok szkolny 1949/50 – od 1 lutego 1950 do 30 czerwca 1950 w szkole I. Grzyb prowadzi kursy dla analfabetów, w których uczestniczy 24 uczestników. Jak pisze kronikarz szkoły – „zlikwidowano analfabetyzm w gminie”. Od 1950 organizuje wycieczki szkolne.
Rok szkolny 1950/51 – powołuje się szkolne Koło Przyjaźni Polsko–Radzieckiej. Kierownik nadzoruje zbiórkę złomu, makulatury i tłuczki przez uczniów oraz angażuje się w akcję planowego skupu zboża, ziemniaków, kontraktacji trzody chlewnej poprzez agitację uczniów i rodziców oraz terminowego spłacania pożyczki przez chłopów. Przeprowadza zebrania gromadzkie na temat projektu Konstytucji Polski Ludowej.
1953 – rozpoczynają się starania o budowę nowej szkoły, jednak mimo, że ówczesne władze widzą potrzebę powstania takiego obiektu, odkładają decyzję na później.
Rok szkolny 1954/55 – szkoła wzbogaciła się o kolejne pomieszczenia. Teraz lekcje odbywają się w trzech punktach Godziesz. W okresie wakacyjnym szkoła prowadzi dla dzieci tzw. dziecińce. Dzieci mają zorganizowane zajęcia w okresie letnim, opiekę nauczycieli, wyżywienie. Wszystko za darmo dzięki staraniom kierownika.
Rok szkolny 1960/61 – otwarto Szkołę Przysposobienia Rolniczego, kierownikiem placówki jest Ignacy Grzyb.
Rok szkolny 1961/62 – w Godzieszach działa Szkoła Przysposobienia Rolniczego, Szkoła dla Pracujących, Kurs Ogólnokształcący Uproszczony i Kurs Ogólnokształcący Dwuletni.
Rok szkolny 1965/66 – rozpoczyna się budowa szkoły Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego. Ignacy Grzyb nadzorował budowę nowej placówki. Od 1966 roku organizował w Godzieszach konferencję Rejonowego Ogniska ZNP, był prezesem tegoż ogniska oraz czynnie uczestniczył w zebraniach organizowanych na terenie gminy. Był prezesem gminnego oddziału TPD.
1966 – społeczeństwo gminy Godziesze dostaje nowy obiekt, szkołę. Kierownik był mocno zaangażowany w budowę i wyposażenie obiektu. Nowa szkoła to ogromny gmach, w którym jest stołówka, sala gimnastyczna, przestronne izby lekcyjne, szerokie korytarze, jest i miejsce na boisko szkolne. Obok szkoły powstaje również dom nauczyciela, w którym mogą zamieszkać zatrudnieni pedagodzy.
1968 – Ignacy Grzyb odchodzi na emeryturę i rezygnuje ze stanowiska kierownika szkoły. Nie rezygnuje natomiast z pracy w szkole. Jeszcze przez dziesięć lat pełni funkcję nauczyciela.
1978 – Ignacy Grzyb rezygnuje z nauczania, po pięćdziesięciu latach pracy w zawodzie nauczyciela .
Po odejściu na emeryturę Ignacy Grzyb mieszkał dalej w Godzieszach Wielkich w budynku starej szkoły. Opiekowała się nim Marysia Urban (gosposia państwa Grzybów). W 1994 roku ze względu na pogarszający się stan zdrowia zaopiekowała się nim jego siostrzenica i zabarała go do swojego domu w Kamiennej. Miał tam zapewnioną dobrą opiekę i bliskich obok siebie. Ignacy Grzyb zmarł w 1998 roku i został pochowany w Godzieszach Wielkich obok swojej żony. Jego jedyny syn Zygmunt mieszkał w Kaliszu, zmarł wcześniej niż ojciec. Pan kierownik nie przyjął tego nigdy do wiadomości. Synowa – lekarz psychiatra interesowała się losem swojego teścia za jego życia, a po śmierci dbała o jego grób. Jedyna wnuczka p. Grzyba wyprowadziła się do Grecji.
Znaczenie postaci
Pan Ignacy Grzyb był skromnym człowiekiem, całe swoje życie podporządkował rodzinie i pracy. Od dziecka związany z Godzieszami i dla nich „walczył” o szkołę, o nowy budynek, o wyposażenie, o edukację dzieci i dorosłych. Był wiecznym działaczem, zawsze zaangażowany w życie wsi, społeczeństwa. Do dziś w szkole, o którą tak walczył pan kierownik uczą się dzieci z Godzieszy i okolicznych wsi.
Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej – 17 stycznia 1955
Złoty Krzyż Zasługi – 19 sierpnia 1955
Krzyż Kawalerski
Źródła:
Kronika szkolna.
Archiwum Delegatury Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiegow Kaliszu.
Wspomnienia uczennicy i byłych współpracowników pana I. Grzyba.
USC w Godzieszach Wielkich.
Życiorys Ignacego Grzyba.