Józef Breza

ur. 04 marca 1796
zm. 16 lipca 1877
Szkoła Podstawowa w Dąbrówce

Zdjęć: 14
Filmów: 7
Nagrań: 7
Dokumentów: 7

Pochodzenie

Urodził się 4 marca 1796 r. w Siekierzyńcach na Wołyniu.

Ojciec Józefa Brezy, Antoni Breza (1758-1818) – był szambelanem Stanisława Augusta- ostatniego króla Polski.

Matka Józefa Brezy- Anna z Czarneckich.

Był potomkiem uczestnika Sejmu Wielkiego.

Dzieciństwo

Wychowywał się z dziewięciorgiem rodzeństwa (wszyscy dożyli pełnoletności).

Edukacja (lub „młodość”)

Skończył szkołę krzemieniecką, następnie rozpoczął służbę wojskową w korpusie inżynierii, z którego 1 czerwca 1816 roku został przeniesiony na stanowisko konduktora do Kwatermistrzostwa Generalnego.

Etapy działalności

W latach 1816-1818 uczestniczył w demarkacji wolnego miasta Krakowa. Był przydzielony do brygady kpt. Kołaczkowskiego, która przeprowadzała pomiary na odcinku granicznym od Wisły do Czarnej Przemszy.

28 maja 1818 roku awansował do rangi podporucznika.

W latach 1828 i 1829, w czasie wojny rosyjsko-tureckiej, jako jeden ze zdolniejszych oficerów kwatermistrzostwa został odkomenderowany do sztabu feldmarszałków Wittgensteina później Dybicza, u boku których spędził dwa lata na terenie operacyjnym, biorąc udział w robotach topograficznych, prowadzonych podczas kampanii przez wojsko rosyjskie.

Etap pierwszy

Uczestniczył w zajęciu rekonenansowym Bułgarii, zajmując wraz z ppor. Potkańskim obwód Szumli.

Po zakończeniu wojny parę miesięcy spędził jeszcze w Bukareszcie przy boku gen. Kisielewa, tamtejszego namiestnika.

Po powrocie do kraju z początkiem roku 1830, wykorzystano go przy pracach nad zdjęciem planów Królestwa.

Wraz z innymi oficerami i konduktorami kwatermistrzostwa, pod kierunkiem ppłk. Bojanowicza, zajmował sie zawaniem odcinka między Kozienicami i Piotrkowem i rysowaniem sekcji Koło-Kutno.

Etap drugi

Powstanie listopadowe zastało go w Warszawie (w powstaniu uczestniczyli razem z nim trzej bracia).

Początkowo służył w 1 dywizji piechoty, później pełnił obowiązki szefa sztabu 4 dywizji piechoty .

Od 3 lipca 1831 roku był szefem 2 dywizji jazdy.

Uczestniczył w wielu bitwach. Odznaczył siE w bitwach pod Grochowem, Iganiami, Tykocinem.

Wyróżniając sę zdolnościami, męstwem i odwagą szybko robił karierę wojskową.

25 grudnia 1830 roku mianowano go kapitanem, 13 kwietnia majorem, a już 10 lipca 1831 roku podpułkownikiem. Miesiąc później, 10 sierpnia 1831 roku awansował do rangi pułkownika.

17 kwietnia 1831 roku został odznaczony orderem Virtuti Militari.

Kolejne etapy…

Po upadku powstania osiadł w okręgu poznańskim w majątku Więckowice (obecnie gmina Dopiewo). Został zwolniony ze służby rozkazem z dnia 15.12.1832 roku.

W 1834 roku ożenił się z Konstancją Mycielską (linia Mielżyńskich).

W roku 1848 Komitet Narodowy licząc się z powstaniem wojska polskiego, powołał 27 marca 1848 roku wydział wojskowy, w skład którego wszedł m. in. Józef Breza.

Komitet ten składał się z sześciu zasłużonych dla sprawy narodowej obywateli. Breza starał się zaprowadzić porządek i dyscyplinę pomiędy ochotnikami w wojsku. Podzielił ich na bataliony i szwadrony.

Umarł w Więckowicach 16 lipca 1877 roku.

Pochowany został w Gostyniu, w klasztorze filipinów na Św. Górze.

Znaczenie postaci

Był podpułkownikiem kwatermistrzostwa generalego Królestwa Kogresowego i właścicielem Więckowic.

Jako wzorowy żołnierz, obywatel, gospodarz, przez całe życie aż do późnej starości brał wybitny udział w życiu narodowyn i społecznym Wielkopolski, ciesząc się ogólnym uznaniem i szacunkiem rodaków.

Przyszło mu żyć w trudnych dla Polski czasach, czasch zaborów. Nie znał wolnej ojczyzny, mimo tego zawsze był ogromnym patriotą. Wziął czynny udział w powstaniu listopadowym, mimo zagrożenia utraty majątku w ramach represji ze strony zaborców.

Ród Brezów to ludzie mający ogromne, pozytywne znaczenie dla Wielkopolski i całego kraju, szczególnie w dziedzinie wojskowości, ale nie tylko.

Z rodziny Józefa Brezy wywodzi się Tadeusz Breza autor m. in. powieści „Urząd”, znany architekt Achilles Breza.

Najwięcej informacji o rodzinie Brezów można znaleźc w Archiwum Państwowym w Lublinie.http://lublin.ap.gov.pl/?page_id=359http://lublin.ap.gov.pl/?page_id=359

Kalendarium:

  • 1796 ― Narodziny bohatera
  • 1834 ― Ślub bohatera
  • 1877 ― Śmierć bohatera

Źródła:

Zobacz też:

  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >