Pochodzenie

Urodził się 17. sierpnia 1891 roku w Zielonowie w powiecie czarnkowskim.

Ojciec- Gustaw- był kowalem. Ciężko chorował,czego skutkiem była wczesna śmierć; matka- Katarzyna z domu Krzyśko- była niewidoma. Miał brata- Kazimierza.

Fakty z życia rodzinnego

Od najmłodszych lat lubił majsterkować, był także uzdolniony muzycznie. Po śmierci ojca, w wieku 15 lat, by utrzymać matkę i brata, zaczął pracował jako organista.

W wieku dorosłym pasją pana Leona były książki. Miał bardzo bogatą kolekcję, która po jego śmieci została rozkradziona. Wykonywał także makiety budynków i ruchome szopki- niestety, prace te się nie zachowały, jednak próbkę kunsztu można zobaczyć na jednej z fotografii.

14 kwietnia 1920 roku poślubił Annę z domu Bączkiewicz. Rodzice Anny posiadali kuźnię w Kleszczewie. Jej trzej bracia byli nauczycielmi.

Państwo Kemnitz mieli siedmioro dzieci, niestety troje ( Zenobiusz, Euzebiusz i Krystyna) zmarło w wieku niemowlęcym, a syn- Felicjan zmarł w 1943 roku, w wieku22 lat. Wieku dorosłego dożyli jedynie Zenon, Joachim oraz Lidia.

Edukacja

W 1928roku Leon Kemnitz ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Krotoszynie.

23 marca 1928 roku zdał egzamin, na podstawie którego, 26 kwietnia Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego uznało go „za uzdolnionego do otrzymania stałej posady nauczycielskiej w szkołach powszechnych”.

Ze zgromadzonych informacji wynika, że Leon Kemnitz doskonalił swoją wiedzę.

Wśród zachowanych dokumentów są poświadczenia odbytych kursów: humanistyczno- historycznego (1921r.), fizyko- matematycznego (1922r.), programowo- ustrojowego ( 1933r.). Ukończył także kurs obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej (1938r.).

Etapy działalności

Etap pierwszy

-od 15 czerwca 1921 roku „na czas potrzeby” otrzymał „posadę nauczyciela w charakterze siły pomocniczej” w szkole katolickiej w Zielińcu w powiecie wrzesińskim,

-od 1 listopada 1924 roku tymczasowa praca w charakterze nauczyciela pomocniczego została zmieniona na tymczasową posadę nauczycielską,

-od 1 kwietnia 1925 roku otrzymuje ” tymczasową posadę nauczycielską przy powszechnej szkole katolickiej z polskim językiem wykładowym” w Nowejwsi Podgórnej ( pisownia nazwy jak w dokumentach- przyp. red.) powiecie wrzesińskim,

-od 1 kwietnia 1928 roku, a wię po zdaniu egzaminu w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Krotoszynie ( 23 marca ), mianowany został przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego „stałym nauczycielem publicznej szkoły w Nowejwsi Podgórnej w powiecie wrzesińskim”.

W 1929 roku otrzymał Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości.

Od 1930 roku pełnił funkcję kierownika Szkoły Powszechnej w Kleszczewie.

Nowy kierownik szkoły okazał się człowiekiem skromnym, pełnym zapału do pracy- nauczycielem z powołania. Choć bardzo troszczył się o rodzinę, niemal cały swój czas poświęcał pracy społecznej. Założył koło teatralne, koło wokalne, uczył gry na instrumentach, komponował. Prowadził również kursy z zakresu szkoły podstawowej dla dorosłych, a także gospodarstwa domowego, kroju i szycia. W trakcie pełnienia funkcji kierownika przeprowadził gruntowny remont starej szkoły.

Był wieloletnim działaczem ZNP.

W 1932 roku został odznaczony za ofiarną pracę podczas drugiego powszechnego spisu ludności.

13 maja 1938 roku otrzymał brązowy medal za długoletnią służbę od Kuratora Okręgu Szkolnego Poznańskiego.

Od 1 września 1939 roku nauka w szkołach została zawieszona.

Etap trzeci:

Po zamknięciu szkoły przez okupantów jej kierownik został skierowany do pracy w ówczesnym urzędzie gminy, gdzie wykorzystano jego znajomość języka niemieckiego do tłumaczenia dokumentów.Pracę tę wykonywał do roku 1940, kiedy to został zwolniony w związku z podejrzeniami, że przekazuje informacje Polakom. W tym okresie prowadził nielegalnie lekcje języka polskiego, wypożyczał także polskie książki mieszkańcom Kleszczewa. W wyniku donosu polskiego Volksdeutscha był wielokrotnie wzywany na posterunekpolicji, gdzie go przesłuchiwano i bito. W celu wymuszenia zeznań stosowano również groźby pod adresem rodziny- np. podczas jednego z przesłuchań w sąsiednim pokoju pobito syna Zenona.

Etap czwarty- ostatni

21 maja 1941 roku w domu państwa Kemnitzów pojawiło się gestapo, by aresztować pana Leona. Ponieważ był on poza domem, Niemcy dla rozpoznania jego osoby postanowili posłużyć się najmłodszym synem, którego zabrali ze sobą na poszukiwania. Leon Kemnitz, pomimo że został ostrzeżony przez jednego z mieszkańców Kleszczewa o niebezpieczeństwie, nie ukrył się, lecz wyszedł naprzeciw prześladowcom. Został aresztowany i osadzony w forcie VII w Poznaniu. Oskarżano go o udział w podpaleniu stodoły niemieckiego osadnika- Gustawa Sonnenberga, w oddalonej o ponad 30 kilometrów miejscowości Mała Górka. Z relacji Antoniego Urbaniaka ze Stępocina- człowieka, który również został aresztowany, ale pózniej zwolniony, wynika,że 22 maja 1941 roku wraz z 24 innymi Polakami został przewieziony do Małej Górki- pow. Środa Wlkp. i tam rozstrzelany. Egzekucji dokonało 10 żołnierzy niemieckich. Stojący strzelali w głowę, klęczący w plecy. W chwilę po salwie ofiary suwały się na ziemię. Do oglądania egzekucji zmuszono okolicznych mieszkańców. Zwłoki zostały załadowane na ciężarówkę i wywiezione w nieznanym kierunku.

Według wcześniejszych planów miały być zasypane w przygotowanym do tego celu dole obok spalonej stodoły, ale odstapiono od tego zamiaru w wyniku protestów żony niemieckiego osadnika, która widząc przygotowania do egzekucji, przyznała się, że przyczyną pożaru było przypadkowe zaprószenie ognia.

Znaczenie postaci

Leon Kemnitz jest ważną postacią dla społeczności lokalnej. Był nie tylko nauczycielem pasjonatem, całkowicie oddanym działalności na rzecz współmieszkańców, ale także gorącym patriotą. Jego działalność w okresie okupacji przyczyniła się do podtrzymania nadziei na odzyskanie niepodległości. W czasach współczesnych, historia jego życia stanowi przykład dla młodego pokolenia: uczciwości, wzorowego podejścia do obowiązków,patriotyzmu.

Nazwisko Leona Kemnitza zostało uwiecznione na pomniku ofiar zbrodni w Małej Górce, na specjalnej tablicy w Forcie VII, a także na pomniku Polskiego Państwa Podziemnego w Poznaniu. Tablica pamiątkowa znajduje się również przy głównym wejściu do budynku Zespołu Szkół w Kleszczewie.

Źródła:

archiwum rodzinne wnuka Leona Kemnitz- Bogdana Kemnitz

H.G.M.L.D., 50 rocznica zakończenia II wojny światowej (w:) Samorząd- miesięcznik gminy Kleszczewo, nr 5-6, maj- czerwiec 1995

Przemysław Szalaty, 60 rocznica mordu w Małej Górce (w:) Przegląd Nekielski- pismo samorządowe, nr 06/126, czerwiec 2001.

Barbara Antoniewicz, Zginął, bo był Polakiem, www. tygodnik- sredzki.pl

Marian Walczak, Księga strat nauczycielstwa wielkopolskiego (w:) Nauczyciele wielkopolscy w latach wojny i okupacji 1939-1945, 1974.