Pochodzenie
Stanisław Boberski urodził się 5 grudnia 1907 r. w Jasionnie (pow. Szamotuły). Jego rodzicami byli Marianna (z domu Grześ) oraz Walenty Boberski. Był on najstarszy z siedmiorga dzieci (jego bracia i siostry to: Ludwik, Józef, Kazimierz, Leon, Wanda oraz Antonina), dlatego od najmłodszych lat pomagał rodzicom w pracach gospodarskich oraz opiekował się rodzeństwem. Lata dziecięce spędził w Biezdrowie, następnie rodzice kupli gospodarstwo rolne w Sarbii i tam zamieszkali.
Wykształcenie
Do szkoły podstawowej uczęszczał w Sarbii. Następnie ukończył Seminarium Nauczycielskie w Czarnkowie, gdzie zdał maturę w 1927 roku. W tym samym roku otrzymał skierowanie do pracy w Kaczorach jako nauczyciel i kierownik szkoły podstawowej. Podczas okupacji, pracując w mleczarni w Kaczorach nauczył się podstaw księgowości, a po zakończeniu wojny zdobył także zawód szewca (z relacji córki, pani Danuty Szlenk).
W latach 1949 – 1950 ukończył wyższy kurs nauczycielski z fizyki we Wrocławiu.
Rodzina
21 maja 1934 roku Stanisław Boberski wstąpił w związek małżeński z Janiną Matyjanowską (ur. 14 września 1908 w New Bedford w stanie Massachusetts, USA). Pani Janina przyjechała z matką do Polski w roku 1914 odwiedzić groby bliskich i wybuch I wojny światowej uniemożliwił im powrót do USA. W związku z tym zdobyła w Polsce wykształcenie (ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Inowrocławiu) i dnia 1 września 1932 roku objęła posadę nauczycielki w Kaczorach. Z ich związku narodziło się jedno dziecko Danuta (1935).
Działalność zawodowa i patriotyczna
Przed II wojną światową miejscowość Kaczory leżała na pograniczu polsko – niemieckim. Niemcy stanowili znaczną część mieszkańców wsi. Lata 30. XX wieku były tu w związku z tym okresem szczególnie skomplikowanym. Trzeba było wykazać się niezłomnością charakteru i odwagą, aby w tych warunkach zachować tożsamość narodową. Prawdopodobnie to właśnie takie cechy charakteru p. Stanisława sprawiły, że tuż po ukończeniu seminarium został on skierowany do pracy na tak trudnym terenie. Pracę rozpoczął 1 listopada 1927 roku.
Mimo że do szkoły uczęszczały zarówno dzieci pochodzenia polskiego jak i niemieckiego p. Boberski (który uczył także języka niemieckiego) bardzo dbał o wychowanie młodych Polaków – uczył ich pieśni patriotycznych, przygotowywał do uroczystych obchodów świąt narodowych.
Z wielkim zaangażowaniem opiekował się drużyną harcerską założoną w kwietniu 1932 roku przez nauczyciela Edmunda Barana. Praca z harcerzami stała się jego prawdziwą pasją.
Od chwili podjęcia pracy w Kaczorach włączył się w życie polityczne, zaangażował się w działalność miejscowych organizacji patriotycznych i paramilitarnych:
– od 17 marca 1929 należał do Związku Obrony Kresów Zachodnich (14 grudnia 1930r. został członkiem zarządu stowarzyszenia – pełnił funkcję sekretarza),
– był członkiem Związku Strzeleckiego,
– współpracował ze stowarzyszeniem Młode Polki,
– ścisłą współpracę z Towarzystwem Śpiewu „Halina” nawiązał już 1928 roku – próby chóru odbywały się w budynku szkoły, a p. Stanisław udzielał lekcji śpiewu członkom towarzystwa.
Pan Boberski bardzo dbał o warunki w jakich odbywało się nauczanie. Podczas, gdy pełnił funkcję kierownika szkoła kilkukrotnie zmieniała lokale. Wreszcie w drugiej połowie lat 30. państwo Boberscy podjęli starania o budowę nowej szkoły. Mimo trudności finansowych i wielu innych przeszkód szkołę uroczyście otwarto 1 września 1937 roku przy udziale miejscowych władz i mieszkańców.
Wojna i okupacja
Z chwilą wybuchu II wojny światowej szkoła w Kaczorach została przejęta przez Niemców, a państwo Boberscy stracili pracę oraz mieszkanie. W pośpiechu uciekli ze wsi, jednak w połowie września zdecydowali się wrócić. Oboje zostali aresztowani i poddani przesłuchaniom. Pani Janina omal nie padła ofiarą linczu, którego chcieli dokonać młodzi Niemcy (mieszkańcy Kaczor). Uratował ją miejscowy komendant policji oraz amerykańskie obywatelstwo.
Do końca roku 1944 mieszkali nadal w Kaczorach, jednak w bardzo skromnych warunkach (przez pewien czas ich mieszkanie urządzone było prowizorycznie na strychu, którego użyczyła im jedna z polskich rodzin).
Z relacji córki wynika, że podczas okupacji, mimo niebezpieczeństw, państwo Boberscy nie porzucili nauczania, ani działalności patriotycznej.
Przez okupantów zmuszeni byli do pracy. Oboje pracowali w lesie, pan Stanisław przy pozyskiwaniu żywicy. Podczas pracy uległ ciężkiemu wypadkowi, który uniemożliwił mu dalszą pracę fizyczną, został więc skierowany do mleczarni, gdzie początkowo pomagał w wykonywaniu prób mlecznych, a następnie przy prowadzeniu księgowości zakładu.
Losy powojenne
Po wyzwoleniu Chodzieży przez wojska radzieckie w styczniu 1945 rodzina państwa Boberskich została tam przeniesiona i nigdy już nie powróciła do Kaczor. Pan Boberski podjął pracę jako nauczyciel fizyki, pani Boberska jako nauczycielka biologii. W roku 1950 pan Stanisław został kierownikiem nowopowstałej Szkoły Zawodowej w Chodzieży. Funkcję tę pełnił do roku 1953. W latach 1953 – 1956 pracował w Szkole Zawodowej w Pile przy ulicy Teatralnej. Do Szkoły Zawodowej w Chodzieży powrócił jako nauczyciel fizyki oraz zastępca dyrektora szkoły w roku 1956.
W tym czasie nadal zajmował się harcerstwem. Od roku 1960 pełnił funkcję Kwatermistrza w Powiatowej Komendzie Związku Harcerstwa Polskiego w Chodzieży.
W latach sześćdziesiątych pełnił, jako wolontariusz, funkcję głównego księgowego w Powiatowym Zarządzie Polskiego Czerwonego Krzyża w Chodzieży. Na emeryturę przeszedł 1 września 1970 roku, jednak w dalszym ciągu nauczał fizyki aż do roku 1973.
Stanisław Boberski zmarł nagle na zawał serca 8 lutego 1975 roku. Został pochowany na cmentarzu w Sarbii, gdzie spoczywają jego przodkowie oraz małżonka Janina (zm. 12 lutego 1989 roku).
Pasje i zainteresowania
Największą pasją pana Boberskiego była jego praca. Wykonywał ją z wielkim oddaniem i zaangażowaniem. Bardzo lubił zajmować się dziećmi i młodzieżą. Działalność zawodowa pochłaniała większość jego czasu. Każdego roku wakacje poświęcał harcerzom, organizował wycieczki i obozy.
Lubił prace ogrodowe, uprawiał warzywa i kwiaty.
Hodował króliki.
Bardzo lubił czytać książki i bieżącą prasę. Jako nauczyciel uważał to za swój obowiązek.
Pasjonowała go działalność społeczna – był człowiekiem niezwykle aktywnym do końca życia.
Znaczenie postaci
Stanisław Boberski był patriotą działającym w bardzo trudnych warunkach, w przygranicznej miejscowości tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej. Przez całą karierę zawodową był oddanym nauczycielem i bardzo zaangażowanym opiekunem harcerstwa. Był człowiekiem bezinteresownym i niezwykle pracowitym, a jednocześnie ciepłym, życzliwym i lubianym zarówno przez uczniów jak i współpracowników.
Źródła:
1. Wywiady: z p. Danutą Szlenk (21.03.2015) oraz z p. Konradem Krzyśką (18.03.2015).
2. Dokumenty i zdjęcia z prywatnego archiwum p. Danuty Szlenk uzyskane za pośrednictwem p. Jolanty Załachowskiej.
3. Strony internetowe (http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=7339&from=FBC (10.02.15), http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=120818 (10.02.15), http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=218874, (10. 02. 2015)).
4. Kronika Szkoły Podstawowej w Kaczorach.