Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Przed wojną na pewno zapisał się złotymi zgłoskami w Kaczorach.”

Stanisław Boberski

ur. 05 grudnia 1907
zm. 08 lutego 1975
Szkoła Podstawowa w Kaczorach

Wywiad z p. Danutą Szlenk, córką pana Boberskiego
Wywiad z p. Konradem Krzyśką, współpracownikiem pana Boberskiego
Dokument pani Janiny Boberskiej z okresu okupacji
Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego (informacja o p. Boberskim pod hasłem „Zamianowani” poz. 14)
Informacja do inspektora o rozpoczęciu urzędowania w nowym budynku szkolnym
Informacja o dzierżawie budynku szkolnego
Informacja o wizycie w szkole wycieczki Polaków z Niemiec
Informacja o wycieczce szkolnej do Poznania
Informacja prasowa o obchodach święta 3 Maja
Informacja prasowa o otwarciu nowego budynku szkolnego w Kaczorach
Informacja w sprawie niezbędnych napraw w budynku szkolnym
Kartki z przeszłości (fragment kroniki szkolnej Szkoły Podstawowej w Kaczorach)
Maturzyści Seminarium Nauczycielskiego w Czarnkowie (p. Boberski – rocznik 1927)
Prośba o przyjęcie do pracy nauczyciela Edmunda Barana
Prośba o przyjęcie do pracy nauczyciela Edmunda Barana cd.
Prośba skierowana do inspektora szkolnego w sprawie chóru „Halina”
Prośba skierowana do inspektora szkolnego w sprawie chóru „Halina”, cd.
Spis członków Związku Obrony Kresów Zachodnich w Kaczorach
Sprawozdanie z zebrania ZOKZ w Kaczorach (zawiera informację o wyborze p. Boberskiego na stanowisko sekretarza)
Strażnica Zachodnia (pod nagłówkiem „Okręg poznański” informacja o wyborze p. Boberskiego na stanowisko sekretarza)
Telegramy otrzymane w dniu ślubu
Związek Obrony Kresów Zachodnich – informacja o płatności składek
Świadectwo urodzenia p. Janiny Boberskiej (Matyjanowskiej)
Świadectwo ślubu państwa Boberskich
Świadectwo ślubu państwa Boberskich cd.
Życiorys p. Boberskiego autorstwa córki Danuty Szlenk (1)
Życiorys p. Boberskiego autorstwa córki Danuty Szlenk (2)
Życiorys p. Boberskiej autorstwa córki Danuty Szlenk (1)
Życiorys p. Boberskiej autorstwa córki Danuty Szlenk (2)
Życiorys p. Boberskiej autorstwa córki Danuty Szlenk (3)
Zdjęć: 38
Filmów: 2
Dokumentów: 28

Pochodzenie

Stanisław Boberski urodził się 5 grudnia 1907 r. w Jasionnie (pow. Szamotuły). Jego rodzicami byli Marianna (z domu Grześ) oraz Walenty Boberski. Był on najstarszy z siedmiorga dzieci (jego bracia i siostry to: Ludwik, Józef, Kazimierz, Leon, Wanda oraz Antonina), dlatego od najmłodszych lat pomagał rodzicom w pracach gospodarskich oraz opiekował się rodzeństwem. Lata dziecięce spędził w Biezdrowie, następnie rodzice kupli gospodarstwo rolne w Sarbii i tam zamieszkali.

Wykształcenie

Do szkoły podstawowej uczęszczał w Sarbii. Następnie ukończył Seminarium Nauczycielskie w Czarnkowie, gdzie zdał maturę w 1927 roku. W tym samym roku otrzymał skierowanie do pracy w Kaczorach jako nauczyciel i kierownik szkoły podstawowej. Podczas okupacji, pracując w mleczarni w Kaczorach nauczył się podstaw księgowości, a po zakończeniu wojny zdobył także zawód szewca (z relacji córki, pani Danuty Szlenk).
W latach 1949 – 1950 ukończył wyższy kurs nauczycielski z fizyki we Wrocławiu.

Rodzina

21 maja 1934 roku Stanisław Boberski wstąpił w związek małżeński z Janiną Matyjanowską (ur. 14 września 1908 w New Bedford w stanie Massachusetts, USA). Pani Janina przyjechała z matką do Polski w roku 1914 odwiedzić groby bliskich i wybuch I wojny światowej uniemożliwił im powrót do USA. W związku z tym zdobyła w Polsce wykształcenie (ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Inowrocławiu) i dnia 1 września 1932 roku objęła posadę nauczycielki w Kaczorach. Z ich związku narodziło się jedno dziecko Danuta (1935).

Działalność zawodowa i patriotyczna

Przed II wojną światową miejscowość Kaczory leżała na pograniczu polsko – niemieckim. Niemcy stanowili znaczną część mieszkańców wsi. Lata 30. XX wieku były tu w związku z tym okresem szczególnie skomplikowanym. Trzeba było wykazać się niezłomnością charakteru i odwagą, aby w tych warunkach zachować tożsamość narodową. Prawdopodobnie to właśnie takie cechy charakteru p. Stanisława sprawiły, że tuż po ukończeniu seminarium został on skierowany do pracy na tak trudnym terenie. Pracę rozpoczął 1 listopada 1927 roku.

Mimo że do szkoły uczęszczały zarówno dzieci pochodzenia polskiego jak i niemieckiego p. Boberski (który uczył także języka niemieckiego) bardzo dbał o wychowanie młodych Polaków – uczył ich pieśni patriotycznych, przygotowywał do uroczystych obchodów świąt narodowych.
Z wielkim zaangażowaniem opiekował się drużyną harcerską założoną w kwietniu 1932 roku przez nauczyciela Edmunda Barana. Praca z harcerzami stała się jego prawdziwą pasją.

Od chwili podjęcia pracy w Kaczorach włączył się w życie polityczne, zaangażował się w działalność miejscowych organizacji patriotycznych i paramilitarnych:
– od 17 marca 1929 należał do Związku Obrony Kresów Zachodnich (14 grudnia 1930r. został członkiem zarządu stowarzyszenia – pełnił funkcję sekretarza),
– był członkiem Związku Strzeleckiego,
– współpracował ze stowarzyszeniem Młode Polki,
– ścisłą współpracę z Towarzystwem Śpiewu „Halina” nawiązał już 1928 roku – próby chóru odbywały się w budynku szkoły, a p. Stanisław udzielał lekcji śpiewu członkom towarzystwa.

Pan Boberski bardzo dbał o warunki w jakich odbywało się nauczanie. Podczas, gdy pełnił funkcję kierownika szkoła kilkukrotnie zmieniała lokale. Wreszcie w drugiej połowie lat 30. państwo Boberscy podjęli starania o budowę nowej szkoły. Mimo trudności finansowych i wielu innych przeszkód szkołę uroczyście otwarto 1 września 1937 roku przy udziale miejscowych władz i mieszkańców.

Wojna i okupacja

Z chwilą wybuchu II wojny światowej szkoła w Kaczorach została przejęta przez Niemców, a państwo Boberscy stracili pracę oraz mieszkanie. W pośpiechu uciekli ze wsi, jednak w połowie września zdecydowali się wrócić. Oboje zostali aresztowani i poddani przesłuchaniom. Pani Janina omal nie padła ofiarą linczu, którego chcieli dokonać młodzi Niemcy (mieszkańcy Kaczor). Uratował ją miejscowy komendant policji oraz amerykańskie obywatelstwo.
Do końca roku 1944 mieszkali nadal w Kaczorach, jednak w bardzo skromnych warunkach (przez pewien czas ich mieszkanie urządzone było prowizorycznie na strychu, którego użyczyła im jedna z polskich rodzin).
Z relacji córki wynika, że podczas okupacji, mimo niebezpieczeństw, państwo Boberscy nie porzucili nauczania, ani działalności patriotycznej.
Przez okupantów zmuszeni byli do pracy. Oboje pracowali w lesie, pan Stanisław przy pozyskiwaniu żywicy. Podczas pracy uległ ciężkiemu wypadkowi, który uniemożliwił mu dalszą pracę fizyczną, został więc skierowany do mleczarni, gdzie początkowo pomagał w wykonywaniu prób mlecznych, a następnie przy prowadzeniu księgowości zakładu.

Losy powojenne

Po wyzwoleniu Chodzieży przez wojska radzieckie w styczniu 1945 rodzina państwa Boberskich została tam przeniesiona i nigdy już nie powróciła do Kaczor. Pan Boberski podjął pracę jako nauczyciel fizyki, pani Boberska jako nauczycielka biologii. W roku 1950 pan Stanisław został kierownikiem nowopowstałej Szkoły Zawodowej w Chodzieży. Funkcję tę pełnił do roku 1953. W latach 1953 – 1956 pracował w Szkole Zawodowej w Pile przy ulicy Teatralnej. Do Szkoły Zawodowej w Chodzieży powrócił jako nauczyciel fizyki oraz zastępca dyrektora szkoły w roku 1956.
W tym czasie nadal zajmował się harcerstwem. Od roku 1960 pełnił funkcję Kwatermistrza w Powiatowej Komendzie Związku Harcerstwa Polskiego w Chodzieży.
W latach sześćdziesiątych pełnił, jako wolontariusz, funkcję głównego księgowego w Powiatowym Zarządzie Polskiego Czerwonego Krzyża w Chodzieży. Na emeryturę przeszedł 1 września 1970 roku, jednak w dalszym ciągu nauczał fizyki aż do roku 1973.
Stanisław Boberski zmarł nagle na zawał serca 8 lutego 1975 roku. Został pochowany na cmentarzu w Sarbii, gdzie spoczywają jego przodkowie oraz małżonka Janina (zm. 12 lutego 1989 roku).

Pasje i zainteresowania

Największą pasją pana Boberskiego była jego praca. Wykonywał ją z wielkim oddaniem i zaangażowaniem. Bardzo lubił zajmować się dziećmi i młodzieżą. Działalność zawodowa pochłaniała większość jego czasu. Każdego roku wakacje poświęcał harcerzom, organizował wycieczki i obozy.
Lubił prace ogrodowe, uprawiał warzywa i kwiaty.
Hodował króliki.
Bardzo lubił czytać książki i bieżącą prasę. Jako nauczyciel uważał to za swój obowiązek.
Pasjonowała go działalność społeczna – był człowiekiem niezwykle aktywnym do końca życia.

Znaczenie postaci

Stanisław Boberski był patriotą działającym w bardzo trudnych warunkach, w przygranicznej miejscowości tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej. Przez całą karierę zawodową był oddanym nauczycielem i bardzo zaangażowanym opiekunem harcerstwa. Był człowiekiem bezinteresownym i niezwykle pracowitym, a jednocześnie ciepłym, życzliwym i lubianym zarówno przez uczniów jak i współpracowników.

Źródła:

1. Wywiady: z p. Danutą Szlenk (21.03.2015) oraz z p. Konradem Krzyśką (18.03.2015).
2. Dokumenty i zdjęcia z prywatnego archiwum p. Danuty Szlenk uzyskane za pośrednictwem p. Jolanty Załachowskiej.
3. Strony internetowe (http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=7339&from=FBC (10.02.15), http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=120818 (10.02.15), http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=218874, (10. 02. 2015)).
4. Kronika Szkoły Podstawowej w Kaczorach.

Kalendarium:

  • 1907 ― Narodziny bohatera
  • 1922 ― Nauka w Seminarium Na...
  • 1927 ― Objęcie posady kierow...
  • 1929 ― Wstąpienie do Związku...
  • 1934 ― Wstąpienie w związek ...
  • 1937 ― Otwarcie nowej szkoły...
  • 1950 ― Pełnienie funkcji kie...
  • 1950 ― Ukończenie wyższego k...
  • 1956 ― Pełnienie funkcji zas...
  • 1960 ― Pełnienie funkcji kwa...
  • 1960 ― Pełnienie społecznej ...
  • 1970 ― Przejście na emerytur...
  • 1975 ― Śmierć bohatera

Cytaty:

  • „Przed wojną na pewno z...”

Zobacz też: