Pochodzenie

Urodzony 8 sierpnia 1906 roku w Borzykowie. Syn Karola – handlowca i restauratora oraz Stanisławy Hernes z d. Budzyńskiej. Rodzice prowadzili dom handlowy, który spełniał nie tylko funkcje usługowe, ale również informacyjne. Rodzina Hernesów pielęgnowała tradycje patriotyczne, zwyczaje i obrzędy polskie oraz język ojczysty, który był tak ważny w trudnych czasach zaborów.

Edukacja

W latach 1919 – 1921 uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza we Wrześni, później przeniósł się do gimnazjum klasycznego Jana Kantego w Poznaniu. Maturę zdał w trybie eksternistycznym, dopiero w 1927 roku. Początkowo jako ekstern rozpoczął studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym, a następnie na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego, ale studiował z przerwami i mało efektywnie.

Etapy działalności

Służba wojskowa

Publicystyka

Losy wojenne

Etap pierwszy Służba wojskowa

W 1931r. został powołany do odbycia służby wojskowej w Szkole Podchorążych w Zambrowie. Towarzyszyły mu perypetie, które spowodowały, że powołany spóźnił się do szkoły o cały dzień. Tłumaczył dowódcy kompanii, iż przyczyną spóźnienia były trudności, jakie musieli pokonać on i … borzykowski sołtys, by mogli odnaleźć Zambrów na mapie. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty 30 czerwca 1932 roku, na 28 miejscu na 104 absolwentów, uzyskując tytuł podchorążego rezerwy. Otrzymał przydział do 68 pp we Wrześni.

Etap drugi Publicystyka

Po wojsku podjął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego. W 1929 roku zaczął współpracę z „Kurierem Poznańskim” oraz z poznańską rozgłośnią Polskiego Radia. Dzięki temu stał sie postacią znaną oraz popularną w całym Poznaniu i tworzył własną legendę. Nosił przydomek ,,Prezydent” i stanowił nierozłączną parę ze znanym rysownikiem i karykaturzystą Kazimierzem Grusem, z którym często odwiedzał Borzykowo. W 1933 roku był bohaterem głośnego incydentu z pomalowaną barwami partyjnymi świnią, którą przyprowadził na wiec wyborczy na Placu Wolności, w wyniku czego został na kilka godzin aresztowany, a sąd ukarał go grzywną. Od 1932 roku był członkiem i stałym bywalcem Klubu Szyderców.

17 lutego 1933 roku miał miejsce pierwszy występ założonego przez niego kabaretu Stratosfera. Siedzibą kabaretu był Dom Akademicki przy dawnych Wałach Leszczyńskiego. Tadeusz Hernes był nie tylko założycielem, ale również kierownikiem literackim, wykonawcą tekstów oraz konferansjerem kabaretu. Inne znane osobistości kabaretu to: Gwidon Miklaszewski – zabawiał publiczność grą na fortepianie i humorystycznymi rysunkami, Ludomir Budzyński – kompozytor, Józef Prząda – piosenkarz, Tadeusz Henryk Nowak- felietonista. Wystawiane programy szły przy kompletach publiczności. Hernes był obdarzony niepowtarzalnym „vis comica” i jego żywiołem była improwizacja. W programach wykorzystywał motywy zaczerpnięte z życia codziennego (służba wojskowa, satyra na obyczajowość poznańską), a także ludowe, głównie borzykowskie. Jego humor był cięty i dosadny, ale nigdy nie posuwał się do płaskiej złośliwości lub szyderstwa. Popisy w Stratoswerze uczyniły go pierwszą osobą nieoficjalnego Poznania, rozpoznawalną przez wszystkich.

Hernes to nie tylko humorysta i satyryk, ale również dziennikarz i publicysta. Współpracował z czasopismami: „Orędownik„,(Poznański, Łódzki, Wrzesiński), „Wielkopolanin„, „Lech” oraz rozgłośnią Polskiego Radia.

Etap trzeci Losy wojenne

W 1939 roku. w stopniu porucznika został powołany do udziału w wojnie obronnej, w czasie której trafił do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku gdzie miał prawdopodobnie ostatni występ, gdyż jeden z jeńców zapisał w kalendarzu słowa: Wieczór Hernesa. Został zamordowany w Katyniu (lista kozielska nr 042/2 z kwietnia 1940 roku, poz.90). Jego nazwisko zostało umieszczone na pomniku Katyńskim we Wrześni, a na grobie rodzinnym w Kołaczkowie znajduje się upamiętniająca go tablica.

Znaczenie postaci

Tadeusz Hernes czynnie włączał się w życie miejscowej społeczności, a zamieszkując później w Poznaniu z dumą podkreślał, że pochodzi z Borzykowa. Przyjaciele nazywali go Szwejkiem, ponieważ jego dowcipy i komiczne zachowanie powtarzane było z rozbawieniem. Jednak Hernes to nie tylko humorysta i satyryk, ale przede wszystkim dziennikarz i publicysta. Wnikliwy obserwator życia publicznego i politycznego kraju.