Pochodzenie
Witold Siwiński – artysta malarz, wybitny wronczanin. Urodził się 25 października 1911 roku w Tarnówku pod Czarnkowem, jako jedyny syn Sylwestra i Marcjanny z domu Ratajczak.
Zmarł 17 lipca 1964 roku, mając zaledwie 53 lata. Został pochowany na cmentarzu parafialnym we Wronkach.
Dzieciństwo
Wychował się na wsi w rodzinie o tradycjach kupieckich. Jego ojciec był też rzeźnikiem. Rodzina miała duży dom w Tarnówku, a w nim sklep i restaurację. Poza tym posiadali dom z dużą salą taneczną, w której odbywały się też teatrzyki. Ojciec jego na początku XX wieku przywoził z Poznania filmy nieme i wyświetlał je w swojej restauracji. Można powiedzieć, że były to początki kina na wsi. Miał jedną siostrę – Eleonorę (Paluch), która do śmierci też mieszkała we Wronkach.
Edukacja
W wieku sześciu lat rozpoczął naukę w szkole niemieckiej, a potem uczęszczał do pięcioklasowej szkoły polskiej w Boruszynie, którą ukończył w 1925 roku. Dodatkowo prywatnie pobierał lekcje języka niemieckiego (miał swoją nauczycielkę), co bardzo przydało mu się poźniej w życiu i na studiach. W 1927 roku przeniósł się wraz z rodziną do Wronek, gdzie zamieszkali przy ul. Sierakowskiej. Potem przeprowadzili się do kamienicy przy placu Wolności, gdzie poznał swoją przyszłą żonę. We Wronkach spędził 37 lat swojego życia. W 1931 roku W. Siwiński podjął naukę w Publicznej Szkole Dokształcającej Zawodowej w Poznaniu o profilu artystycznym. Jednocześnie w tym samym roku rozpoczął trzyipółroczną naukę zawodu u poznańskiego mistrza malarskiego F. Zacholskiego, u którego przede wszystkim uczył się liternictwa. Naukę w tej szkole ukończył w 1934 roku. Następnie został powołany do wojska. Z powodu śmierci ojca, po 10 miesiącach służby powrócił do Wronek. Z kolei po zaliczeniu egzaminu czeladniczego z rzemiosła malarskiego z odznaczeniem (1935), podjął pracę w Poznaniu, która wykonywał do 1939 roku. Po kursie przygotowawczym, podjętym w 1945 roku w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Poznaniu, w 1946 roku rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (pod kierunkiem prof. Taranczewskiego) na Wydziale Malarstwa i Grafiki, które ukończył w grudniu 1949 roku. W listopadzie tego roku zaliczył praktykę, wykonując w ciągu trzech miesięcy prace przy polichromii zabytkowego kościoła w Opalenicy. W listopadzie 1949 roku otrzymał absolutorium w specjalności malarstwo sztalugowe i ścienne.
Okres wojny
27 sierpnia 1939 roku W. Siwiński otrzymał rozkaz mobilizacyjny wzywający do stawienia się w Warszawie do 1. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej. Po klęsce wrześniowej, uciekając z transportu wywożonych do Niemiec, przedostał się do Wronek (w czasie ucieczki wykorzystał swoją świetną znajomość języka niemieckiego, który opanował m.in. dzięki prywatnej nauczycielce języka w dzieciństwie). Po powrocie został przez okupanta wyznaczony do pracy w zawodzie malarskim. Od stycznia 1945 roku pracował jako funkcjonariusz PCK we Wronkach. Zajmował się ewidencją poległych i zaginionych. W pierwszych miesiącach po wyzwoleniu kraju należał do Obywatelskiej Straży Porządkowej.
Działalność artystyczna i społeczna
W 1949 roku W. Siwiński prowadził prace przy zabytkowej polichromii kościoła w Opalenicy. Po ukończeniu studiów podejmował się różnych zadań. Wykonywał projekty elewacji i wnętrz (Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Edmunda Calliera w Szamotułach, bank w Obrzycku). Zaprojektował dwa medaliony na elewacji biblioteki, przedstawiające Wacława z Szamotuł i Edmunda Calliera, wykonane w technice sgraffito oraz witryny sklepowe w Szamotułach. Poza tym projektował loga (np. Koła Związku Nauczycielstwa Polskiego i Obornickiej Fabryki Mebli), a także płaskorzeźby (np. herby miast powiatu szamotulskiego znajdujące się w sali posiedzeń Starostwa Powiatowego w Szamotułach). Zaprojektował i wykonał stoiska oraz elementy dekoracyjne na wystawę rolniczą w Szamotułach. W czasach PRL, w konspiracji, malował niewielkich rozmiarów twarze i ręce świętych, które potem naszywane były na nowowykonane sztandary i feretrony i wywożone przez Polonię do USA. Dla Kościoła oo. Franciszkanów we Wronkach przygotował kartony trzech witraży (dwa w prezbiterium i jeden w oratorium) przedstawiające m.in. św. Elzbietę i św. Ludwika. W 1947 roku na wronieckim Placu Wolności stanęła figura Matki Bożej wg jego projektu. Dla kościoła w Biezdrowie sporządził szkic chrzcielnicy (niezrealizowany). W 1954 r. wykonał szereg polichromii w kościele w Kiełczygłowie, opisujących życie św. Antoniego oraz sgraffito przedstawiające Mękę Pańską.
Różne sakralne dzieła tego artysty można też oglądać w kościołach w Kąkolewie, w Kruszewie, Gólczu czy Kamieniu Pomorskim. Wśród spuścizny, którą pozostawił, znajduje się wiele projektów, opisów, wzorów ornamentyki o motywach ludowych. Projektował również okładki publikacji i meble.
Praca twórcza poświęcona wronieckiej farze
Wronieckiemu kościołowi pw. Św. katarzyny poświęcił W. Siwiński znaczną część życia i pracy twórczej. Na prośbę księdza P. Stróżyńskiego wykonywał liczne prace przy remontach kościoła, a w szczególności jego regotyzacji w latach 1954-55. Był też jednym z trzech autorów projektu rekonstrukcji sklepienia gotyckiego w prezbiterium. Do największych jego dzieł należy projekt i wykonanie skrzyni ołtarza głównego (malowane kwatery i płaskorzeźby) a także projekt tabernakulum, płyty pamiątkowej księdza J. Jasika, balasek, zacheuszków i liczne odrestaurowane obrazy. W pierwszym roku po wojnie stworzył żłobek, do którego wykonał siedemdziesięciocentymetrowe, naturalistyczne rzeźby. Jest też autorem polichromii w kaplicy na cmentarzu parafialnym.
Działalność społeczna
W latach 1937-1939 należał do wronieckiego chóru „Lutnia” i działającej przy nim sekcji teatralnej, w której zarówno występował, projektował, jak i wykonywał scenografię oraz reżyserował (np. przedstawienia pt. ” Skalmierzanki”, „Słowik” ). W 1946 roku wstąpił do wronieckiej orkiestry kameralnej ” Salonówka”, gdzie do końca życia grał pierwsze skrzypce. W maju 1958 roku W. Siwiński wstąpił do sekcji motorowej wronieckiego koła Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W latach 1956-1964 należał do Towarzystwa Miłośników Kultury Ziemi Szamotulskiej. W międzyczasie był członkiem Komisji Oświaty Miejskiej Rady Narodowej we Wronkach. Należał też do wronieckiej Ochotniczej Straży Pożarnej.
Osiągnięcia, wystawy i nagrody
W. Siwiński swoje obrazy prezentował na wystawach organizowanych przez Biuro Wystaw Artystycznych i Związek Polskich Artystów Plastyków w Poznaniu, którego był członkiem oraz w Muzeum Ziemi Szamotulskiej (w 1964 roku – wystawa twórców związanych z ziemią szamotulską i w 1965 roku – wystawa pośmiertna). W 2010 roku w Muzeum Regionalnym we Wronkach zorganizowano pośmiertną wystawę dzieł Witolda Siwińskiego.
11 lipca 1960 roku artysta zdobył I nagrodę w konkursie na odznakę i dyplom „Za zasługi dla rozwoju miasta Szamotuł”
Rodzina
29 kwietnia 1939 roku malarz zawarł związek małżeński z Teodozją z domu Kaczmarek. Małżonkowie mieli pięcioro dzieci: Danutę (1946-2000), Zbigniewa (1947), Adama (1949), Tomasza (1951) i Marię Jolantę (1959). Zamiłowania do sztuki odziedziczyły wszystkie dzieci Witolda Siwińskiego, ale drogą tą poszedł jeden syn – Tomasz (profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu), który oprócz malarstwa i rysunku uprawia grafikę książkową.
Znaczenie postaci
Witold Siwiński był utalentowanym twórcą. Nie pozostawił po sobie zbyt wiele prac.Jego malarstwo to przede wszystkim pejzaże. Motywów szukał w krajobrazie Wielkopolski. W ostatnich latach swego życia poświęcił się sztuce użytkowej. We Wronkach spędził 37 lat swego życia, ślady jego twórczości są w wielu miejscach, a on sam powinien zająć w świadomości wronczan należne mu miejsce.
Postać malarza, przypomniana wronczanom wystawą z 2010 roku, z okazji setnej rocznicy urodzin została uczczona pamiątkową tablicą, która 19 listopada 2011 roku zawisła na elewacji kamienicy przy placu Wolności nr 7 we Wronkach. Tablicę poświęconą wronieckiemu artyście – wybitnemu i zasłużonemu dla miasta twórcy obiektów sakralnych, malarzowi i rzeźbiarzowi – zaprojektował wybitny poznański rzeźbiarz i wykładowca Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu prof. Józef Petruk, a wykonała jego studentka, młoda artystka Marta Kotecka.
Źródła
1. Czasopismo „Wronieckie Sprawy”, 1995-2014.
2. Czasopismo ” Goniec Ziemi Wronieckiej”, 1995-2014.
3. Dokumenty z archiwum rodzinnego.
4. Rozmowa z żoną p. W Siwińskiego.
5. Wywiad z córką i synem p. W. Siwińskiego.
6. Spotkanie z p. Jackiem Rosadą – red. „Gońca Ziemi Wronieckiej”.
7. Spotkanie z p. Pawłem Bugajem – przewodniczącym Towarzystwa Miłośników Ziemi Wronieckiej.
8. „Witold Siwiński. Malarstwo. Rysunek”, Muzeum Ziemi Szamotulskiej, katalog wystawy pośmiertnej, 1965.
9. „Witold Siwinski 1911-1964”, katalog wystawy w Muzeum Regionalnym we Wronkach, 2010.
10. Archiwum Muzeum Ziemi Wronieckiej.
11. „Kompendium wiedzy Wronki”, TMZW, pr. zbiorowa pod red. Ireneusza Vowie, Wronki 2004.