Helena Modrzejewska w Poznaniu, czyli o kulcie gwiazdy w XIX-wiecznym teatrze – Wykład. prof. Krzysztofa Kurka

Wykład prof. Krzysztofa Kurka
na kanale YouTube
17 lutego 2021 r. o godzinie 12.00

Helena Modrzejewska w Poznaniu, czyli o kulcie gwiazdy
w XIX-wiecznym teatrze

Związki z Poznaniem i Wielkopolską to ważny element biografii wybitnej aktorki Heleny Modrzejewskiej (1840–1909). Relacje te należy rozpatrywać na trzech zasadniczych płaszczyznach – zawodowej, prywatnej i społeczno-politycznej. Celem rozważań będzie ukazanie tej specyficznej sieci powiązań przede wszystkim w kontekście świadectw, jakie opublikowane zostały na łamach ukazującej się w dziewiętnastowiecznym Poznaniu prasy polskiej. Zestawienie oraz analiza materiałów prasowych pozwalają oddać nie tylko szczególną atmosferę i emocje towarzyszące występom gościnnym Modrzejewskiej w Poznaniu, lecz także pomagają zrozumieć przyczyny, które spowodowały, iż w różnych momentach swojego życia artystka snuła plany osiedlenia się na stałe w Wielkopolsce. Po wyjeździe i osiedleniu się w Stanach Zjednoczonych (w 1876 roku) Modrzejewska wielokrotnie pokonywała statkiem i koleją ogromne odległości, nie tylko aby odwiedzić majątki Chłapowskich i spotkać się z rodziną męża, lecz także po to, aby – już jako gwiazda światowego formatu – zagrać gościnnie w Poznaniu. Przybywając do stolicy Wielkopolski (w 1880, 1890, 1895 i 1903 roku) miała świadomość, iż jej sceniczne kreacje zostaną odebrane jako manifestacja polskości w mieście traktowanym przez zaborców jako stolica najdalej wysuniętej na wschód pruskiej prowincji. Kolejne występy Modrzejewskiej w Poznaniu wywoływały skrajnie żywiołowe reakcje, które doskonale odzwierciedlały dziewiętnastowieczne zjawiska gwiazdorstwa i aktoromanii.