Władysław Nehring

ur. 23 października 1830
zm.
Szkoła Podstawowa w Dębnicy

Zdjęć: 25

Pochodzenie

Władysław Nehring urodził się 23 października 1830 roku w Kłecku, obecnie województwo wielkopolskie, powiat gnieźnieński. Jego rodzice to Barbara z domu Gostomska i Jakub Nehring. Ojciec był kierownikiem katolickiej szkoły elementarnej w Kłecku. Nehringowie mieli kilkoro dzieci. Początkowo rodzina nazywała się Neryng, później jednak władze pruskie narzuciły zniemczoną pisownię – Nehring. Władysław Nehring zmarł 20 stycznia 1909 roku we Wrocławiu. Został pochowany na katolickim cmentarzu przy ulicy Osobowickiej we Wrocławiu.

Dzieciństwo

Rodzina Nehringów była w Kłecku znana i szanowana. Mały Władysław do ósmego roku życia znajdował się pod wyłączną opieką rodziców. Jego troskliwa mama wpajała mu pierwsze zasady moralności. Chłopiec bardzo pragnął chodzić do szkoły, ale dopiero gdy skończył osiem lat, jego ojciec zapisał go do katolickiej szkoły w Kłecku. Uszczęśliwił tym swojego syna, który z zapałem rzucił się do książek. Kurs elementarnej szkoły zakończył, gdy miał 11 lat i był przygotowany do podjęcia nauki w gimnazjum. Niestety straszny pożar w 1841 roku objął większą część Kłecka, w tym również dobytek rodziny Nehringów, dlatego posłanie syna do gimnazjum odłożono w czasie. Jednak już w 1842 roku Władysław został uczniem Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Tam pobierał nauki przez osiem lat, z czego ostatnich pięć, mieszkał jako przyszły duchowny w Alumnacie – zakładzie połączonym z gimnazjum. Naukę zakończył zdaniem egzaminu dojrzałości, 2 października 1850 roku.

Młodość

Po ukończeniu gimnazjum w Poznaniu, zgodnie ze swoimi wcześniejszymi zamierzeniami, w 1850 roku, Władysław Nehring rozpoczął studia we Wrocławiu, które ukończył w 1855 roku. Studiował historię i filologię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wrocławskiego, a od 1853 roku również teologię. Było to możliwe dzięki stypendium Poznańskiego Towarzystwa Naukowej Pomocy im. Karola Marcinkowskiego, gdyż Władysław był w tamtych czasach w trudnej sytuacji materialnej. Ta zależność od innych w zdobywaniu wiedzy, bardzo mu ciążyła. Jednak zdobywanie tej wiedzy na studiach i poszerzanie zagadnień z historii i języka polskiego, sprawiało mu wiele radości i poświęcał się temu całkowicie. Ukończenie studiów sprawiło, że spełniły się jego marzenia. W czasie nauki we Wrocławiu był bardzo aktywny. Działał w Towarzystwie Literacko- Słowiańskim, a w latach 1852-53 był jego prezesem. Opiekował się też Stowarzyszeniem Polskim w Gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. Razem z kolegami wydawał tygodnik studencki „Marchołt”. 12 lipca 1856 roku Władysław Nehring otrzymał tytuł doktora Uniwersytetu Wrocławskiego. W tym samym roku zdał też egzamin nauczycielski.

I etap działalności

Swoją pierwszą pracę zaczął w rodzinnych stronach, w gimnazjum w Trzemesznie. Od 1859 roku pracował w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, tym samym, do którego wcześniej uczęszczał. Wykładał tam historię, geografię, grekę i język polski. Prowadził też ożywioną działalność naukową i literacką. W 1862 roku założył pismo „Tygodnik Poznański”. W 1866 r. wydał „Kurs literatury polskiej dla użytku szkół”, który został zaakceptowany jako podręcznik dla wyższych klas średnich zakładów naukowych w Wielkopolsce. Opracowanie to było pierwszym całościowym zbiorem polskiej literatury najnowszej.

II etap działalności

15 lipca 1868 roku Władysław Nehring został profesorem języków i literatur słowiańskich na Uniwersytecie Wrocławskim, na wydziale filologii słowiańskiej. W latach 1875-1876 i 1888-1889 pełnił również funkcję dziekana Wydziału Filologii. W latach 1893-1894 był rektorem Uniwersytetu Wrocławskiego.
Z uczelnią wrocławską był związany przez 40 lat, aż do emerytury, czyli 9 października 1907 roku. Był badaczem literatury, językoznawcą, historykiem, etnografem i archeologiem. Prowadził bardzo ożywioną działalność naukową. Skupił swoje badania nad piśmiennictwem polskiego średniowiecza i renesansu, a jego seminarium było pierwszym w ogóle seminarium polonistycznym. Zajmował się językoznawstwem i historią literatury polskiej. Prowadził ciekawe zajęcia, na których mówił o początkach słowiańszczyzny oraz mitologii i poezji Słowian. Większość tych wykładów prowadził w języku polskim. Działał też w Towarzystwie Literacko-Słowiańskim, związanym z badaniami nad historią i literaturą polską, które niestety zostało rozwiązane przez władze pruskie. Wśród studentów zorganizował Towarzystwo Lingwistyczne. Był edytorem Psałterza floriańskiego (1883 r.) i Kazań gnieźnieńskich (1896 r.). Ogłosił między innymi zbiór studiów ,,O historykach polskich XVI wieku” (1860-1862 r.), ,,Studia literackie” (1884 r.), monografię ,,Jan Kochanowski. Życie i dzieła” (1900 r.) oraz rozprawę „Rozkwit języka polskiego w wieku XVI” (1900 r.). W 1887 roku wydał największe swoje dzieło, rozprawę ,,O początkach poezji dramatycznej w Polsce”, w której zebrał dokumentację o dziejach średniowiecznego teatru polskiego. Był też krytykiem wielu prac naukowych. Ogółem profesor Nehring był autorem około 250 prac naukowych. Współpracował z ośrodkami uniwersyteckimi w Krakowie, Poznaniu i Lwowie. Pisał do „Kwartalnika Historycznego”, „Pamiętników Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza”, „Pamiętników Literackich” i „Prac Filologicznych”. Był członkiem wielu towarzystw naukowych w kraju i zagranicą. Członkiem Akademii Umiejętności, Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Akademii Nauk w Petersburgu.

Znaczenie postaci


Profesor Władysław Nehring urodził się w Kłecku i dla mieszkańców całego miasteczka, a nawet mieszkańców całej gminy, fakt ten ma duże znaczenie. Postać profesora – pracowitego i sumiennego naukowca – jest dobrym przykładem postawy godnej naśladowania, szczególnie, dla młodego pokolenia. Pokazuje, że nawet wywodząc się z małego środowiska, można wiele osiągnąć. Ciężko pracując przy zdobywaniu wiedzy i umiejętności, nawet mając trudną sytuację finansową, można spełnić swoje marzenia. Mieszkańcy Kłecka dbają o miejsce na miejscowym cmentarzu, gdzie pochowani są przodkowie profesora Nehringa. W ten sposób oddają hołd i pamięć wielkiemu człowiekowi, który swoim życiem i postawą rozsławiał maleńkie miasteczko położone niedaleko grodu Lecha. W Kłecku znajduje się gimnazjum, do którego uczęszcza młodzież z całej gminy. Postanowiono więc, że w rodzinnym mieście Nehringa nie można zapomnieć o tym uczonym i szkoła będzie nosić imię tego znamienitego Polaka. Od 5 listopada 2004 roku istnieje więc w gminie Kłecko, Gimnazjum im. prof. Władysława Nehringa. Społeczność uczniowska pielęgnuje pamięć o swoim patronie, każdego roku pierwszoklasiści odwiedzają grób Nehringa na cmentarzu we Wrocławiu. Corocznie organizowany jest też rajd „Śladami profesora Władysława Nehringa”, w którym bierze udział młodzież ze wszystkich szkół gminy Kłecko.

BIBLIOGRAFIA
Dzieje Kłecka, praca zbiorowa pod red. Jerzego Danielewicza, Poznań 1983.
Profesor Władysław Nehring (Neryng) – uczony i patriota. Prof. dr hab. Jerzy Siepak, w: Kalejdoskop Ziemi Kłeckiej.
Profesor Władysław Nehring, Barbara Wawrzyniak, Kłecko 2004.
Biuletyn informacyjny wydany z okazji nadania Gimnazjum w Kłecku imienia prof. Władysława Nehringa, Kłecko 2004.
Biuletyn informacyjny Gimnazjum im. prof. Władysława Nehringa. 26 maja 2006 r.


Kalendarium:

  • 1830 ― Narodziny bohatera
  • 1830 ― Śmierć bohatera
  • 1842 ― Nauka w gimnazjum
  • 1850 ― Studia
  • 1850 ― Egzamin dojrzałości
  • 1856 ― Otrzymanie tytułu dok...
  • 1860 ― Zbiór studiów „...
  • 1862 ― Założenie pisma ̶...
  • 1866 ― Pierwsza publikacja
  • 1868 ― Podjęcie pracy na Uni...
  • 1875 ― Pełnienie funkcji rek...
  • 1887 ― Największe dzieło Neh...
  • 1888 ― Pełnienie funkcji rek...
  • 1900 ― Monografia „Jan...
  • 1900 ― Rozprawa „Rozkw...
  • 1907 ― Przejście na emerytur...

Źródła:

  • Gimnazjum im. prof. Wł...
  • Polski rektor niemieck...
  • Profesorskie groby na ...
  • Sala Nehringa na Uniwe...
  • Spotkania w Nehringu

Zobacz też: