Stanisław Tobis

ur. 06 kwietnia 1904
zm. 24 października 1981
Szkoła Podstawowa im. Marii Dąbrowskiej w Kaźmierzu

Wywiad
Zdjęć: 13
Filmów: 1

Pochodzenie

Pojawił się na świecie 6 kwietnia 1904 r. w miejscowości Łężeczki (powiat międzychodzki). Jego ojciec miał na imię Wincenty i pracował jako leśniczy w pobliskich lasach. Matka miała na imię Maria, jej nazwisko panieńskie to Ławniczak.

Stan rodzinny

01.03.1930 r. jego żoną została Janina Jasicka. Pochodziła ona z Poznania. Para poznała się w Szkole Podstawowej w Kaźmierzu, w której oboje byli nauczycielami. Urodziło im się dwóch synów. W 1932 roku Aleksander, który został prawnikiem i profesorem zwyczajnym dr hab. nauk prawnych na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Zmarł w 2012 roku. W 1935 roku urodził się Zbigniew, który poszedł w ślady rodziców i również został nauczycielem. Uczył języka polskiego i muzyki w Szkole Podstawowej w Kaźmierzu. Zmarł w 2001 roku.

Edukacja

Od 1910 r., przez osiem lat chodził do szkoły w miejscowości Łężeczki. W latach 1916-1918 brał udział w tajnych lekcjach, które odbywały się w Chrzypsku Wielkim. Później rozpoczął kurs przygotowujący do pracy nauczyciela, ukończył go w 1918 roku. W następnych latach skończył Seminarium Nauczycielskie w Gnieźnie. Kolejne kwalifikacje zdobył, zdając egzamin i kończąc Seminarium Nauczycielskie w Rogoźnie. Został nauczycielem śpiewu i muzyki.

Etapy działalności

Praca nauczyciela

Pracę nauczyciela rozpoczął w szkole powszechnej, mieszczącej się w miejscowości Podpniewki. Późniejsze lata pracy spędził w Kaźmierzu. Po II wojnie światowej zorganizował szkołę dla dzieci z Kaźmierza i okolic, został jej kierownikiem. Oprócz tego uczył muzyki i prowadził, z sukcesami, chór szkolny. Świadczy o tym to, że występy zespołu były kilka razy transmitowane przez Polskie Radio. Po 43 latach pracy w przeszedł na emeryturę.

Praca dyrygenta

Od 1927 roku dyrygował chórem im. Stanisława Moniuszki, osiągając z nim duże sukcesy. Zespół był wyróżniany podczas licznych zjazdów kół śpiewaczych i konkursów, np. z chórami Wielkopolskiego Związku Śpiewaczego. W maju 1929 roku wziął udział w Wszechsłowiańskim Zjeździe Śpiewaczym. Stanisław Tobis wyreżyserował kilka przedstawień teatralnych, m. in. operę „Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale” K. Kurpińskiego, w których brała udział młodzież i dorośli z Kaźmierza i okolic. Do dziś zachowały się zdjęcia, na których widać aktorów przebranych w piękne stroje i z uśmiechami na twarzach.

Działalność w czasie II Wojny Światowej

Po rozpoczęciu II wojny światowej walczył z 72. Pułkiem Piechoty z Radomia w województwie świętokrzyskim i lubelskim. Wrócił do Kaźmierza i pracował na różnych stanowiskach, m. in. jako robotnik. Działał w Armii Krajowej. Od 1943 roku był zamknięty w Poznaniu, w obozie przejściowym, miał być wywieziony, ale do tego nie doszło. Gdy wojna się skończyła, wrócił do Kaźmierza.

Działalność po II Wojnie Światowej

Po II Wojnie Światowej założył punkt PCK, pomagający powracającym z frontów wojennych. Wznowił próby z Kołem Śpiewaczym „Moniuszko”, które ponownie stało w centrum życia kulturalnego Kaźmierza i nie tylko. Ważnym wydarzeniem było odsłonięcie obelisku Wacława z Szamotuł w 1947 roku. Stanisław Tobis pokierował wtedy złączonymi zespołami chóralnymi. Chór znowu występował w wielu konkursach i przeglądach, zdobywając nagrody i wyróżnienia. Często był ozdobą mszy i uroczystości kościelnych w miejscowej parafii. Tobis był społecznikiem, należał do ZNP (od 1945 r. do 1981 r.), pracował jako radny. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w związku z pogarszającym się stanem zdrowia zrezygnował z pracy (dyrektorem Szkoły Podstawowej był do 1966 roku) i działań społecznych. Umarł 24 października 1981r. Został pochowany na cmentarzu w Kaźmierzu.

Nagrody i wyróżnienia m. in.

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Srebrna Odznaka Śpiewacza, Złota Odznaka ZNP, Odznaka Honorowa „Zasłużony Działacz Kultury”.

Znaczenie postaci

Mieczysław Drzymała (nauczyciel i w latach 1966-1975, 1978-1984 dyrektor Szkoły Podstawowej w Kaźmierzu) tak wspominał Stanisława Tobisa: „Wśród zalet, które posiadał rzucała się w oczy jego troska o czystość i poprawność języka polskiego. Walczył o nie i w szkole i w środowisku. Bardzo go raziły wszelkie wulgaryzmy, dziwaczne neologizmy i uproszczenia, która zachwaszczały język. Wiele w tym względzie wymagał od wszystkich nauczycieli, oczekując zespołowego wysiłku”.

Źródła:

R. Krygier, Stanisław Tobis, w: R. Krygier, Ich ślad na Ziemi Szamotulskiej, Szamotuły 2001, s. 354-357.

J. Oses, Z kart historii chóru im. Stanisława Moniuszki, wyszukano w: http://www.gok-kazmierz.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=127%3Az-kart-historii-choru-im-stanisawa-moniuszki&catid=41%3Azespoy-artystyczne&Itemid=1 Dostęp 16.05.2014 r.

H. Tobis, Stanisław Tobis, „Obserwator Kaźmierski”, 2004, nr 2 (55) s. 11.

H. Z. Tobisowie, Stanisław Tobis, Izba Pamięci nr 37, oprac. U. Kowzan

M. Drzymała, Stanisław Tobis (1904-1981)Wspomnienie, „Obserwator Kaźmierski”, 2004, nr 3 (56), s. 12

Kalendarium:

  • 1904 ― Narodziny bohatera
  • 1929 ― Koło Śpiewacze „...
  • 1930 ― Ślub bohatera
  • 1945 ― Organizował szkołę dl...
  • 1947 ― Odsłonięcie obelisku ...
  • 1981 ― Śmierć bohatera

Cytaty:

  • „Wśród zalet, które pos...”

Zobacz też:

  • > II wojna światowa...
  • > Uczestniczył tam ...
  • > Mieszkał tam i pr...
  • > Przebywał tam w o...
  • > Miejsce narodzin ...
  • > Armia Krajowa (AK)
  • > Wacław z Szamotuł