Symforian Roch Józef Tomicki

ur. 17 sierpnia 1817
zm. 14 października 1877
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Konojadzie

Konojad – kościół
Gdańsk
Zdjęć: 5
Filmów: 1
Dokumentów: 1


Dzieciństwo i edukacja

Urodzony 16 sierpnia 1817 roku w Budziszewie koło Rogoźna.

Informacje na temat daty oraz miejsca urodzin ks. Tomickiego są niejednoznaczne, według niektórych źródeł urodził się w 1819 roku w Gołaszynie w powiecie obornickim lub rawickim.

Rodzicami byli Jan Tomicki urodzony w 1774 roku, dziedzic Budziszewa koło Rogoźna oraz Julianna Rokossowska, która została żoną Jana 29 października 1816 roku w katedrze poznańskiej. Jan Tomicki zmarł 2 października 1829 roku w Budziszewie. Julianna zmarła 19 sierpnia 1850 roku w Poznaniu.

Symforian Tomicki miał czworo młodszego rodzeństwa.

Po śmierci ojca opiekunem Symforiana został poznański radca Hunke.

W 1841 roku ukończył Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu.

W tym samym roku rozpoczął studia teologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim. W trakcie studiów, w latach 1842-45 działał w Towarzystwie Literacko-Słowiańskim.

Działając w Towarzystwie pełnił w nim funkcję sekretarza i skarbnika oraz prezentował na zebraniach swoje referaty. M. in.: „O architekturze, snycerstwie i malarstwie aż do 15-go wieku w Polsce” (11 XI 1842), „Co wywołało życie w Słowiańszczyźnie” (25 VI 1843), a także dokonania literackie: m. in. dramat „Maski” (30 VII 1843), poematy „Żeglarz” (24 II 1842) i „Zdzisław” (2 VIII 1843) oraz drobne wiersze. Niektóre z odczytów publikował, np. recenzję „Obrazów z życia i podróży Kraszewskiego” („Tygodnik Literacki” 1843, s. 235-239) czy „Historię zaprowadzenia chrześcijaństwa u Słowian” („Gazeta Kościelna” 1847, s. 81 nn). Efektem tej działalności stało się napisanie i wydanie publikacji pod tytułem „Przetor do rozgmatwania plemion osiedzibiających Sarmację i Germanię starożytną” wydanej w Poznaniu w 1843 roku.

Kapłaństwo

19 września 1846 r. w Gnieźnie otrzymał święcenia kapłańskie rozpoczął pełnienie funkcji wikarego w parafiach w Trzemesznie, Pobiedziskach, Pępowie i Kościanie. W 1852 roku wygłosił mowę pogrzebową na pogrzebie ks. Karola Antoniewicza, przeora klasztoru w Obrze. Mowa ta została wydana przez ks. Symforiana w Lesznie w tym samym roku.

W parafii w Mikstacie pełnił obowiązki komendarza, czyli zastępcy proboszcza w latach 1853-58.

Od 1858 roku ks. Symforian został skierowany do pełnienia funkcji proboszcza w parafii Św. Andrzeja Apostoła w Konojadzie.

Działalność literacka i społeczna

Obejmując parafię w Konojadzie ks. Tomicki nie zaprzestał działalności literacko – naukowej. Został redaktorem „Szkółki Niedzielnej”. Publikacje, jakie pojawiły się w tym czasopiśmie w czasie powstania styczniowego, krytykujące politykę caratu doprowadziły do uwięzienia przez władze pruskie ks. Symforiana. W trakcie procesu ks. Symforian odmówił składania zeznań w jęz. niemieckim, tylko chciał zeznawać po polsku. Został on zamknięty w twierdzy w Wisłoujściu, gdzie spędził dwa lata, od 1864 roku do 1866. W czasie pobytu w więzieniu napisał, a następnie wydał w 1866 zbiór poezji „Kwiaty więzienia”. Jak to napisał Wojciech Wielgoszewski w artykule pt.: „Powstańcze wybory pomorskich kapłanów” opublikowanym na stronie tygodnika „Niedziela” – „Czas odbywania kary wypełnił twórczością poetycką. Centralnym motywem zbioru „Kwiaty więzienia” uczynił Wisłę, na którą spoglądał zza krat swojej celi. Oto jak kapłan uwięziony w pruskiej twierdzy w apostrofie do rzeki utożsamia się z cierpieniami rodaków, poddanych cara: „Wisło, ty nam powracasz z nieszczęsnej Warszawy,/ Czy został i na tobie dzikości ślad krwawy?/ Powiedz, stroskana Wisło, jakie niesiesz wieści?/ Ty milczysz; oj rozumiem to twoje milczenie,/ Bo i tobie dobodło okropne cierpienie…”. „

W tym samym czasie dokończył pisanie i wydał swoje najbardziej znane dzieło: „Mądry Wach według opowiadania Jana Grzeli” Poznań 1866.

Książka ta jest powiastką filozoficzną, w której główny bohater jest gospodarzem z Konojadu, przedstawiającym swoje stanowisko na różne tematy nurtujące ówczesnych ludzi. Przy okazji przedstawia obyczaje i zwyczaje, jakie były w Konojadzie w połowie XIX wieku. Informacje te szeroko wykorzystał Oskar Kolberg, który bardzo szerokie fragmenty „Mądrego Wacha” zawarł w swoim największym dziele, czyli „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”

W latach 1864-66 opublikował na łamach czasopisma „Oświata” szereg artykułów o tematyce religijnej wyjaśniającej istotę poszczególnych świąt katolickich, ale także poezję.

W 1867 roku ks.Symforian był współzałożycielem kółka rolniczego, jednego z pierwszych w tym rejonie Wielkopolski.

W 1871 roku ks. Symforian opublikował „Śpiewy religijne”, które zostały wydane w Gdańsku, oraz „Ustawę rządową z dnia trzeciego maja 1791 r.”

Ks. Symforian Tomicki zmarł około godziny 16:00, 14 października 1877 roku w Konojadzie. Jego pogrzeb odbył się 17 października 1877 roku w kościele parafialnym w Konojadzie.

Pamięć

Obecnie nie ma grobu ks. Tomickiego, tylko na ścianie przy wejściu do kościoła znajduje się tablica pamiątkowa.

Postać ks. Symforiana Tomickiego jest aktualnie całkowicie zapomnianą, mimo jego niewątpliwych zasług dla społeczeństwa nie tylko lokalnego. Uczniowie pracując nad biogramem przeprowadzili serię rozmów z mieszkańcami parafii konojadzkiej. Tylko nieliczni kojarzyli nazwisko księdza z tablicą pamiątkową znajdującą się na kościele. Nikt nie wiedział nic o działalności księdza Symforiana, jest on postacią całkowicie zapomnianą przez lokalną społeczność. Dopiero działania grupy uczniów związanych z Cyfrową Dziecięcą Encyklopedią Wielkopolan doprowadziły do pewnego przypomnienia i wzbudzenia zainteresowania postacią ks. Tomickiego.



Kalendarium:

  • 1817 ― Narodziny bohatera
  • 1841 ― Ukończenie Gimnazjum
  • 1842 ― Studia
  • 1846 ― Święcenia kapłańskie...
  • 1864 ― Więzienie
  • 1866 ― Kwiaty więzienia
  • 1866 ― Mądry Wach
  • 1877 ― Śmierć bohatera

Źródła:

  • „Oświata”
  • Blog o E. Bojanowskim
  • G. Gzella., „Pro...
  • Informacja o Towarzyst...
  • Mowa pogrzebowa z okaz...
  • Mądry Wach
  • O. Kolberg – ...
  • Przetor do rozgmatwani...
  • Tygodnik Niedziela ...
  • Wielkopolscy księża od...

Zobacz też: