Zygmunt Duda

ur. 27 marca 1937
zm.
Szkoła Podstawowa im. B. Chrzanowskiego w Wojnowicach

Zdjęć: 6

Dzieciństwo i wczesne lata szkolne

Zygmunt Duda urodził się 27 marca 1937 r. w Poznaniu – cytadeli w rodzinie Ignacego, zawodowego oficera Wojska Polskiego i Janiny z Piechowiaków. Lata II wojny światowej z rodzicami i młodszym bratem Henrykiem spędził w Rudnikach pod Opalenicą. Po wojnie zamieszkał w Wojnowicach, pomiędzy Bukiem a Opalenicą. Tam ukończył szkołę podstawową, liceum ogólnokształcące w Nowym Tomyślu.

Edukacja

Po zdaniu matury w 1957 r. przygotowanie do zawodu nauczycielskiego zdobył w Studium Nauczycielskim w Poznaniu, kierunek filologia polska. Państwowe Zaoczne Studium Oświaty i Kultury ukończył w 1997 r., studia wyższe – pedagogikę kulturalno – oświatową w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w 1980 r.

Działalność zawodowa i społeczna

Przez 12 lat pracował w Szkole Podstawowej nr 2 w Opalenicy ucząc głównie języka polskiego i historii. Związek małżeński z Genowefą Cieślewicz, nauczycielką, zawarł 23 listopada 1963 r. Ma dwoje dzieci. W latach 1971 – 1992 pełnił funkcję kierownika Miejskiego Domu Kultury a następnie Miejsko – Gminnego Ośrodka Kultury w Opalenicy. W tym okresie placówka trzykrotnie otrzymała tytuł najlepszego ośrodka kultury w Wielkopolsce. W Opalenicy organizował ogólnopolskie plenery malarskie i warsztaty fotograficzne, współorganizował seminaria teatralne i praktyki zawodowe dla studentów Instytutu Kulturoznawstwa w Poznaniu. Działając w Towarzystwie Łączności z Polonią urządzał koncerty, wystawy plastyczne i spotkania z polakami z europy i świata.
Od lipca 1983 roku do czerwca 1992 roku był redaktorem naczelnym miesięcznika „Echa Opalenickie”, pierwszego pisma gminnego w Polsce. Do grudnia 2014 roku zamieścił w nich prawie 500 tekstów, w tym z historii lokalnej dających impuls do powstania licznych opracowań do dziejów miasta i okolicy. Do miejscowej gazetki parafialnej: A oto Ja jestem” w latach 2003 – 2014 napisał 188 tekstów, w tym cykle: „Z przeszłości kościoła i parafii”, „Opalenicka aleja zasłużonych”, „Spod dzwonnicy”.
Zygmunt Duda jest autorem i współautorem 47 książek o tematyce historycznej, w tym słowników biograficznych: „Opalenicki słownik biograficzny” t. I (1993), t. III (2003); „Powstańcy Wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919”, t. II-XI. Przez 12 lat należał do Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919.W Opalenicy założył w 1994 r. koło tego Towarzystwa i przewodził mu przez 17 lat. Za upowszechnianie pamięci i tradycji został laureatem nagrody honorowej Towarzystwa ,,Dobosz Powstania Wielkopolskiego (2008). Na podstawie wieloletnich badań archiwalnych (Archiwum Archidiecezjalne i Archiwum Państwowe w Poznaniu) stał się autorem 14 opracowań o miejscowych kościołach i życiu religijnym, w tym 11 pozycji w cyklu „Z dziejów parafii św. Mateusza w Opalenicy” traktującego o 600 letnich dziejach wspólnoty parafialnej tym mieście. Należy do Zespołu Onomastycznego przy komisji Badań Regionalnych Oddziału PAN w Poznaniu.

Znaczenie postaci

Jako autor książek i artykułów, badacz historii miasta i okolicy, pełniący wiele ról społecznych, promujący opalenicką „małą ojczyznę” doczekał się licznych opinii, recenzji, odniesień, uhonorowań. Za pracę zawodową i społeczną, działalność na polu kultury i regionalizmu otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń, m.in.: Zasłużony Działacz Kultury (1973), Srebrny Krzyż Zasługi (1977), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984), Medal Zasłużony dla Miasta i Gminy Opalenica (1990). Jako pierwszy z opaleniczan otrzymał: Medal „Ad Perpetuam Rei Memoriam” przyznany przez Wojewodę Poznańskiego (1997), Medal Zasłużony dla Powiatu Nowotomyskiego (2004), Medal Arcybiskupa Poznańskiego „Optime Merito Archidioecesis Posnaniensis” (2004), Srebrny Medal „Labor Omnia Vincit” (2007), Honorową Statuetkę Burmistrza Opalenicy za połączenie życia z pasją wszystkiego, co opalenickie (2012).
Adam Szymański w książce „Zapomniany Bohater. Nieznane kulisy życia generała Kazimierza Sosnkowskiego” tak pisze o Zygmuncie Dudzie: Jest on przede wszystkim historykiem pasjonatem, społecznym organizatorem i duchowym realizatorem, wręcz kreatorem historycznych przekazów i patriotycznych idei. Potrafi z wielką estymą skrupulatnie pielęgnować materialne i duchowe przekazy dotyczące rozwoju regionalnej kultury i jej chrześcijańskich korzeni.”

Źródła:

Karwat J., Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 w historiografii i kulturze, Poznań 1012, s. 195 – 196;
Kasperczak M., Zygmunt Duda na łamach „Ech Opalenickich” 1983 – 2008, Opalenica 2011;
Leksykon biograficzny Who is who w Polsce, Warszawa 2003, s. 810;
Rokus W., Dzieło jednego człowieka regionalisty Zygmunta Dudy z Opalenicy, Warszawa 2008;
Rzeźnik M., Opalenicka działalność wydawnicza 1975 – 2005, Opalenica 2006;
Szymański A., Zapomniany Bohater. Nieznane kulisy życia generała Kazimierza Sosnkowskiego, Gdynia 2014, s. 11 – 13;
Tabaczyńska A., Zygmunt Duda na łamach wydawnictwa parafii św. Mateusza w Opalenicy „A oto Ja jestem”, Nowy Tomyśl – Opalenica 20015


Cytaty:

  • „Jest on przede wszystk...”

Zobacz też: