Manipulacja w sieci – jak ją rozpoznać i uniknąć?

Założenia projektu

——————————————-

Projekt miał na celu zapoznanie uczniów z technikami manipulacji informacją, stosowanych w sieci internetowej. Uczniowie nauczyli się rozpoznać fake’owe informacje, jednocześnie poznali nowe technologie, które można zastosować w procesie dydaktycznym.

Realizacja

—————————————-

Projekt „Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020” był skierowany do uczniów i nauczycieli z 600 wielkopolskich szkół.

Jego zadaniem było podniesienie umiejętności w zakresie tak zwanych kompetencji ICT (Information and Communication Technology) – czyli technologii informacyjno – komunikacyjnych.

W naszej szkole w projekcie brało udział 16 uczniów, 9 z klasy VI i 7 z klasy VIII.

Realizowaliśmy podprojekt o nazwie Uczniowskie Laboratoria Informatyczne (ULI).

W ramach tego podprojektu został ustalony temat projektu, jego cele i harmonogram.

WYBÓR TEMATU PROJEKTU

W dzisiejszym świecie informacja to władza – – kto włada informacją, ten włada światem. W natłoku informacji w sieci często trudno o rozpoznanie prawdziwości podanych informacji. To prowokuje do podawania tak zwanych fake newsów – wieści fałszywych, często podsyconych atmosferą teorii spiskowych. Umiejętność odnajdywania się w cyfrowym świecie informacji wymaga, abyśmy porównywali komunikaty pochodzące z różnych źródeł. Konieczne jest krytyczne odbieranie informacji i rozpoznawanie technik manipulacyjnych. Tylko w taki sposób można odnaleźć się w przestrzeni internetowej.

Dlatego tematem naszego projektu było:

„MANIPULACJA W SIECI – JAK JĄ ROZPOZNAĆ I JEJ UNIKNĄĆ?”

Aby jednak nie zamykać się tylko w tym obszarze działania, uczniowie poznawali też dobre strony korzystania z technologii i ich przydatność w nauce i życiu codziennym. Zaznajamiali się z nowymi programami, serwisami edukacyjnymi oraz ciekawymi aplikacjami i technologiami, tak by zrozumieć, że nowoczesny cyfrowy świat niesie ze sobą więcej dobrego niż złego – należy tylko umiejętnie z niego korzystać.

Szczegółowe plany zajęć znajdują się na platformie projektu w dziale dokumentacji.

CELE I ZADANIA PROJEKTU

Określono dla naszego projektu następujące cele:

Cel główny:

Wykształcenie umiejętności rozpoznawania manipulacji i fałszywych informacji w sieci internetowej.

Cele szczegółowe:

• zapoznanie uczniów z zagrożeniami różnego rodzaju, płynącymi z sieci internetowej,
• przekazanie wiedzy na temat praw autorskich, licencji i otwartych zasobów w internecie,
• wykształcenie umiejętności poprawnego i kulturalnego komunikowania się i wyrażania w sieci,
• rozwijanie umiejętności porównywania i weryfikowania informacji,
• uświadomienie uczniom zagrożeń płynących z manipulacji informacją,
• przedstawienie możliwości edukacyjnych serwisów i platform internetowych,
• rozwijanie umiejętności korzystania z technologii cyfrowych w praktyce,
• poszerzanie wiadomości na temat algorytmów i programowania,
• poznawanie nowych technologii,
• rozwijanie zdolności do samodzielnego wyszukiwania prawdziwych i fałszywych informacji oraz zestawiania ich ze sobą,
• rozróżnianie dobrych i złych stron sieci internetowej.

Uczniowie podczas projektu mieli zrozumieć, czym jest manipulacja, jakie są techniki jej stosowania, ale także czym są prawa autorskie, licencje, netykieta, możliwości dzielenia się informacją w sieci, zagrożenia płynące z internetu – nie tylko o charakterze uzależnień, ale także typu przestępczego.

Uczniowie przyswajali też dobre strony korzystania z technologii i ich przydatność w nauce i życiu codziennym. Poznawali nowe programy, serwisy edukacyjne oraz ciekawe aplikacje i technologie, tak by zrozumieć, że nowoczesny cyfrowy świat niesie ze sobą więcej dobrego niż złego – należy tylko umiejętnie z niego korzystać.

Zajęcia projektowe rozpoczęły się w listopadzie 2019 roku, zakończyły się w maju 2020 roku. W kwietniu i maju 2020 zajęcia odbywały się zdalnie. Przeprowadzono łącznie 64 godziny w ramach realizacji projektu, z czego 52 godziny w trybie stacjonarnym na terenie szkoły, a 12 godzin zdalnie.

REALIZACJA PROJEKTU

Listopad 2019

Wybór uczniów do projektu. Zapoznanie się grupy. Organizacja podziału na podzespoły. Dyskusja nad tematem projektu. Wybór tematu. Omówienie jego istotności dla młodzieży i jej istnienia w sieci internetowej. Wybór i ustalenie celów projektu. Dyskusja nad założeniami do realizacji. Przedstawienie tematów i zadań do realizacji. Prezentacja harmonogramu realizacji projektu. Ustalenie liczby godzin na dany dział/zagadnienie.

Uczniowie zapoznali się na zajęciach z pojęciami prawo autorskie oraz licencja. Omówione zostało zagadnienia wolności słowa w Internecie, cenzury oraz regulaminów popularnych serwisów internetowych. Grupa poznała pojęcia różnych rodzajów licencji: freeware, Adare, shareware, trial. Pokazane zostały przykłady zasobów darmowych i płatnych w sieci. Następnie uczniowie pracowali w programie Canva i przygotowywali infografiki na tematy, z którymi się zapoznali: prawo autorskie i licencje.

Grudzień 2019

Na zajęciach omówiono zasady tak zwanej etykiety, czyli odpowiedniego wyrażania się w Internecie. Zwrócono uwagę na potrzebę zachowywania kultury słowa w dyskusjach w sieci. Omówione zostało także pojęcie hej tu i wskazano przykłady jego stosowania w Internecie, a także miejsca w sieci, gdzie hejt jest najczęściej stosowany.

Uczniowie zostali zapoznani z zagrożeniami internetowymi o charakterze przestępczym. Wskazane zostały takie zagrożenia, jak: kradzież danych przez sieć, hacking, phishing, stosowanie wirusów i przykłady ich rozpowszechniania, także przez portale społecznościowe. Następnie uczniowie pracowali w programie Glogster, gdzie tworzyli plakat związany z omawianymi pojęciami.

Styczeń 2020

Na zajęciach omówiono, czym jest cyberprzemocy i jakie zagrożenia niesie ze sobą to zjawisko. Omówiono przykłady cyberprzemocy, które pojawiają się we współczesnych szkołach i poza nimi.

Uczniowie zostali także zaznajomieni z konsekwencjami prawnymi przemocy w sieci, jak również skutkami społecznymi i psychologicznymi.

Na zajęciach omówione zostały przykłady manipulowania informacją w sieci. Przedstawiono popularne techniki manipulacyjne oraz podatność odbiorców na nie. Przedstawiono pojęcie tak zwanych fake news’ów oraz wskazano przykłady ich występowania w Internecie. Uczniowie porównywali informacje pochodzące z różnych źródeł oraz starali się oddzielać informacje prawdziwe od fałszywych, rozwijając w sobie umiejętność krytycznej analizy danych.

Luty 2020

Rozpoczęto zajęcia na temat algorytmów i ich stosowania, jak również występowania ich w życiu codziennym. Uczniowie zostali zaznajomieni z grą i aplikacją ScottieGo!, a następnie rozpoczęli tworzenie algorytmów w grze na podstawie danych z aplikacji. Omówiono podstawowe pojęcia i zasady programowania.

Marzec 2020

Na zajęciach rozpoczęto przygotowania do tworzenia końcowego etapu projektu, jakim ma być gazetka stworzona przez uczniów. Ma ona dotyczyć występowania manipulacji i fałszywych informacji w Internecie. Omówiono schemat tworzenia gazetki. Wskazano uczniom, jakiej pracy własnej od nich się oczekuje. Zaznajomiono uczniów z możliwościami edytorów tekstu, które mogą być przydatne przy tworzeniu gazetki: Microsoft Word oraz Microsoft Publisher.

Kwiecień 2020

Omówiono zasady redagowania i formatowania tekstu w edytorach tekstowych. Przybliżono różne formaty plików z dokumentami. Wyznaczone zostały zadania dla uczniów, podsumowujących projekt. Zaplanowane zostały formy prezentacji efektów projektu.

Maj 2020

Kontrola realizacji zadań podsumowujących. Pomoc w zbieraniu informacji do podsumowania. Planowanie formy prezentacji końcowej z projektu oraz gazetki z artykułami uczniów. Zebranie informacji zwrotnych od uczniów. Tworzenie podsumowania projektu.

Efektem końcowym projektu jest gazetka stworzona na podstawie opracowań uczniów. Przedstawia ona skalę zjawiska manipulacji i fake news w sieci. Uczniowie porównywali popularne fałszywe informacje z prawdziwymi wyjaśnieniami danego zjawiska.

Gazetka ta, jak również prezentacja podsumowująca projekt, a także inne dokumenty, zdjęcia, znajdują się w Repozytorium oraz w Mediotece na stronie platformy projektu.

Efekty projektu zostaną zaprezentowane społeczności szkolnej w momencie, gdy ponownie rozpocznie się nauczanie stacjonarne.

Gazetka w formacie PDF: kliknij tutaj

Multimedia

—————————————-

Zespół projektowy

Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im. Por. T. Janeczko w Sypniewie
Nauczyciel – opiekun grupy projektowej: Tomasz Mikołajczyk
Uczniowie – członkowie zespołu projektowego:

1. Wiktor Olczyk
2. Maciej Pietrzak
3. Stefan Pura
4. Grzegorz Szydziak
5. Jan Ziętek