Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Ludzie zza Buga, właśnie z terenów wschodnich II Rzeczypospolitej, utrzymywal...”

Mieczysław Czajko

ur. 20 lutego 1946
zm.
Zespół Szkół w Jędrzejewie - Szkoła Podstawowa

Wywiad z Mieczysławem Czajko
Wywiad z Mieczysławem Czajko, cz.2
Wywiad z Mieczysławem Czajko, cz.3
Wywiad z Mieczysławem Czajko, cz.4
Wiersz Mieczysława Czajko
Wykaz publikacji Mieczysława Czajko
Wykaz publikacji Mieczysława Czajko
Wykaz publikacji Mieczysława Czajko, cz.2
Zdjęć: 20
Filmów: 4
Dokumentów: 4

Dzieciństwo

Rodzina Mieczysława Czajko mieszkała na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej – Kuźmicze niedaleko Nowogródka. Ojciec Władysław był z zawodu cieślą, matka Teofila – gospodynią domową. Mieli pięcioro dzieci – Edwarda, Józefa, Janinę, Mariannę i Mieczysława. W latach 30. pod wpływem Sergiusza Waszkiewicza rodzina Czajko przeszła do Kościoła Zielonoświątkowego, co miało niewątpliwie decydujący wpływ na dalsze losy naszego bohatera. Mieczysław Czajko przeszedł na świat w spartańskich warunkach – w pociągu towarowym na bocznicy kolejowej w Brześciu nad Bugiem (20.02.1946). Powojenna zawirowania spowodowały, że akt urodzenia ówczesne władze wystawiły dopiero w 1951 r. Kresy Wschodnie rodzina Czajko opuszcza dobrowolnie i świadomie, ponieważ sowiecka rzeczywistość była dla nich nie do zaakceptowania. Państwowy Urząd Repatriacyjny skierował pociąg z Brześcia na Ziemie Odzyskane. Na stacji kolejowej w Biernatowie rodzina Czajko dostała przydział domu i gospodarstwa w Jesionowie. Gospodarstwo było niewielkie 11 ha, a ziemia mało urodzajna, dlatego Władysław dorabiał jako cieśla,krawiec, rymarz i stolarz. Od początku ojciec zaangażował się w powstanie zboru zielonoświątkowego w Zofiowie, gdzie został pastorem. Mieczysław Czajko ukończył Szkołę Podstawową w Jędrzejewie, do której uczęszczał w latach 1953-1960. Należał do grupy najzdolniejszych uczniów o czym świadczą wysokie stopnie w arkuszach ocen. Nie sprawiał problemów wychowawczych, na co niewątpliwie wpływ miała atmosfera domu rodzinnego i szacunek do nauczycieli. W okresie szkolnym stawiał swoje pierwsze kroki poetyckie. Preferował aktywny wypoczynek – lubił jazdę rowerem. Udzielał się w szkolnej drużynie harcerskiej. Dalszą edukację postanowił kontynuować w Technikum Samochodowym w Szczecinie. Ówczesny dyrektor Szkoły Podstawowej w Jędrzejewie – Franciszek Jazy wystawił Mieczysławowi Czajko bardzo pochlebną ocenę: „Sprawowanie się jego było zawsze wzorowe. Spokojny, skromny ale bardzo roztropny, wpływał dodatnio na całą klasę. Pracowity i dokładny w pracy szkolnej osiągał zawsze bardzo dobre wyniki w nauce”.

Szkoła średnia w Szczecine (1960-1965)

Nauka w szkole technicznej przebiegała płynnie, choć Mieczysław już w trzeciej klasie uświadomił sobie, że swoją przyszłość wiąże z humanistyką. Według wspomnień znaczący wpływ na ten wybór miała polonistka – Zofia Wójcicka, która poprzez edukację literacką, teatralną, muzyczną i filmową przybliżała uczniom szeroko rozumianą kulturę. Warto wspomnieć, że nasz bohater startował w wielu olimpiadach i konkursach polonistycznych. W okresie wakacji letnich pomagał rodzicom w gospodarstwie, którzy przenieśli się w 1962 r. do Bukowca.Owocami 5 letniej edukacji był dobry zawód – technik mechanik samochodowy oraz zawodowe prawo jazdy. Ciekawostką z okresu edukacji w szkole średniej był fakt nie opuszczenia ani jednej godziny lekcyjnej, za co został uhonorowany nagrodą książkową. Maturę zdał dobrze o czym może świadczyć zwolnienie z egzaminu ustnego z języka polskiego. Wakacje Mieczysław spędzał w domu rodzinnym i pomagał rodzicom. W okresie ferii letnich podejmował się pracy zawodowej w Państwowych Zakładach Zbożowych i Zakładzie Płyt Pilśniowych w Czarnkowie.

Studia (1965-1970)

Mieczysław Czajko brał pod uwagę dwa ośrodki uniwersyteckie – poznański i wrocławski. Ostatecznie ze względów religijnych wybrał stolicę Dolnego Śląska – Wrocław. Kierunek studiów był oczywisty – filologia polska. Wiadomość o pomyślnej rekrutacji zastała naszego bohatera w domu rodzinnym w Bukowcu. Władze uczelniane przyznały beanowi pomoc stypendialną i socjalną. Warto wspomnieć, że Mieczysław uczestniczył w uniwersyteckim strajku podczas tzw. „wydarzeń marcowych” roku 68. Nie ominęło go też obowiązkowe przeszkolenie wojskowe i awans na stopień podporucznika. Podczas studiów miał zaszczyt i przyjemność uczestniczyć w wykładach i seminariach prowadzonych przez wybitnych językoznawców i literaturoznawców: Stanisława Bąka, Stanisława Rosponda, Władysława Floryana, Czesława Hernasa, Bogdana Zakrzewskiego czy Jana Trzynadlowskiego – promotora pracy magisterskiej. Magisterium pod tytułem „Schematy narracyjne w Wycieczce do muzeum Tadeusza Różewicza” przygotowane i obronione w Zakładzie Teorii Literatury zostało ocenione jako bardzo dobre.

Praca zawodowa i naukowa

Ukończenie studiów otworzyło nowy rozdział w życiu naszego bohatera. Poszukiwania pracy nie było łatwe – na początku zatrudnienie znalazł w internacie Technikum Mechaniczno – Energetycznego w Szczecinie. Luźno związany z lokalną prasą i Towarzystwem Wiedzy Powszechnej. Zapraszany, przedstawiał prelekcje przed różnym audytorium. Wciąż jednak szukał „swojego miejsca”, które odpowiadałoby jego ambicjom i dało możliwość dalszego rozwoju. Podjął odważną decyzję i zgłosił się do Profesora Ludwika Janiszewskiego – późniejszego dziekana Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Nauczycielskiej (od 1973 r. Wyższa Szkoła Pedagogiczna). Prezentacja musiała zrobić dobre wrażenia, albowiem po jakimś czasie otrzymał informację o wolnym etacie na uczelni. Ofertę przyjął z entuzjazmem. Jego trudną sytuację bytowo -materialną poprawił przydział mieszkania w Hotelu Asystenta. Prace rozpoczął 01.10.1971 r. jako asystent specjalizujący się w teorii literatury. Od 01.09.1973 r. awansowany na starszego asystenta. W 1974 r. reaktywował Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza i został wybrany Prezesem Oddziału. Funkcję tą pełnił do 1983 r. Dobrze rokująca kariera młodego naukowca nabrała dynamiki – od 1974 r. Mieczysław Czajko staje się słuchaczem Studium Doktoranckiego Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Przeprowadzka do stolicy dała możliwości kontaktu z wybitnymi osobistościami nauki. W maju 1974 r. zaakceptowano temat jego pracy doktorskiej – proza Tadeusza Różewicza, a opiekunem naukowym został Ryszard Przybylski. W trakcie zajęć pod wpływem Tadeusza Płużańskiego jego poglądy filozoficzne ewaluują w kierunku personalizmu. W 1975 r. został wykładowcą Szkoły Biblijnej. Postępy w tworzeniu dysertacji doktorskiej były widoczne – ukończył pierwszy rozdział, który przedłożył na seminarium. Już w 1976 r. promotor skierował wniosek o otwarcie przewodu doktorskiego, który Rada przyjęła w styczniu 1977 r. Warto wspomnieć o korespondencji i bezpośrednich kontaktach Mieczysława Czajko z Tadeuszem Różewiczem we Wrocławiu. Decydujący na dalszą karierę naukową stał się fakt powrotu do Szczecina w 1977 r. Nasz bohater wspominał: „To wszystko powodowało, a wliczam do tego aktywność kościelną, że praca nad doktoratem posuwała się bardzo ślamazarnie. Na zebraniach naukowych prezentowałem rozdziały mojej dysertacji, ale mój kontakt z promotorem stawała się coraz luźniejszy przy jego ciągle dobrej woli i ustawicznym mobilizowaniu”.Mieczysław Czajko pracował na uczelni w czasach wielkich przemian politycznych – był ich bezpośrednim obserwatorem – wydarzenia w Wybrzeżu lub uczestnikiem. Sam starał się utrzymać neutralność polityczną – był członkiem dwóch organizacji związkowych – ZNP i Solidarności. Pomimo nacisków nie wstąpił do partii – decyzję motywował słowami swojego taty: „bagno trzeba omijać”. Konsekwencją postawy było zwolnienie z pracy na wniosek sekretarza uczelnianej komórki partyjnej (30.09.1982).

Pomimo przesunięcia ciężaru swojej działalności ze stricte naukowej na edukacyjno-religijną, uzyskana wiedza i umiejętności pozwoliły mu na realizację projektów, których efekty były znaczące zarówno dla nauki jak i kultury. Pracował w dwóch redakcjach czasopism „Chrześcijanin” i „Słowo Ewangelii”. Dziennikarskie zacięcie skierowało go na nowe pola ewangelizacji – wziął udział w powstaniu studia radiowego „IBRA Radio”. Rozwijał też działalność wydawniczą. Do pracy dydaktycznej ze studentami szczęśliwie powrócił – wykładał homiletykę w seminariach duchownych oraz zasiadał w radach i komisjach. Odrzucił propozycję powrotu na uczelnie, choć jak sam wspominał do ukończenia swojej dysertacji doktorskiej potrzebował raptem kilku miesięcy. W latach 2008-2012 współpracował jako ekspert z Warszawskim Seminarium Teologicznym (Obecnie Wyższa Szkoła Teologiczno – Społeczna). Bibliografia publikacji Mieczysława Czajko jest imponująca i zawiera kilkadziesiąt pozycji. W załącznikach został zawarte te najstarsze jak i te z ostatnich lat. Trzeba podkreślić, że w teologii protestanckiej większą wagę przywiązuje się do słowa mówionego, choć i tu Biskup Mieczysław czajko wyznaczył nowy kierunek i kazania zapisywał. Zainicjował uporządkowanie archiwum Kościoła Zielonoświątkowego.

Życie duchowo- religijne

Przeprowadzka do Szczecina dała Mieczysławowi większe możliwości aktywności w miejscowym zborze. Duże znaczenie w życiu Mieczysława odegrali młodzieżowi liderzy – Leon Dziadkowiec i Janusz Wawrzyniak. We Wrocławiu nasz bohater podjął decyzję o przyjęciu chrztu wiary. Uroczystość odbyła się w rzece Oławce – jednym z dopływów Odry, a chrztu dokonał Mieczysław Suski. Od początku dało się zauważyć u Mieczysława duży talent oratorski i sprawność organizacyjną. Trzeba podkreślić znaczny zasób indywidualnych cech osobowościowych naszego bohatera, które predestynowały go do bycia jednym z liderów i przywódców ruchu zielonoświątkowego. Wymienimy w tym momencie takie cechy jak: empatyczność, odwaga, bezkompromisowość, umiejętność przewidywania, otwartość na dyskusję. Dzięki tym przymiotom pomimo ciągłej życiowej wędrówki z sukcesem rozwijał struktury Kościoła – powstały nowe zbory na Śląsku i Pomorzu. Jest zwolennikiem ekumenizmu i dialogu między kościołami. W latach 1983-1988 pełnił funkcję Prezesa Szczecińskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej. Szybko piął się po szczeblach struktur kościoła zielonoświątkowego –Pastor Pomocniczy, Prezbiter, Pastor, Zastępca Prezbitera Naczelnego, Prezbiter Naczelny, Biskup. Jeden z inicjatorów wyjścia organizacyjnego Kościoła Zielonoświątkowego ze Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, co nastąpiło w 1987 r. Od 1982 r. do dnia dzisiejszego Pastor zboru „Betania” w Szczecinie.

Ciekawostki

Ojciec Mieczysława był jednym z budowniczych domu modlitwy w Kuźmiczach. Po latach syn odwiedził rodzinną miejscowość i znalazł pozostałości zboru i domu rodzinnego.

Rodzina Czajko była świadkiem wielu tragicznych wydarzeń z okresu wojen. Zawsze kierowała się humanitaryzmem w stosunku do innych nacji i religii. Warto tu przytoczyć sytuację udzielenia schronienia żydowskiemu uciekinierowi o imieniu Elo, który według wszelkich przesłanek ocalał z pożogi wojennej. Innym przykładem była przyjazna koegzystencja z rodziną niemiecką pod jednym dachem już na Ziemiach Odzyskanych.

W 1950 r. funkcjonariusze UB aresztowali ojca Mieczysława – Władysława Czajko. Był to element ogólnopolskiej akcji wymierzonej w środowiska zielonoświątkowe.

We wspomnieniach książkowych Mieczysława pojawia się często motyw opatrzności bożej towarzyszący rodzinie – ocalenie przed wywózką na ciężkie roboty, uratowanie zapasów zboża przed zetempowcami, cudowne uzdrowienie ojca czy przepowiednia dotycząca dziecka.

W Szkole Podstawowej Mieczysław Czajko wraz z kolegami dokonali nie lada wyczynu kolarskiego – dotarli z Jędrzejewa do Pniew (trasa 140 km) by zobaczyć jeden z etapów XIII Wyścigu Pokoju.

Charakterystyczną brodę Mieczysław Czajko nosi na część i pamiątkę swojego ukochanego dziadka – oficera armii carskiej.

Pierwszym samochodem Mieczysława Czajko był FIAT 126 P tzw. maluch

W 1962 r. Mieczysław Czajko uczestniczył w paradzie wojsk Układu Warszawskiego w Szczecinie , podczas której doszło do tragicznego wypadku – czołg wjechał w grupę dzieci szkolnych.

W 1972 r. ożenił się Danutą z Wragów – mają trójka dzieci (dwie córki – Magdalenę i Małgorzatę oraz syna Szczepana)

W okresie PRL-u był inwigilowany przez służby bezpieczeństwa – podsłuchy, obserwacje, próby nawiązania współpracy.

Koordynował akcje charytatywne w okresie stanu wojennego – dary z Holandii trafiły do wielu instytucji – szpitali, domów dziecka i przedszkoli.

Mieczysław Czajko był kibicem i zawodnikiem – amatorem piłki nożnej, trenował też siatkówkę i lekkoatletykę.

Podczas swojej długoletniej posługi kapłańskiej odwiedził wszystkie kontynenty z wyjątkiem Afryki. Był m.in. w Serbii, Słowenii, Niemczech, Francji, Szwajcarii, Austrii, Hiszpanii, Czechach, Słowacji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwecji, Norwegii, Danii, Rosji, Ukrainie, Białorusi, Egipcie, Izraelu, Kanadzie, USA i Australii.

W wolnych chwilach gotuje.

Lubi zespół The Beatles.


Znaczenie dla regionu

Postać Mieczysława Czajko jest świadectwem mozaiki religijnej Ziem Odzyskanych oraz symbolem wędrówki ludzi pochodzących z Kresów Wschodnich. Motyw pociągu, w którym autor przyszedł na świat to metafora życiowej podróży ukierunkowanej na Boga. Tworzenie biogramu Mieczysława Czajko była dla dzieci wielką lekcją tolerancji i pokory wobec innych kościołów i religii. Postawa ekumeniczna i otwartość naszego bohatera niewątpliwie przyczyniły się do złamania stereotypów o innych wyznaniach. Dzieci zrozumiały, że odmienny to też ciekawy. Mieczysław Czajko stojąc na czele zboru „Betania” jest obecny w lokalnej społeczności zielonoświątkowej skupionej w zborze w Trzciance. Trwałym dorobkiem Mieczysława Czajko są liczne publikacje naukowe oraz praca dydaktyczno-wychowawcza w szkolnictwie wyższym.

Kalendarium

20.02.1946 urodził się Brześciu nad Bugiem

1953-1960 Szkoła Podstawowa w Jędrzejewie

1960 – 1965 Technikum Samochodowe w Szczecinie

1966 r. chrzest wiary

1965 -1970 studia na Uniwersytecie Wrocławskim

1972 r. ślub z Danuta Wragą

1971-1982 – praca naukowa Wyższej Szkole Pedagogicznej w Szczecinie

1974-1977 – studia doktoranckie

1982 – 2015 – pastor zboru „Betania” w Szczecinie

2001 r. ordynacja na biskupa

2000 – 2008 – Prezbiter Naczelny Kościoła Zielonoświątkowego w Polsce


Bibliografia

Czajko M., Życie, życie moje, Szczecin 2014.

Dokumenty i zdjęcia przekazane przez Mieczysława Czajko.

Arkusz ocen Mieczysława Czajko, Archiwum Zespołu Szkół w Jędrzejewie.

Encyklopedia Szczecina, T.I, Szczecin 1999.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Mieczys%C5%82aw_Czajko

http://www.betania.kz.pl/index.php/zycie-zboru/biografie-rozmowy/176-biogram-mieczyslawa-czajko.html

http://nieboiziemia.pl/index.php/autorzy/mieczyslaw-czajko



Cytaty:

  • „Sprawowanie się jego b...”
  • „Ludzie zza Buga, właśn...”
  • „Moją pierwszą wychowaw...”

Zobacz też: